انواع فلنج و کاربرد آن در صنایع
فهرست مطالب
نوع فلنجی که برای کاربرد لوله کشی استفاده می شود، عمدتاً به استحکام مورد نیاز برای اتصال فلنجی بستگی دارد. فلنج ها به جای اتصالات جوش داده شده برای تسهیل عملیات تعمیر و نگهداری استفاده می شوند (یک اتصال فلنجی را می توان به سرعت و به راحتی از بین برد).
روش‌های مختلفی برای اتصال لوله‌ها به یکدیگر وجود دارد. مانند اتصال جوشی، اتصال پیچی، اتصال فلنجی و موارد دیگر. در میان این روش‌ها، اتصال فلنجی کاربرد فراوانی دارد. این اتصال با استفاده از قطعاتی اتصالی به نام فلنج و انواع آن صورت میگیرد. در این روش، افراد دسترسی زیادی به سیستم‌های لوله‌کشی دارند و تمیزکردن، بازرسی و تعمیر لوله‌ها به‌راحتی انجام میشود.
به همین دلیل، اتصال فلنجی در بخش‌های مختلف صنعتی کاربرد فراوانی دارد. فولاد عنصری است که در برابر زنگ‌زدگی آسیب‌پذیر است؛ ولی چرا در ساخت فلنج و همچنین در صنایع مختلف از فولاد استفاده میشود؟ در این مقاله قصد داریم، این پرسش را پاسخ دهیم و شما را با انواع فلنج و کاربردهای آن در صنایع آشنا کنیم.
فلنج (Flange) چیست؟
فلج قطعه ای صنعتی و دایره‌ای‌شکل است که برخلاف ظاهر ساده‌اش، در سیستم لوله‌کشی بسیار پرکاربرد است. این وسیلهی صنعتی می‌تواند لوله را به قطعات لوله‌کشی صنعتی دیگر مانند شیرآلات، لرزه‌گیرها، سیستم‌های تاسیساتی و سایر قطعات در خطوط لوله‌کشی متصل کند.
در اتصالات فلنجی پیچ‌ومهره‌ها در یکدیگر فشرده و محکم می‌شوند. به‌طوری‌که برای اتصال لوله‌ها فقط کافی است دو قطعه روبهروی یکدیگر قرار بگیرند. در واقع، این وسیله با ورود به لوله‌ها، آن‌ها را مسدود کرده و موجب اتصال لوله‌ها به یکدیگر میشود. از جمله کاربردهای این قطعه، تغییر مسیر لوله‌ها و همچنین تغییر قطر آن‌ها است.
انواع فلنج
این وسیله بر اساس ویژگی ظاهری، کاربرد و نحوه‌ی اتصالش انواع مختلفی دارد. مانند:
- فلنج رزوه ای
- فلنج لبه دار
- فلنج کور
- فلنج رینگی
- فلنج دنده ای
- فلنج ساکت ولد
- فلنج اسلیپون
مواردی از این قبیل، اتصالاتی که به‌وسیله ی انواع فلنج صورت میگیرد، قابلیتهای تحمل فشار را دارا بوده و ابعاد متفاوتی دارند. به همین دلیل، برای یکسان سازی فاکتورهای مختلف انواع فلنج، کلاس بندی های فشاری، استانداردهای ابعادی خاصی ایجاد شده است. فلنج های گلودار جوشی (Weld Neck): یکی از پرکاربردترین انواع فلنج های فولادی است که دارای یک گلویی بلند است و قسمت گلویی آن به لوله فولادی جوشکاری می شود.
جنس فلنج
به طور معمول، جنس فلنج به لوله‌هایی بستگی دارد که به آن متصل میشود. یعنی برای ایجاد اتصال بین لوله و انواع فلنج، باید هر دو از یک جنس ساخته شده باشند. بااین‌حال، جنس فلزها معمولاً از فولاد و آلیاژهای آهنی مانند چدن، استیل و موارد این چنینی است. همان‌طور که گفته شد، فولاد در برابر خوردگی بسیار آسیب‌پذیر است.
ولی طی فرایند گالوانیزاسیون به ورق‌های گالوانیزه تبدیل میشود. در این صورت به ماده‌ای مقاوم تبدیل میشود که در بخش‌های مختلف قابل‌استفاده است. با استفاده از فرایند گالوانیزاسیون، فولاد استحکام، شکل‌پذیری و مقاومت زیادی در برابر فشار آب، فشار هوا و گرما پیدا می‌کند. به همین دلیل، در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، آب و فاضلاب، غذا و سایر صنایع بسیار پرکاربرد است.
