فلنج کور چیست
فهرست مطالب
فلنج کور یک نوع اتصال فلنجی پرکاربرد در صنعت پایپینگ است که کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. در این مقاله در مورد فلنج کور و کاربردهای مهم این نوع اتصال فلنجی صحبت می‌کنیم.
فلنج کور چیست؟
این محصول که در زبان انگلیسی به آن Blind Flange نیز گفته می‌شود شکلی شبیه به یک صفحه دیسک مانند دارد که سوراخ‌هایی دور این دیسک و حول محور مرکز آن تعبیه شده است. این سوراخ‌ها محل اتصال فلنج به لوله توسط پیچ و مهره هستند. فلنج کور را در انتهای مسیر انتقال سیالات به دهانه لوله متصل می‌کنند تا بتوانند خط را به صورت موقت و با هدف انجام تعمیرات و یا امتداد خط در آینده و یا به صورت دائم مسدود کنند.
این نوع فلنج بر خلاف مدل‌های دیگر اتصالات فلنجی مانند فلنج گلودار جوشی (Weld Neck Flange)، فلنج اسلیپون (Slip on Flange)، فلنج کف رینگ (Stub-end Flange) و محصولاتی از این دست که روی بدنه آنها روزنه‌ای برای عبور سیالات تعبیه شده است؛ کور است و فرم مسدودکننده و دیسکی آن موجب می‌شود که بستن آن روی لوله، مسیر حرکت سیال را مسدود کند.
این نوع فلنج‌های کور را میتوان بر اساس نیاز مشتری در سایزها و فرم‌های مختلفی تولید کرد. اما همه مدل‌های فلنج کور تقریبا شکل ظاهری یکسانی دارند. آنها شبیه یک دیسک دایره شکل هستند که دور تا دور محیط آن حاوی سوراخ‌هایی است که محل بستن پیچ و مهره هستند.
برای اینکه محل اتصال کاملا آب‌بندی شود و نشتی نداشته باشد؛ همراه با فلنج، نوعی واشر به نام گسکت در محل اتصال و مابین بدنه دو فلنج قرار داده می‌شود. نکته بسیار مهمی که در زمان خرید فلنج کور باید مد نظر قرار دهید این است که نوع فلنج و جنس گسکت باید منطبق با فشار کاری باشد که در خط جریان دارد.
فلنج کور چه کاربردهایی دارد؟
اصلی‌ترین کاربرد فلنج کور، مسدود کردن مسیر حرکت سیال در خط است. به عنوان مثال اگر قرار است یکی از انشعابات خروجی از خط اصلی را در آینده نزدیک امتداد دهیم یا به دلیل تعمیرات و اتصال شیرآلات به خط نیاز باشد که عبور سیال برای مدتی متوقف شود؛ از این مدل اتصالات فلنجی استفاده خواهد شد. بنابراین هر زمان نیاز دارید که به دلایل مختلف، خط لوله را برای مدت موقتی مسدود کنید؛ باید به سراغ فلنج کور بروید. به طور کلی فلنج‌های کور را میتوان در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، آب و فاضلاب و تاسیسات با اهداف زیر به کار برد:
- مسدود کردن مسیر به دلیل انجام تعمیرات روی قسمتی از خط لوله
- انسداد موقتی خط با هدف گسترش آن در آینده
- بستن کامل یکی از انشعابات خط
بر اساس کاربردهای مطرح شده میتوان گفت که مسدودسازی خط جهت انجام تعمیرات بدون استفاده از فلنج کور عملا غیرممکن است. در واقع این وجود فلنج کور است که باعث آسان‌تر شدن روند تعمیرات و نگهداری از خطوط لوله در صنایع بزرگ می‌شود. در حال حاضر تولیدات برندهایی مانند Melesi، FAD، Crown و Galperti از جمله معروف‌ترین فلنج‌های کور بازار هستند.
کلاس‌بندی و استانداردهای تولید فلنج‌های کور در جهان
یکی از فاکتورهای مهم در کلاس‌بندی فلنج‌های کور، میزان فشاری کاری است که این محصولات قادرند در خط تحمل کنند. علاوه بر این، این محصولات در سراسر دنیا بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می‌شوند. فلنج‌ها بر اساس استانداردهای گوناگون در ابعاد مختلف از سایز 1.2 تا 120 اینچ قابل تولید و عرضه به بازار هستند. بنابراین سایز فلنجی که برای انسداد موقت استفاده می‌کنید ارتباط مستقیمی با سایز لوله اصلی خط دارد. استاندارد ASME B16.5 استانداردی که از آن، جهت مشخص کردن ابعاد فلنج کور استفاده می‌شود.
از طرفی همانطور که اشاره شد؛ فلنج‌ها بر اساس فشار کاری و دمایی که قادر به تحمل آنها هستند به کلاس‌های متنوعی تقسیم می‌شوند. البته اعدادی که به عنوان کلاس اصلی محصول مطرح می‌شوند؛ اعداد اسمی هستند و اکثر فلنج‌ها قادرند فشاری تا دو برابر این عدد را تحمل کنند.
استانداردهای DIN و ASNI دو استاندارد متداولی هستند که فلنج‌ها بر اساس آنها طبقه‌بندی می‌شوند. طبق استاندارد ASNI کلاس‌های 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500 کلاس‌هایی هستند که فلنج‌ها بر اساس آنها طبقه‌بندی می‌شوند. این اعداد بیشترین فشاری اسمی هستند که فلنج‌ها می‌توانند بر اساس فشار PSI آنها را در یک دمای مشخص تحمل کنند. البته کلاس‌های 600، 900، 1500 و 2500 در مقایسه با کلاس‌های 150 و 300 کم کاربردتر هستند و بعضا در موارد نادر از آنها استفاده می‌شود. به غیر از این کلاس‌ها، فلنج‌های کور را میتوان درکلاس‌های 3000 و 6000 نیز تولید کرد. این مدل فلنج‌ها بیشتر مناسب مسدود کردن خطوط انتقال پرفشار هستند.
معیار طبقه‌بندی فلنج‌ها به انواع مختلف، طبق استاندارد ASTM که دیگر استاندارد مورد استفاده در تولید این محصول است؛ متریال مورد استفاده در خط تولید محسوب می‌شود. مهم‌ترین متریالهای تولید فلنج کور طبق این استاندارد عبارتند از:
- ST37
- استنلس استیل 304 (Stainless Steel 304)
- استنلس استیل 304L (Stainless Steel 304L)
- استنلس استیل 316 (Stainless Steel 316)
- استنلس استیل 316L (Stainless Steel 316L)
- ASTM A150
- ASTM A350
حرف L که در کنار آلیاژ استنلس استیل 304 و 316 به کار برده شده است نشان می‌دهد که فولاد مورد استفاده در تولید این محصول از نوع کم کربن است. بنابراین فلنج‌های کور استنلس استیل 316L و 304L نسبت به فلنج‌های سری 304 و 316 دارای درصد کربن کمتری هستند.
