میلگرد تقویتی و کاربرد آن در ساختمان سازی
فهرست مطالب
میلگرد تقویتی به میله‌هایی از جنس فولاد کربنی گفته می‌شود که در صنعت ساختمان، برای کمک به تقویت بتن و جذب هرگونه نیروی کششی ممکن، از آن به وفور استفاده می‌شود. روی سطح این میله‌های فلزی برجستگی‌هایی وجود دارد که به چسبیدن میلگرد به بتن کمک می‌کنند. درست است که بتن به خودی خود از نظر تحمل نیروهای فشاری بسیار قوی است و اعمال نیروهای فشاری متعادل در نقاط مختلف سازه را به خوبی تحمل می‌کند؛ اما در مقایسه با نیروی کششی بسیار ضعیف است. به منظور جبران این نقطه ضعف، در کنار بتن از میلگرد استفاده می‌شود تا سازه بتواند بارهای کششی را به خوبی تحمل کند. در این مقاله قصد داریم در مورد میلگرد تقویتی و کاربردهای مهم آن در صنعت ساختمان بیشتر توضیح دهیم.
آشنایی با میلگرد تقویتی
میلگرد تقویتی به شمش‌های فولادی گفته می‌شود که طی فرآیند نورد گرم تبدیل به میله‌های آج‌داری شده‌اند که دارای مشخصات فنی خاصی هستند. از این میله‌ها برای افزایش مقاومت سازه در برابر بارها و نیروهای کششی استفاده می‌شود. در کنار میلگرد همیشه بتن استفاده می‌شود. اما واقعا دلیل این کار چیست؟ چرا باید بتن و میلگرد را همزمان در ساختمان استفاده کرد؟
طبق تجربه و نتایج آزمایشات مختلف، گرچه بتن از نظر مقاومت در برابر نیروهای فشاری فوق‌العاده است؛ اما به تنهایی قادر نیست نیروهای کششی وارده به ساختمان را تحمل کند. به دلیل تحمل پایین بتن در برای نیروهای کششی، در کنار آن از میلگرد استفاده می‌شود تا با افزایش مقاومت سازه در برابر کشش، از خطرات احتمالی پیشگیری شود. میلگرد تقویتی در سایزها و ابعاد مختلفی تولید و روانه بازار می‌شود. هر کدام از این محصولات برای استفاده در یک سازه خاص طراحی شده‌اند. بنابراین این مهندسان ساختمان و ناظران فنی هستند که تشخیص می‌دهند برای پروژه باید از چه نوع و چه سایز میلگرد تقویتی استفاده شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های میلگرد تقویتی
اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی که این میله‌های آج‌دار فلزی دارند این است که در برابر نیروی کششی توان تاب‌آوری بالایی از خود نشان می‌دهند. ضمنا میلگردهای تقویتی می‌توانند بدون اینکه دچار آسیب یا شکستگی شوند تا ۱۸۰ درجه خم شده و در قسمت‌های مختلف سازه مورد استفاده قرار بگیرند. قابلیت خم‌شوندگی بالای این میله‌ها باعث می‌شود که بتوان از آن در فونداسیون ساختمان به راحتی استفاده کرد. میلگردهای تقویتی از نظر شکل ظاهری نیز به دو صورت ساده و آج‌دار تولید و روانه بازار می‌شوند. این محصولات را هم به شکل کلاف و هم به شکل شاخه‌ای می‌توانید در سایزها و مدل‌های مختلف خریداری کنید.
میلگردهای تقویتی چه کاربردی در صنعت ساختمان دارند؟
هر زمان که بتن و میگلردی که به طور متداول در سازه استفاده می‌شود تحمل نیروهای کششی وارده را به تشخیص مهندسان ناظر نداشته باشد؛ از میلگرد تقویتی برای جبران این ضعف استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که کاربرد میلگرد تقویتی در صنعت ساختمان بسیار متنوع است و از این محصول می‌توان در بخش‌های متعددی استفاده کرد. اما عموما کاربرد میلگردهای تقویتی به موارد زیر باز می‌گردد:
کاربرد میلگرد تقویتی در ساخت تیرچه بلوک
تیرچه تقریبا در بین سایر قسمت‌های سازه بیشترین بار و فشار را تحمل می‌کند. به همین خاطر معمولا برای استحکام بیشتر در ساخت تیرچه بلوک از میلگرد آج‌دار استفاده می‌شود. گاهی در کنار میلگرد معمولی از میلگرد تقویتی نیز برای ساخت این قسمت از سازه استفاده می‌شود. در این شرایط رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
- استفاده از میلگرد آج‌دار در ساخت تیرچه بلوک الزامی است.