کاربرد انواع فلنج در صنعت
همان‌طور که متوجه شدید، کاربرد اصلی فلنج‌ها برقراری اتصال بین لوله‌ها با سایر تجهیزات است. بیشتر آن‌ها از ورق‌های فولادی گالوانیزه ساخته شده‌اند، به همین دلیل، در بخش‌ها و صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارند. همچنین صنایع مختلف به تجهیزاتی با طول عمر نیاز دارند. به همین دلیل، از انواع فلنج در بخش‌های مختلف صنعتی استفاده میشود. کاربرد ین وسیله را در برخی صنایع در زیر توضیح داده‌ایم.
صنعت نفت و گاز
کاربرد فراوان لوله و لوله‌کشی در صنعت نفت و گاز موجب استفادهی گسترده از فلنج‌ها شده است. یکی از پرکاربردترین آن‌ها، نوع لبه‌دار است که در مکان‌هایی با دما و فشار بالا مورداستفاده قرار میگیرد.
صنعت غذایی
باتوجه‌به اهمیت بهداشت در صنعت غذایی، خطوط لوله‌ای مقاوم در برابر خوردگی و آلودگی کاربرد فراوانی در این صنعت دارند. در میان انواع فلنج، نوع لبه‌دار کاربرد فراوانی در این صنعت دارد. این وسیله به راحتی می تواند محور خود چرخش داشته باشد. علاوه بر اینکه پیچ های استفاده شده در آن هم قابل تنظیم هستند.
تجهیزات بیمارستانی
کپسول‌های اکسیژن برای کمک به تنفس بیماران استفاده میشود و باید به امنیت و سلامتی کپسولها توجه بسیاری شود. از جمله خطرات موجود در کپسول‌های اکسیژن، نشتی یا انفجار آن‌ها است. به همین دلیل، از فلنج در بخش انتهایی کپسولها استفاده میشود تا خطر انفجار و نشتی را به میزان زیادی کاهش دهد.
تجهیزات آتش‌نشانی
در برخی از ابزارهای آتش‌نشانی مواد با فشار بالا خارج می‌شوند. برخی دیگر نیز در مجاورت گرمای شدیدی قرار می‌گیرند. به همین دلیل از انواع فلنج به‌ویژه نوع کور، در تجهیزات آتش نشانی استفاده میشود. این وسیله باعث افزایش امنیت و طول عمر شیرهای آتش‌نشانی و اتصالات لوله‌ها میشود.
صنعت آب و فاضلاب
جنس فلنج بر اساس فاکتورهای مختلفی از قبیل مایعی که در آن جریان دارد، فشار وارد به لوله و موارد دیگر تعیین میشود. باتوجه‌به اینکه انواع فلنج نشتی بسیار کم و مقاومت زیادی در برابر خوردگی دارند، بهترین گزینه برای صنعت آب و فاضلاب هستند.
دکل‌های مخابراتی
ابزارهایی که در دکل‌های مخابراتی استفاده می‌شوند باید توانایی تحمل وزن‌های چند تن را داشته باشند. در اتصال بخش‌های مختلف این دکل‌ها از انواع فلنج استفاده می‌کنند. ویژگی دیگر فلنج‌ها هدایت امواج است. به همین دلیل ابزار مناسبی برای استفاده در کارهای مخابراتی هستند.
ساخت محفظه خلا
در زمینه های مختلف از جمله پروژه های تحقیقاتی و وسایل خانگی مانند جاروبرقی از انواع فلنج استفاده میشود. اتصال درست محفظه ها و پمپهای خلا در این ابزارها اهمیت بسیاری دارد.
چرا از انواع فلنج در صنایع مختلف استفاده میشود؟
همان‌طور که گفتیم، در صنعت لوله‌کشی با استفاده از انواع فلنج می‌توان تجهیزاتی را به خطوط لوله‌کشی اضافه کرد. از مزیت‌های اصلی فلنج، قابلیت جداسازی آسان آن است. علاوه بر این، استفاده از این قطعات اتصالی، افراد را از جوشکاری (به‌عنوان عامل اتصال) بی‌نیاز می‌کند. همچنین دسترسی راحتی را برای ورود به درون خطوط لوله برای تعمیر و جایگزینی فراهم می‌کند. فلنج‌ها ویژگی‌های مختلفی دارند؛ از جمله طول عمر بالا، مقاومت در برابر گرما، فشار آب و فشار هوا. به‌علاوه، در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت بسیار بالایی دارند. همین موجب شده است تا در صنایع گوناگون نقش مهمی را ایفا کنند.
منبع: تامین کالا
