سایز میلگردها را چگونه تشخیص دهیم
فهرست مطالب
یکی از شاخص‌های مهمی که علاوه بر قیمت میلگرد بر روی کارایی و کیفیت آن اثرگذار است؛ قطر محصول بوده که در کارخانه‌های تولید میلگرد، با استفاده از روش‌های مهندسی شده و بسیار دقیقی، طی مراحل کنترل کیفیت و بازرسی محصول اندازه‌گیری می‌شود. با وجود اینکه اندازه‌گیری و تشخیص سایز میلگرد از دور بسیار پیچیده به نظر می‌رسد؛ انجام آن با استفاده از تکنیک‌هایی که در ادامه توضیح می‌دهیم بسیار ساده است.
از آنجایی که میلگردها در سایزهای بسیار نزدیک به هم تولید می‌شوند؛ برای اینکه در زمان انتخاب دچار مشکل نشوید و محصولی با سایز مناسب با کاربری مورد نظرتان را خریداری کنید؛ می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید. مهم‌ترین نکته‌ای که در زمان استعلام قیمت میلگرد باید به آن توجه کنید سایز محصول است.
علاوه بر این برای اینکه از بروز خطاهای مهندسی در سازه پیشگیری شود؛ باید تمام میلگردهایی که در یک بخش خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند یک اندازه باشد. شما می‌توانید با استفاده از ابزارهای ساده‌ای مانند شابلون یا گیج، کولیس، ترازو، آچار فرانسه و… که روش استفاده از هر کدام را در ادامه توضیح می‌دهیم؛ به راحتی سایز میلگرد را تعیین کنید.
اندازه‌گیری سایز میلگردهای موجود در بازار
میلگردهای موجود در بازار از نظر طول، قطر و وزن از یکدیگر متمایز هستند و این تمایز روی قیمت آنها نیز تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال قیمت میلگرد 12 نسبت به قیمت میلگردهایی که سایزی بزرگ‌تر از این دارند طبیعتا گران‌تر است. میلگردها از سایزهای 6 تا 32 میلی‌متر و در شاخصه‌هایی به طول 12 متر تولید و روانه بازار می‌شوند. شیوه بسته‌بندی و فروش این محصولات به صورت بندیل است؛ اما اگر مشتری به میلگردی با طول کوتاه‌تر از این نیاز دارد باید خرید خود را به صورت سفارشی و کلاف ثبت کند. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری سایز میلگرد فولادی وجود دارد که در ادامه بیشتر توضیح‌شان خواهیم داد.
استفاده از شابلون میلگرد
شابلون آماده وسیله‌ای است کوچک که با فیلم رادیولوژی، روبان و ورق‌های نازک کانال کولر ساخته شده و با قرار دادن میلگرد روی سطح درجه‌بندی آن می‌توانید مشخص کنید که سایز میلگرد چقدر است. درجات مختلفی روی بدنه این شابلون درج شده است. اگر میلگرد با ورود به شکاف روی بدنه شابلون روی نقطه مقابل هر کدام از این درجات چفت شود؛ یعنی سایز آن همان عددی است که مقابلش درج شده است.
استفاده از ترازو
برای اندازه‌گیری قطر میلگرد با استفاده از وزن، ابتدا باید میلگرد را در طول‌های مختلف وزن کرده و از طریق فرمول زیر قطر آن را به دست آورند. البته اگر میلگرد در ساختمان استفاده شده باشد؛ چون نمی‌توان آن را وزن کرد استفاده از این روش عملا غیر ممکن می‌شود.
