انواع مختلفی از اتصالات تولید شده با فولاد ضد زنگ یا همان استنلس در بازار وجود دارد که به آن اتصالات استیل گفته می شود، باید بدانید که از این نوع اتصالات در صنعت پایپینگ به وفور استفاده میشود. پس از فولاد کربنی، استیل دومین ماده پرکاربرد در اجرای سیستمهای لولهکشی صنایع فرآیندی است؛ زیرا این نوع فلز خواص زیادی دارد که مهمترین آنها مقاومت در برابر خوردگی است. فولاد ضد زنگ یا استیل نوعی فولاد آلیاژی است که حداقل 10.5 درصد عنصر کروم و حداکثر کمتر از 1.2 درصد کربن در آن وجود دارد.
این ترکیب مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی داشته و خاصیت شکلپذیری بالایی دارد. این فلز به دلیل تشکیل اکسید کروم غیر فعال (Cr2O3) روی سطح خود، مقاوم در برابر خوردگی است. این اکسید بعد از تشکیل شدن محکم به سطح فلز میچسبد و به عنوان یک مانع عمل کرده و از فلز در برابر خوردگی محافظت میکند.
آشنایی با انواع اتصالات استیل
به طور کلی اتصالات استیل را میتوان بر اساس شیوه اتصال روی لوله به 4 دسته زیر تقسیم کرد:
اتصالات لب جوش
اتصالات لب جوش استیل به نوعی از اتصالات ساخته شده از فولاد ضد زنگ گفته میشود که برای تغییر مسیر خط لوله به کمک زانویی استیل، کاهش یا افزایش سایز لوله، انشعابگیری به وسیله سه راهی استیل یا کور کردن یک خط لوله به وسیله درپوش جوشی یا فلنج کور استیل به کمک عملیات جوشکاری از آنها استفاده میشود. این مدل از اتصالات استیل برای سیستمهای لولهکشی با قطر بالای 2 اینچ کاربرد دارند؛ این در حالی است که از دیگر مدلهای اتصالات استیل مانند اتصالات ساکت ولد و رزوهای برای لولههایی با سایز کوچکتر استفاده میشود.
اتصالات لب جوش در اشکال مختلف از جمله زانویی، سهراهی، تبدیل هم مرکز و غیر هم مرکز، فنچ و کپ یا همان درپوش در ابعاد متنوع از 2 تا 24 اینچ تولید و به بازار عرضه میشوند. این محصولات از نظر شیوه تولید نیز به دو دسته درزدار و مانسمان تقسیم شده که هر کدام کارایی مشخصی در سیستمهای پایپینگ دارند. مهمترین مزایای اتصالات لب جوش استیل عبارتند از:
- برقراری اتصال قوی و ضد نشت در خط
- کاهش احتمال افت فشار و ایجاد تلاطم داخل لولهها
- عمر طولانی
- قیمت مناسب در مقایسه با کارایی محصول
اتصال ساکت ولد
یکی دیگر از اتصالات استیل که از طریق عملیات جوشکاری امکان استفاده از آن فراهم است؛ اتصالات ساکت ولد است که در دو نوع مختلف از جنس استنلس استیل و کربن استیل تولید و روانه بازار میشوند. در خطوط فشار قوی و سیستمهای پایپینگ پر فشار از اتصالات فشار قوی متنوع این گروه از محصولات استفاده میشود. در واقع در هر قسمتی از سیستم لولهکشی که نیاز به اتصال قوی و دقیق دارد تا بتواند فشار بالا را تحمل کند؛ از این مدل اتصالات استیل استفاده میشود. صنعت نفت و گاز، صنعت پتروشیمی، صنعت پزشکی، صنایع نیروگاهی و سیستم آتشنشانیها مشتریان اصلی این مدل اتصالات هستند.
زانویی استیل ساکت ولد به همراه انواع سه راهی، کپ، تبدیل، بوشن کامل، نیم بوشن، بوشن تبدیل و مهره ماسور از جمله محصولات پرفروشی هستند که در این دسته جا میگیرند. برای استفاده از این اتصالات لوله باید در فضای فرورفته تعبیه شده در تبدیل جا گرفته و سپس عملیات جوشکاری روی آن انجام شود. به همین دلیل نیازی نیست که هنگام نصب از ابزار خاصی برای تراز کردن لوله با رابط استفاده کرد.
جوشکاری با استفاده از این تکنیک کمترین آسیب را به لوله وارد کرده و باعث ایجاد اتصالی قویتر میشود. البته در کنار این مزایای، رعایت فاصله 1.6 میلیمتری بین محل اتصال و انتهای لوله در حین جوشکاری و ایجاد شکاف انبساط که باعث افزایش خوردگی میشود از جمله معایب این مدل از اتصالات استیل به حساب میآیند. به همین دلیل است که برای فعالیتهای رادیواکتیو و خورنده باید از نوع دیگر اتصالات استیل استفاده شود.
اتصالات رزوهای
در این مدل از اتصالات استیل، به جای عملیات جوشکاری، رابط توسط پیچ روی لوله سوار میشود. این مدل از اتصالات استیل بیشتر برای استفاده روی لولههایی که سایز کوچکی دارند مناسب است. ضمنا نیازی نیست که از ابزار خاصی برای ایجاد رزوه روی پیچها استفاده کنید. البته یک نکته مهم وجود دارد که در زمان خرید اتصالات رزوهای استیل باید به آن توجه کنید و آن هم این است که رزوههای ایجاد شده در لوله باید به گونهای ایجاد شده باشند که با اتصال رزوهای قابل تطابق باشند. در روند استفاده از این نوع اتصالات، باید از خمیری به نام خمیر لولهکشی استفاده کرد. این خمیر را قبل از بستن رابط روی اتصال، دور تا دور روزهها اعمال کرده تا از دو مزیت اصلی آن بهرهمند شوند. اول اینکه این خمیر باعث ایجاد سطحی صاف بین رزوه و لوله شده و دوم آنکه موجب آببندی صحیح اتصال میشود.
اتصالات دندهای
اتصالات دندهای در واقع زیر مجموعه اتصالات رزوهای هستند ولی مزایا و عملکرد آنها نسبت به سایر زیر مجموعههای اتصالات رزوهای بهتر است. بهترین متریال برای تولید این اتصالات استیل ۳۰۴ یا استیل ۳۱۶ است. این دو نوع فولاد هم در برابر زنگزدگی و خوردگی و هم در برابر سایش و خوردگی مقاومتر از سایر عناصر هستند.
آشنایی با فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل
فولاد ضد زنگ آلیاژی ساخته شده از ترکیب آهن، کروم و در برخی موارد نیکل و سایر فلزات مقاوم در برابر خوردگی است. این نوع فولاد کاملا قابل بازیافت و دوستدار محیط زیست است. در واقع نرخ بازیافت واقعی آن در صنعت ساختمان نزدیک به 100 درصد است. فولاد ضد زنگ همچنین از نظر محیطی خنثی و بیاثر است و طول عمر بالای آن نیز تضمینکننده پایداری هر سازه یا سیستمی است که در آن از استنلس استیل استفاده شده است.
علاوه بر این فولاد ضد زنگ از نظر زیبایی نیز جذاب است و علاوه بر دوام بالا، برای مصارف بهداشتی گزینهای بسیار مقرونبهصرفه و عالی است. تمام محصولات تولید شده با این نوع فلز نقش برجستهای در صنایع مختلف از جمله انرژی، حمل و نقل، ساختمان، تحقیقات، پزشکی، غذا و لجستیک ایفا میکنند.