- طول میلگرد باید کمتر از طول تیرچه باشد و داخل بتن قرار بگیرد. در واقع مرحله بتن‌ریزی باید روی میلگرد تقویتی انجام شود.
- چیدمان میلگردها، نحوه قرارگیری و فاصله آنها از یکدیگر بسیار مهم است و باید طبق نظر مهندس ناظر انجام شود.
- برای تعیین طول میلگردهای مورد استفاده در ساخت تیرچه بلوک باید از نمودارهای لنگر خمشی استفاده شود.
- برای تقویت سقف‌های تیرچه و بلوکی استفاده از میلگردهای آج‌دار بسیار بهتر است.
کاربرد میلگرد تقویتی در ساخت فونداسیون
فونداسیون همان پی ساختمان است که اجرای صحیح آن تا حدود بسیار زیادی روی استحکام سازه اثرگذار است. وزن و بار وارده به ساختمان ابتدا به میلگرد و سپس به ستون‌ها و فونداسیون منتقل شده و به این بخش‌ها فشار وارد می‌کند. بنابراین استحکام فونداسیون باید دقیقا مثل استحکام اسکلت و ستون‌ها باشد تا بتواند چنین بار و فشاری را به خوبی تحمل کند. میلگردهای تقویتی برای استفاده در قسمت اصلی فونداسیون، ابتدا برش خورده و خم می‌شوند تا به شکل دلخواه در بیایند و سپس وارد فونداسیون می‌شوند. میلگردهای تقویتی را همزمان با میلگردهای معمولی در پایین فونداسیون کار می‌گذارند. فونداسیون یا همان پی جایی پایین‌تر از ستون‌هاست. البته اگر مهندس ناظر تشخیص بدهد ممکن است در برخی از سازه‌ها از میلگرد تقویتی در نواحی بالاتر فونداسیون نیز استفاده شود.
کاربرد میلگرد تقویتی در ساخت دیوارهای برشی
دیوارهای برشی به دیوارهای گفته می‌شوند که استحکام سازه را در برابر زلزله، باد و طوفان‌های قوی افزایش می‌دهند. این دیوارها در قسمت خارجی ساختمان تعبیه شده و به صورت مستقیم به فونداسیون متصل می‌شوند. دو نوع مختلف از دیوار برشی در صنعت ساختمان وجود دارد که عبارتند از مونولیتیک و جفت. تصمیم‌گیری در مورد این موضوع که از کدامیک از این دیوارهای برشی برای تقویت ساختمان استفاده شود یکی از وظایف اصلی مهندسان ساختمان است.
مهم‌ترین نقش و تاثیر میلگردهای تقویتی در دیوارهای برشی، افزایش استحکام و پیشگیری از کمانش دیوار است. اما استفاده از این نوع میلگرد در ساخت دیوار برشی با مشکلاتی نیز مواجه است. به عنوان مثال معمولا بتن‌ریزی اطراف دیوار و قسمت‌های نزدیک به پی ساختمان دشوارتر می‌شود. در این شرایط معمولا یا از میلگردهای تقویتی قطورتر و یا از میلگردهای سراسری اصلی بیشتر همراه با کم کردن تعداد میلگردهای تقویتی استفاده می‌شود.
گرچه قیمت میلگرد به صورت مستقیم روی هزینه تمام شده ساخت تاثیر می‌گذارد؛ اما این میله‌ها معمولا در تامین مقاومت مورد نیاز سازه برای تحمل بارها یا برای ایجاد مقاومت در آن برای کمک به تاب‌آوری در برابر تنش‌ها و محدود کردن ترک ناشی از تغییرات دما نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
