داربستها در اشکال و مدلهای مختلفی نصب میشوند. در ادامه در مورد یکی از پرکاربردترین داربستهای مورد استفاده در صنعت ساختمان و صنایع مشابه، به نام داربست معلق صحبت خواهیم کرد.
داربست معلق به چه داربستی گفته میشود؟
به طور کلی داربست به نوعی سازه موقت گفته میشود که با استفاده از نوع خاصی لوله به نام لوله داربستی برپا شده و در ساختمانسازی کاربرد دارد. در این صنعت کارگران میتوانند برای دسترسی به نقاط دور ساختمان، از داربست استفاده کنند. به عنوان مثال وقتی هنوز معابر ساختمان تکمیل نشده؛ با داربست میتوان شرایطی را فراهم کرد که کارگران بتوانند به طبقات بالا دسترسی داشته باشند.
از داربست بیشتر برای اجرای نمای ساختمان استفاده میشود. گرچه داربست را بیشتر با لوله داربستی برپا میکنند؛ اما میتوان با استفاده از الوارهای چوب نیز آن را علم کرد. اما از آنجایی که استحکام و یکپارچگی این سازه نقش مهمی در امنیت کارگران بازی میکند؛ لوله داربستی به نسبت الوارهای چوبی، متریال بهتر و ایمنتری برای پایه یک داربست استاندارد محسوب میشود. از طرفی لولههای داربستی دارای میزان استحکام متفاوتی هستند. این استحکام به ضخامت دیواره لوله بستگی دارد. البته که هر چقدر ضخامت بیشتر باشد؛ قیمت لوله داربستی نیز افزایش خواهد یافت.
داربست معلق به نوعی از داربست گفت میشود که کمی ساختار آن متفاوت از داربستهای معمولی است. همانطور که اکثرا در کارگاههای ساختمانی مشاهده میکنید؛ عموما داربست برای استواری بیشتر نیاز به پایهای دارد که روی زمین قرار میگیرد. اما قرار دادن این پایه روی زمین باعث میشود فضای جلوی ساختمان محدود و اشغال شود.
از این رو معمولا وقتی باز بودن فضای جلوی ساختمان ضروری است؛ به جای داربستهای معمولی از داربست معلق استفاده میشود. این نوع داربست با استفاده از زنجیره در هوا معلق مانده و پایه زمینی ندارد. این زنجیر را میتوان با استفاده از نیروی دست یا ماشین حرکت داد و به وسیله آن داربست را جابهجا کرد. برپا کردن داربست معلق با استفاده از زنجیر به این سازه موقت انعطافپذیری بیشتری میدهد و شما میتوانید با ایمنی کامل، به هر قسمت ساختمان که میخواهید دسترسی داشته باشید.
البته از آنجایی که سازه داربست معلق متحرک و توسط زنجیر روی دیوار نگه داشته میشود؛ ممکن است با حرکت دادن زنجیر و شناور شدن داربست، نما یا دیواری که داربست در امتداد آن حرکت میکند آسیب ببیند. یکی از روشهای خلاقانه برای جلوگیری از آسیب دیدن نما حین حرکت، نصب چرخ در کنارههای داربست و مکانهایی است که ممکن است در اثر حرکت به نما ضربه بزنند. این چرخها هم باعث کاهش اصطکاک داربست با بدنه ساختمان شده و هم فرایند بالا کشیدن داربست را تسهیل میکنند. توصیه میشود در صورت نصب داربست معلق، به دلیل وزن بالا، حتما از ماشین برای بالا کشیدن سازه استفاده شود.
انواع داربست معلق
همانطور که اشاره شد؛ داربست معلق یک سازه موقت است که به وسیله زنجیر از بالای ساختمان آویزان شده و میتوان آن را هر وقت که نیاز به جابهجایی و دسترسی داشته باشد حرکت داد. معلق بودن این سازه بین زمین و آسمان و استفاده از چرخ در کنارهای آن باعث میشود که بتوان خیلی ساده و با استفاده از ماشین داربست را جابهجا کرد و کارهای ساختمانی را خیلی سریعتر انجام داد. برای سنگکاری و نقاشی دیوارهای مرتفع معمولا از این نوع داربست استفاده میشود.
