محصولات فولادی بسیاری در بازار وجود دارد که هر کدام از آنها کاربرد خاصی، به خصوص در صنعت ساختمان دارند. در این مقاله با مقایسه دو محصول به ظاهر مشابه ولی با کارایی متفاوت، اصلی‌ترین تفاوت‌های بین نبشی و ناودانی را توضیح می‌دهیم.

نبشی چیست؟

نبشی فولادی که به آن آهن زاویه‌دار یا نبشی آهنی نیز گفته می‌شود؛ مقطع فولادی بلندی است که اساسا با فولاد کربنی به روش نورد گرم یا فولاد کم آلیاژ با استحکام بالا تولید می‌شود. این محصول دارای سطح مقطعی به شکل L با دو بال است که زاویه‌ای 90 درجه نسبت به هم دارند. این دو بال از نظر ابعادی می‌توانند با یکدیگر مساوی یا نامساوی باشند. این پروفیل فولادی را در ابعاد و اندازه‌های متفاوتی تولید می‌‌کنند. حتی برخی از کارخانه‌ها امکان سفارش این محصول با ابعاد مورد نظر مشتری را دارند.

کاربردهای نبشی

نبشی کاربردهای زیادی دارد که به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

  • استفاده به عنوان عامل پشتیبان در ساخت پل، سوله و انبار، قفسه، برج‌های مخابراتی، دکل‌های برق و تجهیزاتی از این دست
  • ساخت و تولید انواع قاب تخت، صندلی، نیمکت، پایه نرده، قاب برای پشتیبانی از کولر گازی و سیستم‌های تهویه مطبوع و…

از آنجایی که از نبشی فولادی عمدتا برای ساخت یک سازه پشتیبانی‌کننده از ساختار اصلی استفاده می‌شود؛ ایده‌آل‌ترین ترکیب برای تولید آن فولاد کم آلیاژ است. این ترکیب در عین حال که استحکام بالایی دارد؛ شکل‌پذیری‌تر بوده و از نظر چقرمگی بهتر است. اگرچه نبشی فولادی به‌عنوان ابتدایی‌ترین نسخه از مقاطع فولادی پر کاربرد در نظر گرفته می‌شود؛ اما مزایای بسیار خوبی به خصوص برای قاب‌بندی، ساخت ساختارهای تقویت‌کننده و موارد مشابه دارد. نبشی‌های فولادی از پرمصرف‌ترین مصالح در ساخت و ساز هستند. با داشتن یک مقطع منحصربه‌فرد با دو پایه که در موقعیت 90 درجه نسبت به هم قرار گرفته‌اند و پایین بودن قیمت نبشی ، از این محصول می‌توان برای محافظت از گوشه، قاب‌بندی، ساخت پل یا حتی سوله استفاده کرد.

انواع نبشی

نبشی‌ها از نظر شکل ظاهری به دو دسته نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی تقسیم می‌شوند. به طور کلی نبشی فولادی از یک تخته ورق فولادی تولید می‌شود که از وسط خم شده و بال‌های آن در موقعیت زاویه 90 درجه نسبت به هم قرار می‌گیرند.

نبشی بال مساوی

نبشی بال مساوی دارای 2 محور است که با هم زاویه 90 درجه داشته و طول آنها نیز یکسان است. به همین دلیل نام این محصول نبشی بال مساوی انتخاب شده است. این نبشی‌ها رایج‌ترین انواع مقاطع فولادی هستند که می‌توان آنها را با مشخصات فنی مختلف و در سایزهای متفاوت ساخت و برش داد. نبشی بال مساوی از نظر طول و ابعاد تنوع بسیار زیادی دارد.

نبشی بال نامساوی

بال‌ها در این مدل نبشی فولادی نیز قائم الزاویه هستند. با این تفاوت که دارای اندازه‌های مختلف بوده به طوری که شکل L به خود می‌گیرد. بال بلندتر در این مدل نبشی حدود 20 درصد استحکام بیشتری نسبت به بال کوتاه‌تر دارد و قابلیت تحمل وزن آن در مقایسه با بال کوتاه‌تر بسیار بیشتر است. از این مقاطع فولادی زاویه‌دار هم در ساخت و ساز و هم در صنایع زیرساختی مانند معدن و حمل و نقل استفاده می‌شود.

