انواع مختلفی از ورقهای فولادی در بازار وجود دارد که هر کدام کارایی متفاوتی دارند. روش تولید تفاوت اصلی این ورقهاست. از طرفی برخی از این محصولات مستقیما برای فروش به بازار عرضه شده و برخی نیز به عنوان ماده اولیه برای تولید سایر ورقها به کار برده میشوند. در این پست قصد داریم دو ورق پرمصرف به نامهای ورق سیاه و ورق روغنی را از جهات فنی مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه محصولی است که به روش ریختهگری تولید میشود. نام این ورق فولادی از رنگ تیره آن گرفته شده است. ورق سیاه به دلیل ویژگیهایی منحصربهفرد، کاراییهای مختلفی دارد. برای تولید این محصول از روش تولیدی به نام نورد گرم استفاده میشود. در این روش شمش فولاد ابتدا حرارت دیده و به دمای بالاتر از دمای تبلور میرسد.
سپس عملیات نورد با استفاده از غلتکهای موازی روی شمش انجام میشود. شکلپذیری راحتتر فولاد گرم شده یک مزیت مهم در این شیوه تولید است. به لطف این مزیت میتوان ورقهای سیاه متعدد و مطابق با ابعاد و ضخامتهای مختلف تولید کرد. با این حال عدم وجود تاخیر در این مرحله از تولید ورق سیاه، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا زمانی که ورق شروع به خنک شدن میکند؛ کمی جمع شده و بر این اساس کنترل فرآیند شکلدهی آن دشوارتر خواهد شد. بنابراین در صورت تاخیر بین این دو مرحله، ممکن است نتوان شکل مورد نظر را در ورق ایجاد کرد.
مهمترین ویژگیهای ورق سیاه
از ویژگیهای قابل توجه این محصول خاص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای تولید محصولات خاص مناسب است
- به دلیل استفاده از روش تولید نورد گرم میتوان آن را در ابعاد و ضخامتهای مختلفی ساخت
- به راحتی شکل میگیرد
- استحکام بالایی دارد
- قابل جوشکاری است
- کاربردهای متعددی دارد زیرا میتوان آن را به راحتی جوش و شکل داد
- البته میزان استحکام و دوام این نوع ورق ممکن است بسته به ضخامت و شکل محصول متفاوت باشد.
موارد استفاده از ورق سیاه
صنعت ساختمان یکی از صنایعی است که این نوع ورق در آن کارایی بسیار زیادی دارد. با این حال در صنایع دیگر مانند تولید تجهیزات ساختمانی، کشتیسازی و تولید کیسهای فولادی نیز به طور گستردهای از ورق سیاه استفاده میشود. مهمترین کاربردهای ورق سیاه به طور کلی به شرح زیر است:
- ساخت خطوط راه آهن
- تولید قفسه و کالاهای بادوام
- تولید لوازم آشپزخانه
- تولید برخی از قطعات در صنعت خودرو
- ساخت ماشینآلات ساختمانی و صنعتی
- تولید کیسهای فولادی
- صنعت کشتیسازی
- ساخت و تولید تجهیزات ساختمانی
- مخازن مخصوص ذخیرهسازی
قیمت ورق سیاه
قیمت ورق سیاه بسته به کیفیت و سایر ویژگیهای محصول متفاوت است. اما نکته بسیار مهمی که در مورد هر محصولی صدق میکند این است که محصولات با کیفیت همیشه گرانتر هستند. البته نباید فراموش کرد که در کنار کیفیت، عواملی مانند ضخامت و ابعاد ورق نیز روی قیمت آن اثر بگذارد.
