داربست که نوعی سازه فلزی ساخته شده از لولههایی به همین نام است و برای دسترسی سادهتر و کار در ارتفاع طراحی شده و به صورت موقت علم میشود؛ از نظر شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم میشود. یکی از پرکاربردترین انواع داربست، داربست مدولار است که به آن داربست مدولار مثلثی نیز گفته میشود. محتوای اصلی این مقاله در مورد ساختار این مدل سازه فلزی و کاربردهای اصلی آن است.
آشنایی با داربست مدولار مثلثی
داربست مدولار مثلثی که در زبان انگلیسی به آن PAL Scaffold گفته میشود؛ نوعی داربست است که از به هم اتصال دادن عناصر مثلثی شکل ساخته میشود. این المانهای مثلثی به راحتی و بدون نیاز به ابزار خاص و تکنسینهای متخصص در زمینه داربستبندی روی هم مونتاژ میشوند.
داربست مدولار مثلثی به دلیل وزن کم اجزاء، نصب آسان و باربری بالا، کاربرد وسیعی در اجرای انواع سقفهای بتنی دارد. داربست مثلثی با توجه به مزایای اجرایی و اقتصادی خود، برای هر سازهای که نیاز به سطح باربری بالا در ارتفاع دارد پیشنهاد میشود. ارتفاع فریمهای مثلثی این داربست از 50 تا 100 سانتیمتر متغیر است. به همین خاطر میتوان از این سیستم داربستبندی در هر ارتفاعی استفاده کرد. عرض قابهای مثلثی این ساختار فلزی معمولا 120 سانتیمتر در نظر گرفته میشود که میتواند دارای مقاطع افقی یا مثلثی یا مربعی باشند.
اجزای داربست مثلثی به اشکال مربع و مثلث طراحی شده و این قابلیت را دارند که در هر شرایط جغرافیایی از آنها استفاده کرد. ضمن اینکه این اجزا علاوه بر وزن کم، قادرند بارهای مختلفی را تحمل کنند. در قاببندی دالها، تیرها و سازههای سنگین، قاببندی با دالهای بتنی مشخص و بلند، به دلیل سنگینی نسبی دالها، استفاده از نوع خاصی از داربست ضروری است.
در این شرایط میتوان با استفاده از داربست مدولار مثلثی اجرای پروژه را تسهیل کرد. ضمنا نصب این نوع داربست ساده است؛ چرا که از اجزای کمی ساخته شده و به دلیل سبک بودن میتوان آن را سریع و آسان نصب کرد. این نوع داربست به دلیل شکل ساختاری خود ظرفیت تحمل بار و استحکام بالایی دارد و به راحتی قابل تنظیم است. علاوه بر این، اجزای داربست مدولار مثلثی را میتوان به راحتی و سریع از یکدیگر جدا کرد.
مزایای داربست مدولار مثلثی
به طور کلی مزایای استفاده از داربست مدولار مثلثی به شرح زیر است:
- سهولت و سرعت در باز و بسته کردن سازه و عدم نیاز به آچار و ابزار خاص برای بستن اتصالات
- قابلیت تحمل فشار و بار بسیار زیاد به دلیل وجود اتصالات مورب ثابت
- بدون نیاز به استفاده از نیروی ماهر جهت مونتاژ اجزا
کاربرد داربست مدولار چیست؟
همانطور که در بالا نیز اشاره شد؛ داربست یک سازه موقت یا سکوی مرتفع است که برای کمک به اجرای پروژههای ساخت و ساز و کار کردن در ارتفاع از آن استفاده میشود. با پیشرفت در صنعت ساختمان و شکلگیری سبکهای مختلف معماری، این روزها از انواع مختلفی از سیستمهای داربستبندی در این صنعت استفاده میشود.
