خم‌کاری یک عملیات صنعتی مهم است که با استفاده از دستگاه‌های خاص و اعمال میزان مشخصی از نیرو انجام شده و طی آن مقاطع فولادی دارای زوایای خاصی می‌شوند و به شکل‌های مختلف در می‌آیند. در این عملیات ورق فولادی حالت منحنی و زاویه‌دار پیدا می‌کند.

برای اطلاع از قیمت ورق استیل 316 و نحوه خرید ورق استیل 316 با کارشناسان تامین کالا در ارتباط باشید.

نکته بسیار حائز اهمیت در مورد خم‌کاری این است که گرچه شکل ظاهری ورق بعد از ایجاد زاویه تغییر می‌کند؛ اما حجمش دچار تغییر نمی‌شود. از این ورق‌ها در صنایع مختلف از تولید محصولات الکترونیکی گرفته تا کشتی‌سازی، ساختمان‌سازی، دامداری، خودروسازی و کشاورزی به وفور استفاده می‌شود.

برخی از وسایل خانگی مانند سماور، لوستر و چراغ‌ها نیز با استفاده از ورق فولادی خم شده ساخته می‌شوند. نوع ورق یعنی سرد یا گرم بودن آن حین خمش نیز بسته به این دارد که قرار است از محصول نهایی در کجا و به چه منظور استفاده شود. جالب است بدانید که گرچه نام این محصول ورق فولادی است؛ اما برخی از مدل‌های آن مقاومت کمی در برابر خم شدن دارند و باید قبل از انجام این عملیات، آنها را تحت میزان مشخصی از حرارت گرم کرد.

بهترین روش خم کردن ورق فولادی

انواع روش‌های خم‌کاری ورق

ورق خم شده یکی از محصولات پرکاربرد در صنایع مختلف است؛ به همین خاطر باید طی خم‌کاری میزان خمش، شکل و مقاومت ورق در برابر انجام این عملیات را در نظر داشته باشید. روش‌های متعددی برای خم کردن انواع ورق‌های فولادی وجود دارد که هر کدام با استفاده از یک مدل دستگاه خاص انجام می‌شود. در ادامه این روش‌های کاربردی را به صورت مجزا توضیح می‌دهیم:

خمش پایین

در این روش که نوعی خم‌کاری V شکل است؛ با وارد کردن ضربه به سمت پایین، ورق را خم می‌کنند. دستگاهی که خمش پایین به کمک آن انجام می‌شود دارای فکی استکه به سمت پایین ورق فشار وارد می‌کند و شکل و زاویه نهایی را به وجود می‌آورد. بهترین مکان برای اجرای خمش V، قسمت مرکزی ورق است. با انجام خم‌کاری روی سطح مرکزی ورق، احتمال بازگشت کم و دقت عملیات افزایش پیدا می‌کند.

خمش هوا

برای خمش هوا باید ورق را بین دو نقطه قرار داده تا پانچ دستگاه آن را خم کند. از آنجایی که در دستگاه خمش هوا از یک تکه قالب برای خمش استفاده می‌شود؛ تغییر زاویه‌ای که به کمک این روش انجام می‌شود زیاد دقیق نیست. احتمال این نیز وجود دارد که ترمز پرس این دستگاه کمی دیر یا زود عمل کرده و میزان خمش تغییر کند.

خم‌کاری U

دستگاهی که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای قالبی U شکل است که فشار را با استفاده از پانچ به قسمت میانی ورق وارد می‌کند. مدت زمان اعمال این فشار بستگی به مقاومت ورق در شکل‌گیری و شبیه شدن به قالب دستگاه دارد.

خم‌کاری رول

در این شیوه خم‌کاری، ورق فولادی با استفاده از پانچ‌های لوله‌ای یا مخروطی دچار تغییر شکل می‌شود و محل خمش اغلب دارای شعاع بیشتری است. با استفاده از این شکل پانچ می‌توان به صورت همزمان چند مقطع فولادی را خم کرد.