ناودانی چیست؟

ناودانی هم مانند نبشی نوعی پروفیل فولادی با مقطعی باز به شکل C یا U است که دارای یک جان و دوبال عمود بر آن می‌باشد. این بال‌ها با زاویه 90 درجه به صورت قائم یا به شکل انحنادار به جان محصول متصل هستند. از این مدل پروفیل فولادی می‌توان در مدت زمان بسیار کوتاهی در دهانه‌ها و خرپاها استفاده کرد.

از آنجایی که قیمت ناودانی، نسبت به محصولات مشابه با کاربردهای یکسان کمتر است و عمر مفید طولانی نیز دارد؛ استفاده از آن در صنعت ساختمان صرفه اقتصادی دارد. این مقطع فولادی وزن بسیار سبکی دارد و نسبت به سایر مقاطعی که با همین آلیاژ تولید می‌شوند انعطاف‌پذیرتر است.

به همین خاطر از آن به عنوان پروفیلی پرکاربرد در صنعت ساختمان یاد می‌شود. فرم‌پذیری و شکل‌پذیری بالای ناودانی باعث می‌شود که بتوان آن را در شرایط مختلف به فرم مورد نظر درآورد. در کنار این مزایا از مقاومت کمتر در مقایسه با دیگر مقاطع به عنوان اصلی‌ترین نقطه ضعف ناودانی یاد می‌کنند.

کاربردهای ناودانی

کاربردهای این محصول بر اساس مشخصات فنی آن مانند پهنا و ضخامت بال، ارتفاع جان، مساحت مقطع و… تعیین می‌شود. از این محصول می‌توان در صنایع مختلفی استفاده کرد؛ اما پرمصرف‌ترین صنعت، صنعت ساختمان است. موارد زیر از جمله کاربردهای این پروفیل در صنعت ساخت و ساز محسوب می‌شوند:

  • ساخت دیوار
  • پشت‌بام
  • ساخت چهارچوب درب و پنجره
  • ساخت نمای ساختمان

به غیر از این موارد، در ساخت قاب خودرو نیز از نوع خاصی ناودانی استفاده می‌شود.

انواع ناودانی

ناودانی‌ها را می‌توان بر اساس روش تولید، وزن، شکل ظاهری و جنس یا نوع ماده به‌کار رفته در ساخت به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد؛ اما ملاک ما در این مقاله، روش تولید است.

ناودانی فابریک

برای تولید ناودانی فابریک ابتدا شمش فولاد ذوب شده و سپس به صورت ناودانی درآورده می‌شود. خروجی این شیوه تولید، محصولی به نام ناودانی نورد شده یا فابریک است که برای ساخت آن باید شمش به دمای بالای 926 درجه سانتی‌گراد برسد. از آنجایی که ناودانی در این شیوه فرصت کافی برای شکل‌پذیری ندارد؛ کیفیت آن در مقایسه با مقاطعی که به شیوه نورد سرد تولید می‌شوند پایین‌تر است.

ناودانی پرسی

در این مدل ناودانی ابتدا ورق فولادی به ابعاد مورد نظر برش داده شده و از قسمت مشخصی خم می‌شود تا شکل نهایی ناودانی را به خود بگیرد. کیفیت این مدل ناودانی در مقایسه با کیفیت ناودانی فابریک کمی پایین‌تر است.

ناودانی ساده

این پروفیل را با استفاده از دستگاه پرس به دو روش نورد گرم و نورد سرد و در سایزهای مختلف از 5 تا 22 تولید می‌کنند. معمولا ارتفاع این مدل ناودانی‌ها نیز بین 30 میلی‌متر تا 400 میلی‌متر است. برای ساخت پل‌های باربر، ساخت قاب و چارچوب برای دستگاه‌های صنعتی، اتاق اتومبیل و… می‌توان از ناودانی ساده استفاده کرد.

ناودانی مشبک

روی بدنه این مقاطع فولادی سوراخ‌هایی وجود دارد که محل بستن پیچ و مهره و اتصال ناودانی هستند. وجود این سوراخ‌ها روی بدنه باعث ایجاد شکل شبکه شبکه شده و به همین خاطر به آن ناودانی مشبک گفته می‌شود. ناودانی مشبک برای تولید قفسه و سازه‌های سبک فولادی کاربرد دارد.