راهنمای شناخت انواع ورق
فهرست مطالب
اگر به شناخت انواع ورق‌های فلزی نیاز دارید؛ بهتر است با ما در این مقاله همراه باشید. فلزها پایه و اساس تمام مهندسی‌های دنیا محسوب می‌شوند. امروزه می‌توانیم ورق‌های فلزی را در ماشین‌ها، ماشین‌آلات، نمای ساختمان‌ها و وسایل آشپزخانه و مبلمان مشاهده کنیم. باتوجه‌به تنوع و ویژگی‌های مختلف این ورق‌ها، مهندسان باید برای انتخاب بهترین گزینه در مورد هرکدام اطلاعاتی داشته باشند. آن‌ها برای انتخاب بهترین گزینه به عواملی مانند: ضخامت، انعطاف‌پذیری، دوام و … توجه می‌کنند.
ما در این مقاله سعی کرده‌ایم شما را با انواع مختلف ورق‌های فلزی و ویژگی هر کدام از آن‌ها آشنا کنیم تا بتوانید با توجه به هدف خود بهترین گزینه را انتخاب کنید.
تولید ورق‌های فلزی
دو روش برای تولید ورق‌های فلزی وجود دارد: نورد سرد و نورد گرم
- نورد گرم: این نوع روش تولیدی، از نظر قیمت ورق فولادی نسبت به نورد سرد به‌صرفه‌تر است. یکی از دلایل آن نداشتن ثبات در ابعاد و اندازه‌ی فولاد است. به این معنی که بعد از سردشدن، فولاد کمی جمع‌تر و کوچک‌تر می‌شود؛ بنابراین دقت ساخت در این روش نسبت به روش نورد سرد پایین‌تر است. ورق‌های تولیدشده با این روش در پروژه‌هایی استفاده می‌شوند که اشکال و تلرانس دقیقی نیاز ندارند مانند ساخت خطوط راه‌آهن و صنایع جوشکاری.
- نورد سرد: این روش تولیدی، مانند نورد گرم است با این تفاوت که فراوری بیشتری روی آن انجام شده است. یکی از ویژگی‌های بارز ورق‌های تولیدشده با روش نورد سرد، داشتن سطحی صاف و صیقلی است. نورد سرد از نظر استحکام و دوام و صاف بودن نسبت به نورد گرم برتر است. ورق‌های ساخته‌شده با این روش در پروژه‌هایی استفاده می‌شوند که ویژگی‌های سطح صاف و صیقلی و دقت و دوام در آن‌ها اهمیت اساسی دارند.
اندازه‌گیری ضخامت ورق‌های فلزی
اندازه‌گیری ضخامت ورق‌های فلزی با سه واحد میلی‌متر، میل و گیج محاسبه می‌شود. احتمالاً همه‌ی شما با میلی‌متر آشنایی دارید؛ اما واحدهای اندازه‌گیری گیج و میل فقط در علوم مهندسی و برای ضخامت ورق‌های فلزی استفاده می‌شوند. در زیر، این واحدهای اندازه‌گیری را معرفی کرده‌ایم.
- میل: هر میل با یک هزارم اینچ برابر است. بریتانیایی‌ها در جمع بستن واحد میلی‌متر از کلمه‌ی «mils» استفاده می‌کنند؛ اما باید توجه داشته باشید که این دو واحد با هم تفاوت دارند.
- گیج: این واحد اندازه‌گیری صرفاً برای اندازه‌گیری ضخامت ورق‌های فلزی کاربرد دارد. استانداردهای رسمی استفاده از این واحد اندازه‌گیری را منع کرده‌اند؛ بااین‌وجود گاهی در محاسبات از آن استفاده می‌شود. این واحد از رابطه‌ی بین وزن و ضخامت به دست می‌آید و با وزن رابطه‌ی عکس دارد. برای مثال، هرچه عدد گیج بالاتر باشد عدد وزن پایین‌تر است. برای استفاده‌ی آسان از این واحد اندازه‌گیری جداولی وجود دارند که آن را به طور مستقیم به میلی‌متر یا اینچ تبدیل می‌کنند.
همان‌طور که گفتیم این واحد با وزن فلز در ارتباط است که باعث می‌شود باوجود یک گیج مشخص، ضخامت فلزهای متفاوت یکسان نباشد.
تفاوت فویل با ورق فلزی چیست؟
پس از بررسی واحدهای اندازه‌گیری، به بررسی فویل‌ها و ورق‌ها می‌پردازیم. تنها تفاوت فویل‌ها و ورق‌ها در ضخامت آن‌هاست.
ضخامت فویل فلزی معمولاً تا ۰.۲ میلی‌متر است. این فویل‌ها اغلب در قالب فویل‌های آلومینیومی عرضه می‌شوند.