داربستها را میتوان هم به کمک چوب و هم به کمک نوعی خاصی از لولههای فولادی اجرا کرد. گرچه قیمت لوله داربستی بیشتر از چوب است؛ اما داربستبندی با این لولهها باعث میشود که محیط کار کارگران ایمنتر شود. سیستمهای مختلفی برای مونتاژ کردن این لولهها روی یکدیگر با استفاده از اتصالات مخصوص وجود دارد که یکی از مهمترین آنها داربست مدولار مثلثی است.
واژه مدولار در نام این شیوه داربستبندی به معنای به کارگیری یک یا چند مدولار مختلف یا واحد مستقل برای تشکیل یک پایه است. با قرار دادن این پایهها در کنار هم میتوان سازههای بسیار بزرگتر و پیچیدهتر را ساخت. داربستهای مدولار مثلثی در شرایطی که نمای سازه پیچیده است بسیار کارآمد هستند. بنابراین استفاده از آنها روی ساختمانهایی که امکان نصب داربستهای معمولی روی نمای آنها وجود ندارد به شدت توصیه میشود. چنین داربستی را میتوان در دو طرف ساختمان نصب کرد و انعطافپذیری کارگران حین کار در ارتفاع را ارتقا داد.
از داربست مدولار مثلثی بیشتر برای دسترسی به نمای ساختمانهایی استفاده میشود که در محلهها یا مناطقی شلوغ، کوچک و فشرده اجرا میشوند. با توجه به ماهیت متقارن بودن این سازه و صرفهجویی در فضا، داربست مدولار در مقایسه با سایر سیستمهای داربستبندی متداول در این حوزه، مزایای زیادی دارد که در بخشهای قبلی به آنها اشاره شده است.
تفاوت داربست مدولار با داربست معمولی
داربستهای معمولی در مقایسه با داربستهایی که با سیستم مدولار برپا میشوند ضعیفتر و بیشتر مستعد ناهماهنگی هستند. مقایسه داربست مدولار و داربست معمولی یا همان لولهای یکی از طولانیترین بحثها در صنعت ساختمان است. برخی از متخصصان معتقدند که داربست مدولار مثلثی ایمنتر است و برخی مقاومت داربستهای معمولی را بیشتر میدانند. قبل از اینکه به مقایسه این دو مدل داربستبندی بپردازیم؛ اجازه دهید ابتدا به اختصار بحث کنیم که داربست لولهای یا همان معمولی چیست؟
داربست لولهای که به عنوان داربست کلاسیک، معمولی یا داربست لوله و گیره نیز شناخته میشود؛ نوعی داربست است که در آن لولهها با استفاده از گیرهها یا کوپلرها به هم متصل میشوند. برخی از تفاوتهای موجود بین داربست مدولار و داربست لولهای یا سنتی عبارتند از:
- از نظر هزینه بدیهی است که داربستهای معمولی گزینهای ارزانتر و مقرونبهصرفهتر در مقایسه با داربستهای مدولار هستند.
- داربست مدولار در مقایسه با سایر انواع داربست، ایمنی بیشتر را تضمین میکند. این در حالی است که داربستهای لولهای برای تعیین میزان ایمنی سازه به گیرهها یا جفتکنندهها متکی هستند.
- هر دو مدل سیستم داربستبندی از نظر انعطافپذیری و تطبیقپذیری در یک رده قرار دارند.
- از داربست مدولار مثلثی میتوان هم در صنعت نفت و گاز و هم در صنعت ساختمان استفاده کرد. این در حالی است که داربستهای کلاسیک را تنها میتوان در پروژههای ساختمانی استفاده کرد.
- داربست مدولار را میتوان در زمان سریعتر و با دردسر کمتری نصب و مستقر کرد. اما مرحله برپایی داربستهای لوله و گیره معمولا کندتر از حالت عادی پیش میرود.
- به طور کلی داربستهای مدولار دارای چندین مزیت عالی نسبت به داربستهای کلاسیک هستند. نصب آنها آسانتر و سریعتر است؛ فضای کمتری را اشغال میکنند و پایدارتر هستند.