وقتی صحبت از ساخت‌وساز می‌شود؛ می‌توان از آرماتور فولادی یا همان میلگرد به عنوان یکی از مهم‌ترین مصالح مورد استفاده در این پروسه یاد کرد. هنگامی که از این میله‌های فولادی که به دو صورت ساده و آج‌دار تولید می‌شوند در کنار بتن استفاده می‌کنید؛ استحکام کششی بتن افزایش پیدا کرده و به ساختمان کمک می‌کند تا بارهای اضافه را بدون تخریب و آسیب تحمل کند.

با این حال میلگرد مانند هر محصول دیگری تخریب‌ناپذیر نیست. در واقع اگر از میلگرد در صنعت ساختمان به درستی استفاده نشود؛ ممکن است به راحتی بشکند. ما در این مقاله علاوه بر توضیح دلایل شکستن میلگرد، در مورد روش‌های جلوگیری از این اتفاق نیز صحبت خواهیم کرد.

چرا گاهی میلگرد هنگام استفاده می‌شکند؟

دلایل مختلفی برای توضیح اینکه چرا میلگرد به جای خم شدن می‌شکند وجود دارد. اولین دلیل این اتفاق این است که ممکن است فولادی که برای ساخت میلگرد استفاده شده است کیفیت یکنواختی نداشته باشد. درجه یا استحکام فولاد مورد استفاده در خط تولید، بسته به برند سازنده می‌تواند از کارخانه‌ای به کارخانه دیگر متفاوت باشد.

مرغوبیت شمش ورودی به خط تولید مشخص می‌کند که میلگرد واقعا چقدر وزن را می‌تواند تحمل کند. هرچه قیمت میلگرد ارزان‌تر باشد؛ نشان می‌دهد که طیف وسیع‌تری از فلزات مختلف در آلیاژ آن استفاده شده تا هزینه تولید کاهش پیدا کند. به همین خاطر همیشه متخصصان این حوزه توصیه می‌کنند که برای ساخت یک سازه مستحکم، میلگرد با کیفیت را از یک تامین‌کننده یا تولید کننده شناخته شده خریداری کنید تا بتوانید با اطمینان از آلیاژ موجود در آن، از وقوع این خطرات احتمالی جلوگیری کنید.

محکم نشدن میلگرد سر جای خودش، دلیل دیگری است که ممکن است باعث شکسته شدن آن حین کار شود. میلگرد باید در محل مورد نظر به صورت محکم بسته یا جوش داده شود تا در طول فرایند ساخت‌وساز حرکت نکند. اگر این کار به درستی انجام نشده باشد؛ میلگرد می‌تواند جابه‌جا شده و به بتن فشار وارد کند.

این اتفاق معمولا باعث ترک خوردن یا شکستن میلگرد در داخل بتن می‌شود. ضمن اینکه حرکت میلگرد در سازه‌های بتنی، خود عاملی برای ایجاد ترک‌های تصادفی در بافت بتن است.
میلگرد در صورت خم شدن بیش از حد نیز ممکن است بشکند. درست است که میلگرد برای خم شدن طراحی شده است؛ اما میزان تحمل این محصول در برابر خم‌شدگی نیز محدودیتی دارد. اگر میلگرد را بیش از حد خم کنید؛ آلیاژ فولاد به کار رفته در آن ممکن است بشکند. به همین دلیل است که هنگام خم کردن میلگرد رعایت دستورالعمل‌های تولید کننده محصول بسیار اهمیت دارد. استفاده از ابزار مناسب برای خم کردن میلگرد مانند خم کن برقی یا دستی نیز می‌تواند احتمال شکستن میلگرد در حین خم شدن را به حداقل برساند.

