لوله گازی نوع خاصی از لوله است که از آن بیشتر در پالایشگاه‌های تولید گاز برای انتقال این ماده به شهرهای اطراف استفاده می‌شود. این لوله‌ها را می‌توان با متریال مختلفی تولید کرد؛ اما غالبا در ساخت آنها از آلیاژهایی مانند فولاد، برنج، مس و پلی اتیلن استفاده می‌شود. در این مقاله ما را همراهی کنید تا بیشتر با مشخصات فنی و کاربردهای متنوع این محصول در صنعت نفت و گاز آشنا شوید.

لوله گازی فولادی به چه نوع لوله‌ای گفته می‌شود؟

لوله گازی فولادی از ورق‌هایی از جنس فولاد تولید می‌شود که طی فرآیند خاصی گالوانیزه و مقاوم‌سازی شده‌اند. این محصولات برای انتقال ایمن و سریع گاز از پالایشگاه‌ها به مراکز پخش، بسیار کاربرد دارند. لوله گازی فولادی به دلیل سپری کردن مراحل گالوانیزه، در برابر رطوبت، خوردگی و ضربه‌های ناگهانی مقاوم بوده و در مقایسه با محصولات مشابه مانند لوله گازی برنجی، مسی و حتی پلی اتیلن، از مقاومت بالاتری برخوردار است. به همین خاطر بیشتر در پروژه‌های بزرگ انتقال گاز از این مدل لوله گازی استفاده می‌شود.

آشنایی با انواع لوله گازی

روش‌های مختلفی برای دسته‌بندی لوله‌های گازی وجود دارد؛ اما شکل نصب‌شان بهترین روش برای دسته‌بندی این محصول است. بر این اساس انواع لوله گازی عبارتند از:

  • لوله‌های گازی توکار
  • لوله‌های گازی روکار

منظور از لوله گازی توکار چیست؟

لوله‌های توکار به دلیل قرارگیری در معرض شرایط خاص، نسبت به لوله‌های روکار باید از مقاومت بیشتری در برابر ضربات ناگهانی، فرسایش و رطوبت برخوردار باشند. همانطور که از نام این محصول مشخص است؛ این لوله برای نصب داخل دیوار یا زیر زمین کاربرد دارد و بیشتر از آن برای اجرای پروژه‌های گازرسانی شهری و انتقال گاز از شهری به شهر دیگر استفاده می‌شود.

لوله‌های توکار باید طوری نصب شوند که دسترسی به آنها جهت تعمیر و تعویض ساده باشد. بهترین روش اتصال لوله‌های گازی توکار به یکدیگر استفاده از عملیات جوش‌کاری برق با دینام جوش برق است. برای لوله‌های گازی توکار که به صورت بدون درز یا همان مانیسمان تولید می‌شوند نیز باید از روش جوش‌کاری برق برای اتصال استفاده کرد.

از آنجایی که لوله‌های گازی توکار داخل دیوار یا زیر زمین کار گذاشته می‌شوند؛ نیاز به عایق‌کاری دارند. پرایمر و نوار پرایمر بهترین مواد برای عایق‌بندی این لوله‌ها محسوب می‌شوند. قبل از اینکه این لوله‌ها را با استفاده از پرایمر عایق کنید؛ ابتدا باید آنها را چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی کرده و مهیای پذیرش این پوشش عایق مانند کنید. بعد از اینکه مطمئن شدید پرایمر روی بدنه لوله خشک شده است؛ باید عملیات نوار پیچی را با دقت انجام دهید.

منظور از لوله گازی روکار چیست؟

لوله‌های گازی روکار همانطور که از نام‌شان پیداست؛ روی زمین یا دیوار نصب می‌شوند و نسبت به همتای توکار خود از نظر جنس بدنه آسیب‌پذیرتر هستند. این محصولات بیشتر برای اجرای انشعاب داخلی در ساختمان‌ها یا لوله‌کشی گازرسانی داخل شهری کاربرد دارند. از نظر قیمتی نیز لوله‌های روکار نسبتا ارزان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.

