کاربرد لوله داربستی
فهرست مطالب
این روزها اکثر ساختمان‌ها مرتفع و عریض هستند. از این رو دسترسی به تمام نقاط نمای آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست. داربست یک سازه موقت است که با استفاده از لوله‌های فولادی مخصوصی به نام لوله داربستی و به همراه اجزای و قطعات دیگر ایجاد شده تا کارگران و مجریان بخش‌های مختلف پروژه بتوانند به نقاط مختلف نما به راحتی دسترسی داشته باشند.
این لوله‌ها با استفاده از یک روش ویژه و بست‌های مخصوصی به هم متصل شده و یک ساختار شبکه مانند موقت اما مستحکم را تشکیل می‌دهند. آلیاژی که برای تولید این لوله‌های فلزی استفاده می‌شود متفاوت است و بسته به شرایط وزنی لوله تعیین می‌شود. معمولا این لوله‌ها را بر اساس وزن به دو گروه لوله داربستی سبک و سنگین تقسیم می‌کنند.
البته گاهی بسته به درزدار بودن یا بدون درز بودن نیز این لوله‌ها قابل طبقه‌بندی به زیر مجموعه‌های مختلف هستند. از آنجایی که برای ساخت لوله داربستی بدون درز نیاز به تجهیزات خاصی است و محصول خروجی نیز نسبت به نمونه‌های درزدار مقاومت و استحکام بیشتری دارد؛ از نظر قیمتی نیز قیمت لوله داربست بدون درز بیشتر از لوله‌های درزدار است.
انواع داربست
برای اینکه کاربرد لوله‌های داربستی را بهتر درک کنید؛ ابتدا باید بدانید که با این لوله‌ها چند شکل داربست با چه فرم‌های ساختاری می‌توان ایجاد کرد. استحکام این سازه، در هر فرم و شکلی که باشد؛ از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چرا که قرار است کارگران برای انجام کارها از این ساختار مثل نردبان استفاده کنند.
بنابراین داربست باید آنقدر مستحکم باشد که ایمنی کارگران را تضمین کند. برای ساخت داربست، لوله‌های داربستی را به وسیله بست‌های چهار پیچ، بست دو پیچ، آهنگیر، اتصال و غیره به هم متصل کرده تا فرم‌های مختلفی از یک شبکه فلزی ایجاد شود. با استفاده از این قطعات فلزی می‌توان انواع داربست‌های زیر را ساخت:
داربست چکشی ستاره
این داربست از پایه‌های قائم به طول‌های مختلف 0.5، 1، 1.5، 2.5 و 3 متر و مهار افقی تشکیل شده است. مهارهای افقی در این سازه با استفاده از چکش روی پایه‌های قائم سوار می‌شوند و سر جک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالایی و پایه جک‌های قابل رگلاژ در قسمت پایین داربست قرار می‌گیرد. پایه‌ها نیز به وسیله مغزی و پین به هم متصل می‌شوند. مزایای ساخت داربست به این شکل عبارتند از:
- بدون نیاز به آچار برای بستن بست‌ها و اتصالات
- وزن کم قطعات
- قابلیت اجرای روی نمای ساختمان یا در کنار تاسیسات پالایشگاهی
- قابل اجرا بدون نیاز به انجام عملیات مهاربندی در ارتفاع
- قابل استفاده برای کفراژبندی سقف‌های قوسی
داربست مثلثی
همانطور که از نام داربست مثلثی مشخص است؛ شکل این نوع داربست شبیه به شکل هندسی مثلث است که از 3 فریم در تیپ‌های 0.5، 0.75 و 1 متر با عرض 120 سانتی‌متر تشکیل شده است. مقاطع این مدل داربست معمولا به شکل مثلث یا مربع است و بیشتر از آن در پل‌ها و کفراژبندی دال و تیرها استفاده می‌شود. اجرای داربست مثلثی مزایای زیر را به دنبال دارد:
- بدون نیاز به آچار برای بستن بست‌ها و اتصالات
- امکان باربری بالا در کفراژبندی دال‌های بتنی
- قابلیت اجرا بدون نیاز به دانش و مهارت خاص
داربست چکشی کاسه‌ای
پایه‌های قائمی که برای ساخت این نوع داربست مورد استفاده قرار می‌گیرند دارای طول‌های استاندارد به اندازه 0.6، 1.2، 1.8، 2.4 و 3 متر بوده و مهارهای افقی نیز به وسیله ضربات چکش به پایه‌ها متصل می‌شوند. در این مدل داربست نیز مانند داربست چکشی ستاره سر جک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالایی و پایه جک‌های قابل رگلاژ در قسمت پایین داربست قرار دارد. ویژگی‌های متمایز این سبک داربست‌بندی باعث شده که بتوان آن را به سادگی در ارتفاعات مختلف نصب کرد. دیگر مزایای داربست‌های چکشی کاسه‌ای عبارتند از:
- سرعت بالا در اجرا و جمع کردن داربست
- بدون نیاز به آچار برای بستن بست‌ها و اتصالات
- قابلیت اجرا بدون نیاز به دانش و مهارت خاص
- قابل اجرا روی نمای انواع ساختمان‌ها
- قابلیت توسعه پلان و ارتفاع آن بدون محدودیت
- قابل جابه‌جایی و انتقال
- قابل استفاده در کفراژبندی سقف‌های غیر همسطح
داربست معلق
هر زمان که امکان استقرار پایه داربست روی زمین وجود نداشته باشد؛ باید از داربست معلق برای اجرای این سازه فلزی موقت استفاده کرد. در این شرایط از دیوارهای نما به عنوان پایه‌ای برای نصب این ساختار و تکیه‌گاه آن استفاده می‌شود.