به طور کلی خم شدن هر نوع فلزی باعث می‌شود که ساختار آن ضعیف شود. بنابراین هنگام خم کردن دستی میلگرد، مهارت کارگر در انجام این کار از اهمیت زیادی برخوردار است. همیشه توصیه می‌شود از فشار یکنواخت دست برای انجام این کار استفاده کنید. استفاده از دستگاه خم کن برقی میلگرد که فشار یکنواختی دارد؛ برای خم کردن و جلوگیری از شکستن میلگرد روش منطقی‌تری است.

نکته بسیار مهم دیگری که در مورد خم کردن میلگرد وجود دارد این است که هرگز نباید میلگرد را دو بار خم کنید. اولین باری که آرماتور را خم می‌کنید؛ مقاومت آن کاهش پیدا می‌کند. بنابراین انجام این کار برای بار دوم فقط باعث ضعیف‌تر شدن ساختار فلز شده و ایمنی ساختمان را به خطر می‌اندازد. پس اگر به اشتباه میلگرد را خم کردید؛ هرگز مجددا آن را صاف و استفاده نکنید. ضمنا استفاده از خم کن میلگردی که با درجه مجاز تعریف شده برای محصول مطابقت داشته باشد؛ خم شدن آن را بسیار آسان‌تر می‌کند.

نگهداری از میلگرد

برای محافظت بیشتر از میلگرد در برابر شکستن، باید محل انبار این محصول شرایط ویژه و خاصی داشته باشد. اگر قرار است میلگرد را در حجم زیاد خریداری کرده و کم کم از آن در پروسه ساخت استفاده کنید؛ محلی را برای نگهداری از این محصول انتخاب کنید که ایمن و کاملا خشک است. تماس هرگونه عامل محیطی مخرب با میلگرد، در طولانی مدت می‌تواند عناصر ساختاری فلز را تضعیف کند. در ادامه به چند نکته مفید در مورد نحوه نگهداری اصولی از میلگرد اشاره شده است.

هنگام استفاده یا نگهداری از میلگرد گالوانیزه، هرگز اجازه ندهید این میلگردها با میلگردهای بدون پوشش یا مواد چوبی تماس پیدا کنند. این تماس می‌تواند سطح بدنه میلگرد را دچار آسیب کرده و باعث ضعیف شدن آن به مرور زمان شود. به عنوان یک متخصص در زمینه توزیع انواع میلگرد توصیه می‌کنیم که اگر قرار است میلگرد را زیاد در انبار نگه دارید؛ آنها را روی یک پلتفرم یا سکوی ساخته شده از مواد غیر فلزی قرار دهید.

اگر در پروژه خود از میلگرد فولادی ضد زنگ یا همان میلگرد استیل استفاده می‌کنید؛ بهتر است علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، از تماس این محصول با میلگردهای فولاد کربنی یا هر نوع ماده فولادی دیگری مانند آهن جلوگیری کنید. مهم نیست که چه نوع میلگردی در انبار دارید؛ در هر صورت همیشه باید یک پوشش مقاوم مانند پارچه برزنتی را روی میلگردهای موجود در انبار بکشید.

روی دور تا دور پارچه نیز اجسام سنگین مانند بلوک بگذارید تا در اثر باد و باران تکان نخورد. هرگز میلگرد را روی کف بتنی نگهداری نکنید؛ زیرا بتن آب را به خود جذب می‌کند و به آرامی موجب زنگ زدن فلزی می‌شود که روی سطح آن قرار دارد. می‌توانید از پالت‌های چوبی برای جلوگیری از تماس میلگرد با کف انبار استفاده کنید.

به طور خلاصه می‌توان گفت که شکستن میلگرد به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت در فرآیند تولید، نگهداری نامناسب از محصول یا خم کردن بیش از حد مجاز میلگرد برخی از این دلایل مهمی هستند که باعث می‌شوند این میله‌های فولادی در حین کار یا به مرور زمان دچار شکستگی شوند. با رعایت نکات بالا، می‌توانید از شکستن میلگرد جلوگیری کنید و پروژه خود را با رعایت اصول اولیه ساخت پیش ببرید.