روش کنترل چشمی
افرادی که تجربه زیادی در زمینه کار با میلگرد دارند می‌توانند با چشم، سایز آن را تشخیص دهند. از این رو روش کنترل چشمی به روشی متداول برای اندازه‌گیری سایز میلگرد تبدیل شده است. البته اگر تجربه و سابقه زیادی در زمینه کار با انواع میلگرد نداشته باشید؛ تشخیص سایز به این روش برای شما امکان‌پذیر نیست. به همین خاطر در آیین‌نامه‌ها به بازرسان و ناظران ساختمان اکیدا توصیه شده که از روش چشمی برای بازرسی استفاده نکنند و ابزاری را به کار بگیرند که دقت کافی را دارد.
استفاده از انگشتان دست
برای استفاده از این روش، باید بندهای انگشت از قبل اندازه‌گیری شود. سپس می‌توان با قرار دادن انگشت در کنار میلگرد، سایز آن را تخمین زد. البته این شیوه برای تشخیص سایز میلگرد هایی که قطرشان به هم نزدیک است کارایی ندارند. به عنوان مثال شما نمی‌توانید اختلاف جزئی بین میلگرد 24 و میلگرد 26 را با استفاده از این روش تشخیص دهید و ممکن است در این اندازه‌گیری دچار خطا شوید.
استفاده از گیج
گیج هم وسیله‌ای از جنس فولاد ضد زنگ است که برای اندازه‌گیری سایز میلگردهای آج‌دار با قطر 12 تا 28 میلی‌متر کاربرد دارد. استفاده از این ابزار هم ساده است و هم مهارت شما در شیوه تشخیص چشمی سایز میلگرد را بهبود می‌دهد.
استفاده از کولیس
کولیس (calipers) یکی از ابزارهای مهندسی و بسیار دقیقی است که کاربرد آن فقط محدود به اندازه‌گیری سایز میلگرد نمی‌باشد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید کولیس یک خط‌کش مهندسی است که با قسمت فک اندازه‌گیری آن می‌توانید سایز میلگرد را تعیین کنید. برای میلگردهای آج‌دار باید بسته به نوع آج محصول، سه قطر مختلف اسمی، زمینه و خارجی را اندازه‌گیری کرد. به عنوان مثال در میلگرد 24 با آج‌های یکنواخت، قطر اسمی همان 24 و قطر زمینه و قطر خارجی به ترتیب سایز اندازه‌گیری شده میله با کولیس از قسمت بدون آج و قسمت با آج است.
استفاده از ریسمان و آچار فرانسه
ریسمان یک ابزار بسیار کاربردی در پروژه‌های ساختمانی است. شما می‌توانید با استفاده از این ابزار ساده، سایز میلگرد را اندازه‌گیری کنید. روش استفاده از ریسمان به این صورت است که باید ابتدا تکه کوچکی از ریسمان را دور میلگرد بپیچید و با استفاده از آن محیط مقطع دایره مانند میلگرد را بدست آورید. با به دست آوردن محیط، رسیدن به قطر میلگرد کار زیاد پیچیده‌ای نیست و فقط نیاز به فرمول محاسبه محیط دایره دارد. با استفاده از آچار فرانسه مدرج نیز می‌توانید به قطر میلگرد پی ببرید.
این نکته را در نظر داشته باشید که هدف از اندازه‌گیری قطر میلگرد، استفاده از محصولات با سایزهای یکسان در پروژه است. همانطور که می‌دانید؛ یکی از عوامل موثر بر روی کیفیت سازه‌های اسکلت بتنی، از ساختمان گرفته تا پل‌ها و جاده‌ها، هم سایز بودن میلگردهایی است که در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با رعایت این اصل ساده، می‌توان تا حدود زیادی ریسک تخریب و خطاهای مهندسی را کاهش داد.
موضوع خرید میلگرد با سایز مناسب و همسان، به خصوص برای فونداسیون ساختمان‌های چند طبقه از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که با افزایش قطر میلگرد، طبیعتا مقاومت آن بیشتر می‌شود. بنابراین اگر در ساخت یک ستون از میلگرد 24 استفاده شود و در ستون دیگر از میلگرد 22، مقاومت سازه در قسمت‌های مختلف متفاوت خواهد شد.