داربست پایه‌دار
از آنجایی که سرعت نصب این سبک داربست به شدت بالاست؛ برای بیشتر پروژه‌هایی که نیاز به نصب سریع داربست دارند از این شیوه داربست‌بندی استفاده می‌شود. البته ایراد اصلی این سبک داربست‌بندی، محدودیت ارتفاع آن است. داربست پایه‌دار برای ارتفاع بیش از 3 متر مناسب نیست. علاوه بر این فاصله سکو یا همان داربست معلق از زمین نباید بیشتر از 4.5 متر باشد. پایه‌های ثابت در این مدل داربست باعث ایجاد سرعت عمل در اجرای آن شده اما ایراد دیگری که این شیوه کار ایجاد می‌کند این است که کارگران برای بالا و پایین آمدن از داربست باید از نردبان استفاده کنند.
کاربرد لوله داربستی چیست؟
همانطور که مشاهده کردید؛ داربست ساختار موقتی است که روی سازه‌های مختلف اجرا شده و امکان دسترسی به نقاط کور را فراهم می‌کند. اصلی‌ترین جزء در این ساختار لوله‌های فولادی هستند که به نام لوله داربستی شناخته می‌شوند. این لوله‌ها کاربردهای زیادی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- ساخت سازه‌ای موقت و در عین حال مقاوم که کارگران هنگام کار می‌توانند به عنوان تکیه‌گاه از آن استفاده کنند.
- ایجاد پایه‌ای نگه‌دارنده برای حمایت از سازه در زمان ساخت انواع پروژه‌های ساختمانی و عمرانی مانند پل‌ها
- ساخت انواع برج‌های دیده‌بانی، غرفه‌های موقت نمایشگاهی و رمپ‌های اسکی
چه نکاتی را باید هنگام اجرای داربست در نظر گرفت؟
اگر قصد دارید با لوله داربستی، داربست بزنید؛ حتما نکات زیر را حین کار در نظر بگیرید:
- برای ساختمان‌های کم ارتفاع بهتر است از داربست‌های کوتاه و لوله‌های سبک استفاده کنید.
- حداکثر ارتفاع مجاز برای داربست 3 متر است.
- اگر ساختمان بلند است باید داربست را به کمک لوله‌های فولادی با قطر 5 سانتی‌متر و ضخامت 4 میلی‌متر اجرا کنید.
- پایه‌های عمودی باید حداکثر 2 متر از هم فاصله داشته باشند و روی یک خط مستقیم کار گذاشته شوند.
- کارگران باید حین بالا رفتن و استفاده از داربست از کفش مناسب غیر لغزنده استفاده کنند.
- نردبانی که برای بالا رفتن از داربست کار گذاشته می‌شود باید ایمن و محکم باشد.
- تخته‌های داربستی نیز باید با طناب یا تسمه به ساختار داربست متصل شوند.
از آنجایی که قیمت لوله فولادی بسته به ضخامت و سایز متفاوت است؛ قیمت لوله داربستی که زیر مجموعه‌ای از این محصول است نیز بسته به جنس و نوع لوله می‌تواند متفاوت باشد.