داربست معلق انواع مختلفی دارد که باید متناسب با نیاز و کاراییمان یکی از آنها را برای برپایی انتخاب کنیم. علاوه بر نوع فعالیتی که قرار است روی داربست انجام شود؛ موقعیت قرارگیری ساختمان و فرم و ساختار کلی آن نیز تعیینکننده نوع داربست معلقی است که باید روی ساختمان برپا کنید.
داربست معلق ساده پرکاربردترین داربست معلق در صنعت ساختمان است و بیشتر مجریان پروژههای ساختمانی استفاده از آن را به عنوان پایهای برای دسترسی به بخشهای مختلف ساختمان ترجیح میدهند. گرچه ممکن است نام این داربست شما را گمراه کند؛ اما داربست ساده معلق مانند دیگر داربستها قابل تنظیم و جابهجایی است. از این سازه بیشتر برای انجام کارهای ساختمانی مربوط به پروژههای تعمیراتی و یا نقاشی ساختمان استفاده میشود. در اکثر ساختمانهای مرتفع و برج مانند که دیوارها ارتفاع زیادی دارند؛ از این نوع داربست برای تسهیل در دسترسی کارگران استفاده خواهد شد. البته شکل ساختاری نصب داربست نیز میتواند نوع آن را تعیین کند. به عنوان مثال برخی از ساختمانها به دلیل فرم خاص خود نیاز به داربست گوشهای یا L دارند و برخی نیازمند نصب داربست به شکل ساده هستند.
مزایا و معایب داربست معلق چیست؟
از مهمترین مزایا داربستهای معلق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- داربستهای معلق نیاز به پایه ندارند و به همین خاطر نصب آنها بسیار سریع انجام میشود
- از آنجایی که برای نصب داربست معلق تقریبا هیچ محدودیتی وجود ندارد؛ این سازه را میتوان در اندازههای مختلف و متناسب با نوع کار ساختمانی که قرار است روی آن انجام شود برپا کرد
- با وجود مزایای زیادی که داربستهای معلق دارند؛ از نظر قیمتی ارزانترین داربست هستند. چرا که معمولا به لوله داربستی کمتری برای اجرای آنها نیاز است
- بدون پایه بودن داربست معلق باعث میشود که فضای جلوی ساختمان اشغال نشود و تردد راحتتر انجام شود
- مسیر مناسب نصب این نوع داربست مسیر مستقیم و قائم است. اگر قرار است مسیر حرکت کارگر برای انجام امور ساختمانی مستقیم باشد؛ بهترین نوع داربست همین داربست معلق محسوب میشود
- برای انجام کارهای ساختمانی روی دیوارهای بلند، مناسبترین گزینه داربست معلق است
در کنار این مزایا، داربستهای معلق معایبی نیز دارند که در ادامه توضیحشان میدهیم:
- بهتر است برای انجام کارهای ساختمان سبک مانند تعمیر و رنگآمیزی دیوار فقط از این نوع داربست استفاده کنید. برای انجام عملیاتهای سنگین مانند نصب سنگهای بزرگ نما در نقاط مرتفع بهتر است از یک نوع داربست ثابت استفاده شود
- اگر طبقات ساختمان کم باشد و تحمل وزن دابستهای معلق سایز بزرگ را نداشته باشد؛ بهتر است به سراغ داربستهای ثابت بروید. البته بیشتر داربستهای معلق وزن کمی دارند و اکثر ساختمانها قادرند وزن این سازه را به خوبی تحمل کنند
- با نصب داربست معلق سطح افقی که کارگران به آن دسترسی دارند محدودتر میشود و به همین خاطر نیاز است که مدام سازه را از محل اتصال به زنجیرها جابهجا کنید که این کار منطقی نیست