خم‌کاری چرخشی

برای انجام خم‌کاری چرخشی از نوعی دستگاه تمام اتوماتیک استفاده می‌شود که عملیات را بدون به جا گذاشتن هیچ‌گونه خراش یا ترک به اتمام می‌رساند. نکته جالب در مورد این دستگاه این است که می‌توان به کمک آن در در محصولات مختلف زاویه‌های مشترکی ایجاد کرد.

خم‌کاری مرحله‌ای

در این مرحله که از نظر فنی بسیار شبیه به روش V شکل است؛ عملیات خم‌کاری در چند مرحله انجام می‌شود. شعاع و زاویه تغییر در روش خم‌کاری مرحله‌ای با توجه به تعداد گام‌ها و مراحل خمش تعیین می‌شود. هر چقدر تعداد گام‌ها بیشتر باشد؛ کیفیت نهایی خمش نیز بیشتر می‌شود.

خم‌کاری لبه

در روش خم‌کاری لبه، ورق فولادی روی قالب خاصی قرار گرفته و لبه‌های آن با استفاده از نوعی پانچ به نام پانچ مسطح خم می‌شوند. قسمت Wipe Die در دستگاهی که این روش خمش با استفاده از آن انجام می‌شود؛ مخصوص تعیین شعاع داخلی خمش است.

در خم‌کاری ورق فولادی باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

با توجه به اینکه قیمت ورق فولادی معمولا بالاست و فرآیند خم کردن آن نیاز به تخصص دارد و همچنین تغییر شکل ایجاد شده در این عملیات نیز دائمی است؛ باید هنگام خم‌کاری به نکاتی که در ادامه توضیح می‌دهیم دقت کنید.

  • اگر قرار است همزمان با خم، روی ورق حفره‌ای ایجاد شود؛ باید فاصله استاندارد و مشخصی بین حفره و محل خمش وجود داشته تا قطر و شکل آن تغییر نکند.
  • برای دقیق شدن شکل خمش، عرض سنبه باید از عرض ورق بیشتر باشد.
  • در ورق‌هایی که ترد هستند امکان بازگشت فنری وجود دارد. در این ورق‌ها معمولا تنش نهایی و تسلیمی به هم نزدیک بوده و پهنای باند الاستیک نیز بیشتر است.
  • هر چقدر شعاع و زاویه خمش بیشتر باشد؛ امکان برگشت آن به حالت اولیه نیز بیشتر می‌شود.

مزایای خم‌کاری ورق

با خم کردن ورق می‌توانید به مزایای مهم زیر دست پیدا کنید:

  • امکان تولید انواع محصولات فولادی در شکل‌های مختلف
  • افزایش مقاومت ماده اولیه و جلوگیری از جوش‌کاری
  • افزایش سرعت و دقت
  • کاهش شانس ایجاد خطا در مرحله مونتاژ قطعات

ورق‌های فولادی خم شده چه کاربردهایی دارند؟

در روند تولید هر محصول و اجرای هر پروژه‌ای که یکی از مواد اولیه آن ورق فولادی است؛ قطعا نیاز به مرحله خم‌کاری نیز می‌باشد. همانطور که گفته شد؛ از این ورق‌های تغییر شکل داده شده در صنایع مختلف مانند خودروسازی، کشتی‌سازی، تولید لوازم‌خانگی، ساختمان‌سازی و… استفاده می‌شود. تقریبا در فرآیند تولید تمام محصولاتی که از ورق فولادی ساخته می‌شوند و در اطراف ما وجود دارند مانند یخچال، اجاق گاز و مایکروویو مرحله خم‌کاری ورق وجود دارد.

در برخی از صنایع نیز برای افزایش مقاومت قطعات، لازم است که از محصولات فلزی خم شده استفاده شود. ورق‌های فولادی خم شده بیشتر در ساخت درب و کاپوت و صندوق خودرو، محل قرارگیری بار در خودروهای باری و کشتی‌ها، هواپیماها و محصولات این چنینی کاربرد دارد.