ورق‌های فلزی از فویل‌ها ضخیم‌تر هستند و ضخامت آن‌ها از ۰.۵ شروع شده و تا ۶ میلی‌متر نیز می‌رسد. این ورق‌های فلزی در کنار اینکه استحکام زیادی دارند، انعطاف‌پذیر هم هستند. قیمت ورق‌ها نسبتاً ارزان است به همین دلیل در صنعت مهندسی به‌صورت گسترده از آن‌ها استفاده می‌شود و بسیار محبوب هستند.
شناخت انواع ورق‌های فولادی
ورق‌های فولادی، آلیاژی از کربن و آهن هستند که به طور طبیعی از فولاد ساخته شده‌اند. این ورق‌ها باتوجه‌به ویژگی‌های خاص خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند این ویژگی‌ها می‌تواند کیفیت، میزان عیار و روش ساخت آن‌ها باشد. قیمت ورق فولادی نیز به این عناصر بستگی دارد و هرچه عیار ورق بالاتر باشد یا روش ساخت آن سخت‌تر باشد؛ قیمت آن نیز بالاتر می‌رود.
ورق‌های فلزی ساخته‌شده از لحاظ ویژگی‌های مکانیکی با فلز پایه‌ی خود مشابه هستند. به همین دلیل، ورق‌های فولادی استحکام کششی و دوام بالایی دارند و برای ساخت ماشین‌آلات و ساختمان‌ها مناسب هستند. انواع متفاوتی از ورق‌های فولادی در بازار تولید شده و به فروش می‌رسد که با هر یک از آن‌ها آشنا می‌شویم.
شناخت انواع ورق گالوانیزه
این ورق به این دلیل گالوانیزه نامیده شده است که طی فرایندی خاص با روکشی پوشیده و گالوانیزه می‌شود. دلیل دیگر این نام‌گذاری نیز تولید این ورق به شیوه‌ی نورد سرد است. آلیاژ گالوانیزه از آهن و روی است که وزن بالا و ارزش زیادی در تجارت دارد. به‌طورکلی، قیمت ورق آلیاژی با پایه‌ی آهن از قیمت ورق استیل بیشتر است.
شناخت انواع ورق روغنی
این ورق‌ها انعطاف‌پذیری بالایی دارند و می‌توان آن‌ها را به‌راحتی شکل داد و خمیده کرد. آن‌ها مانند ورق گالوانیزه با روش نورد سرد تولید شده و در ادامه روغن‌کاری می‌شوند. به همین دلیل، ظاهری براق دارند و به آن‌ها ورق روغنی گفته می‌شود. این ورق‌ها را می‌توان در ضخامت‌ها و ابعاد و اندازه‌های مختلف سفارش داد.
شناخت انواع ورق رنگی
این ورق‌ها به‌خاطر ظاهر رنگارنگ خود به ورق رنگی معروف هستند و از ورق‌های گالوانیزه ساخته می‌شوند. آن‌ها محدودیت رنگی ندارند و در رنگ‌های سفید، آبی، قهوه‌ای، زرد، قرمز، سبز و نارنجی در بازار موجود هستند. این ورق‌ها به دلیل تشابه با ورق‌های گالوانیزه، از نظر زنگ‌زدگی مقاوم هستند. همچنین، باتوجه‌به رنگ‌بندی متنوع در ساخت لوازم‌خانگی از آن‌ها استفاده می‌شود.
شناخت انواع ورق آج‌دار
بر خلاف اینکه ورق‌های آج‌دار در فرایند نورد گرم تولید شده‌اند؛ اما با سایر ورق‌های فلزی تولیدشده با روش نورد گرم متفاوت هستند. از این ورق‌ها برای ایجاد اصطکاک و جلوگیری از لیز خوردن استفاده می‌شود که نمونه‌های آن را می‌توان در کف اتوبوس‌ها و مسیرهای شیب‌دار دید. آج این ورقه‌ها طرح‌های مختلفی دارد که این طرح‌ها توسط غلتک‌هایی با اشکال مختلف روی ورق ساخته می‌شوند.
جمع‌بندی
طی مطالعه‌ی شناخت انواع ورق‌های فلزی متوجه شدیم که فلزات یکی از عناصر اصلی در علوم مهندسی هستند که با دو روش نورد سرد و نورد گرم تولید می‌شوند. فلزات تولیدشده با نورد سرد سطح صاف‌تری داشته و انعطاف‌پذیرتر هستند؛ اما نورد گرم، فلزهایی بادقت کمتر و قیمت ارزان‌تر تولید می‌کند. ورق‌های فولادی باتوجه‌به ویژگی‌های خود به انواع مختلف تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
- ورق‌های گالوانیزه
- ورق‌های رنگی
- ورق‌های روغنی
- ورق‌های آج‌دار
ضخامت هر یک از این ورق‌ها را می‌توان با استفاده از سه واحد اندازه‌گیری میل، میلی‌متر و گیج محاسبه کرد.