ورق روغنی چیست؟
ورق روغنی نوعی ورق فولادی تولید شده به شیوه نورد سرد است. این محصول که سطح صاف و یکنواختی دارند و شکلپذیری و مقاومت آن در برابر کشش زیاد است؛ بعد از تولید به این شیوه وارد مرحله روغنکاری میشود.طی کردن این مرحله باعث میشود که ورق از زنگزدگی در امان بماند. طبق یک تعریف کلی، در صنعت تولید محصولات فولادی، ورقهایی که از خط تولید نورد سرد خارج شده را ورق روغنی و ورقهایی که به شیوه نورد گرم تولید میشوند را ورق سیاه میگویند. ورقهای روغنی ماده اولیه مورد نیاز برای تولید ورقهای گالوانیزه هستند.
مهمترین ویژگیهای ورق روغنی
از مهمترین ویژگیهایی که ورقهای روغنی را نسبت به سایر ورقها متمایز میسازند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بیشتر در برابر کشش که کاربرد این ورقها را در صنایعی مثل خودروسازی و ساخت لوازم خانگی افزایش میدهد. مقاومت در برابر کشش ورقهای روغنی ۲۰ درصد بیشتر از مقاومت کششی ورقهای سیاه است.
- تغییر خواص مکانیکی محصول طی عملیات حرارتی نورد سرد که باعث افزایش شکلپذیری ورقهای روغنی در مقایسه با ورقهای سیاه میشود.
- صافتر، یکنواختتر و باکیفیتتر شدن سطح محصول که به دلیل استفاده از عملیات حرارتی در روند تولید است. به همین خاطر ورق روغنی ماده اولیه مورد نیاز برای تولید ورقهای گالوانیزه و رنگی است.
موارد استفاده از ورق روغنی
ورقهای روغنی طی فرآیند خاصی تولید میشوند که موجب افزایش کیفیت سطح ورق و شکلپذیری بالاتر آن میشود. به همین خاطر تمام صنایعی که نیازمند شکلپذیری، ظرافت و دقت در تولید هستند؛ مشتریان عمده این نوع ورق محسوب میشوند. در کل کاربردهای ورق روغنی عبارتند از:
- تولید بخشهایی مانند فیلتر خودرو، گلگیرها، لوله اگزوز و دیگر قطعات اتومبیل در صنعت خودروسازی
- تولید و ساخت بدنه انواع یخچال فریزر، ماکروفر، اجاق گاز، رادیاتور، کابینت، کمدها و انواع یراق آلات در صنعت ساخت لوازم خانگی و صنعت ساختمان
- تولید برخی از پروفیلهای مخصوص ساخت درب و پنجره
قیمت ورق روغنی
قیمت ورق روغنی مانند قیمت سایر محصولات فولادی تحت تاثیر عوامل مختلفی است. به طور کلی، تولید هر نوع ورقی با روش نورد سرد باعث افزایش بهای تمام شده و در نتیجه قیمت محصول میشود. علاوه بر این آلیاژی که در این فرآیند مورد استفاده قرار میگیرد نیز هم عامل اثرگذار بر روی کیفیت محصول خروجی و هم فاکتوری مهم در تعیین قیمت آن است.
به غیر از این عوامل، قیمت ورق روغنی بر اساس ابعاد، اندازه، ضخامت و کارخانه تولیدکننده نیز تعیین میشود. کارشناسان اقتصادی معتقدند که برخی از عوامل جانبی مانند نرخ ارز، قیمتهای جهانی، هزینه حمل و نقل، نیاز صنایع وابسته، میزان عرضه و تقاضا، بورس کالا و میزان واردات و صادرات از جمله مهمترین فاکتورهایی هستند که ممکن است روی قیمت این محصول اثرگذار باشند.
به طور کلی تفاوتهای ورق سیاه و ورق روغنی به صورت خلاصه به شرح زیر است:
- از آنجایی که ورق روغنی را از ورق سیاه تولید میکنند؛ قیمت ورق سیاه میتواند به طور مستقیم بر روی قیمت ورق روغنی تاثیر داشته باشد.
- اگر در کاربرد خاصی، خواص مکانیکی ورق بیشتر از شکل ظاهری آن اهمیت داشته باشد؛ استفاده از ورق سیاه در اولویت است. زیرا ورق سیاه گزینهای ارزانتر و در دسترستر میباشد.