مقاومت پایین این لوله‌ها باعث شده که آنها برای اجرای خطوط طویل انتقال گاز کاربرد نداشته باشند و بیشتر برای لوله‌کشی گاز خانگی از آنها استفاده شود. این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که به دلیل حساسیت بالای بدنه این لوله‌ها، بهتر است آنها را در کنار دیوارها و گوشه‌ها و جایی که زیاد در معرض آسیب و ضربه قرار ندارد نصب کنید. همانطور که اشاره شد؛ این لوله‌ها در برابر ضربه، فشار و حرارت به نسبت لوله‌های گازی توکار بسیار آسیب‌پذیرتر هستند.

در تولید لوله‌های گازی روکار نیز همانند لوله‌های توکار می‌توان از آلیاژها و مواد مختلفی استفاده کرد؛ اما در اغلب کارخانه‌های تولید لوله فولادی و محصولات مرتبط، از فولاد، برنج، مس و پلی اتیلن برای ساخت این محصول استفاده می‌شود. در کنار این محصولات، لوله روکار فولادی گالوانیزه نیز در بازار وجود دارد که به دلیل خاصیت ضد زنگ خود، از کاربرد متفاوت‌تری نسبت به دیگر محصولات مشابه برخوردار است.

یکی از فواید استفاده از این لوله‌ها جهت انتقال گاز این است که می‌توانید خیلی راحت آنها را از هم جدا کرده و با استفاده از همان لوله‌ها شبکه انتقال گاز را به جای دیگری از ساختمان منتقل کنید. رنگ‌آمیزی نیز بهترین روش برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و فرسایش لوله‌های گازی روکار محسوب می‌شود.

چه تفاوتی بین لوله گازی توکار و روکار وجود دارد؟

مهم‌‌ترین تفاوت‌هایی که بین لوله گازی توکار و روکار وجود دارد را می‌توانید در موارد زیر جستجو کنید:

  • لوله‌های توکار برای احداث پروژه‌های بزرگ انتقال گاز کارایی دارند؛ این در حالی است که از نوع روکار این محصول بیشتر برای اجرای شبکه گازرسانی ساختمان و پروژه‌های کوچک انتقال گاز استفاده می‌شود. لوله‌های گازی توکار برای جابه‌جایی گاز و
  • انتقال آن بین دو نقطه که فاصله زیادی از هم دارند کارایی داشته ولی لوله‌های روکار را به جهت آسیب‌پذیری بیشتر نمی‌توان برای مسافت‌های طولانی استفاده کرد.
  • از نظر جنس بدنه، لوله‌های روکار آسیب‌پذیرتر از همتای توکار خود هستند.
  • نصب لوله‌های گازی روکار ساده‌تر است و به راحتی می‌توان آنها را از هم جدا کرده و سیستم انتقال گاز را جابه‌جا کرد.
  • لوله های روکار نسبت به ضربه، فشار و فرسودگی مقاوم‌تر از لوله‌های توکار هستند.
  • برای عایق‌کاری لوله‌های روکار می‌توانید از چند روش متداول استفاده کنید؛ این در حالی است که لوله‌های توکار را فقط می‌توان با استفاده از رنگ‌آمیزی در برابر زنگ‌زدگی و فرسایش مقاوم کرد.
  • لوله‌های توکار در سایز و ابعاد بزرگ‌تری نسبت به لوله‌های روکار تولید می‌شوند.

نتیجه‌گیری

لوله گازی به نوعی از لوله صنعتی گفته می‌شود که در انتقال گاز کاربرد دارد. این محصولات را معمولا از فولاد، برنج، مس و پل اتیلن تولید و به بازار عرضه می‌کنند. نوع فولادی این محصول عموما به صورت گالوانیزه شده تولید می‌شود تا مقاومت بیشتری در برابر عوامل محیطی داشته باشد. این مدل از لوله‌ها را در انواع مختلفی تولید می‌کنند که لوله‌های روکار و توکار دو نمونه از مشهورترین آنها هستند.