انواع مختلفی از ورقهای فولادی در بازار وجود دارد که هر کدام کارایی متفاوتی دارند. روش تولید تفاوت اصلی این ورقهاست. از طرفی برخی از این محصولات مستقیما برای فروش به بازار عرضه شده و برخی نیز به عنوان ماده اولیه برای تولید سایر ورقها به کار برده میشوند. در این پست قصد داریم دو ورق پرمصرف به نامهای ورق سیاه و ورق روغنی را از جهات فنی مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
تفاوت اصلی بین ورق سیاه و ورق روغنی
تفاوت اصلی بین ورق سیاه و ورق روغنی به موارد زیر برمیگردد:
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در مواد اولیه:
ورق سیاه از فولاد تولید میشود و در اثر فرایند کشیده شدن و شکلدهی، سطح آن سیاه و خام میباشد.
ورق روغنی نیز معمولاً از فولاد یا آلومینیوم تولید میشود و در آن یک لایه روغن یا پوشش ضد زنگ بر روی سطح آن اعمال میشود.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در کاربردها:
ورق سیاه بیشتر در صنایع ساختمانی، خودروسازی، ماشینآلات و ساخت و ساز استفاده میشود.
ورق روغنی به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ، معمولاً در بستهبندی غذایی، صنایع خودروسازی، و صنایعی که نیاز به مقاومت در برابر زنگزدگی دارند، استفاده میشود.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در خصوصیات سطحی:
ورق سیاه دارای سطح خام و سیاه بوده و نیاز به پوششدهی برای جلوگیری از زنگ زدگی دارد.
ورق روغنی دارای پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ است که از زنگ زدگی و خوردگی محافظت میکند.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در قیمت:
قیمت ورق سیاه معمولاً از ورق روغنی کمتر است، زیرا ورق روغنی با پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ قابلیت مقاومت بیشتر در برابر زنگزدگی و خوردگی را دارد.
به دلیل پوششدهی ویژه، ورق روغنی معمولاً گرانتر از ورق سیاه است.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در پردازش و فرمدهی:
ورق سیاه برای فرمدهی و پردازش آسانتر است، زیرا سطح آن خام و بدون پوشش است.
ورق روغنی به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ، ممکن است برای فرمدهی مشکلتر باشد و نیاز به تکنیکهای خاص داشته باشد.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی درتاثیر بر محیط زیست:
با توجه به پوششدهی ویژه ورق روغنی، احتمال آلایش محیط زیست به دلیل زنگزدگی و خوردگی آن کمتر است.
ورق سیاه بدون پوشش، احتمال زنگزدگی و خوردگی بیشتری را به همراه دارد که ممکن است منجر به آلودگی محیط زیست شود
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در استحکام و مقاومت:
ورق سیاه معمولاً دارای استحکام و مقاومت فیزیکی بالاتری است، زیرا در فرایند تولید آن، به دماهای بالا گرما داده میشود و بدون پوشش اضافی تولید میشود.
ورق روغنی با پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ ممکن است استحکام و مقاومت فیزیکی کمتری داشته باشد، اما به عوامل خوردگی و زنگزدگی مقاومت بیشتری دارد.
تفاوت ورق سیاه و ورق روغنی در نگهداری و مراقبت:
ورق روغنی به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ، نیاز به مراقبت و نگهداری کمتری دارد تا از زنگزدگی و خوردگی جلوگیری شود.
ورق سیاه بدون پوشش، ممکن است به دلیل آسیبپذیری بیشتر در برابر عوامل زیست محیطی نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری داشته باشد.
تفاوت سایز ورق سیاه و ورق روغنی
تفاوت در ابعاد و اندازههای ورق سیاه و ورق روغنی به دلایل مختلفی از جمله مواد اولیه، روش تولید و نیازهای مختلف صنایع مربوطه میباشد. در اینجا به برخی از تفاوتهای اصلی اشاره میکنم:
- ابعاد استاندارد:
- ورق سیاه و ورق روغنی هر دو معمولاً در اندازههای استاندارد صنعتی موجود هستند. این اندازهها ممکن است شامل ضخامت، عرض و طول مختلف باشند و بسته به نیازهای مشتریان و استانداردهای ملی یا بینالمللی متفاوت باشند.
- ضخامت:
- ورقهای سیاه و روغنی در ضخامتهای مختلف موجود هستند، اما معمولاً ورق روغنی به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ، ممکن است یکمی ضخیمتر از ورق سیاه باشد.
- منابع مورد استفاده:
- ورق سیاه معمولاً از فولاد معمولی تولید میشود.
- ورق روغنی میتواند از فولاد یا آلومینیوم تولید شود، اما برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی، معمولاً از فولاد ضد زنگ استفاده میشود.
- نوع و کاربرد:
- ورق سیاه معمولاً در صنایع ساختمانی، خودروسازی، ماشینآلات و ساخت و ساز استفاده میشود.
- ورق روغنی به عنوان مواد اولیه در بستهبندی غذایی، صنایع خودروسازی و دیگر صنایعی که نیاز به مقاومت در برابر زنگزدگی دارند، استفاده میشود.
همچنین، ورق روغنی ممکن است برای کاربردهای خاص با اندازه و ضخامتهای متفاوتی تولید شود که بسته به نیازهای مشتریان و صنایع مربوطه متغیر است.
تفاوت کیفیت ورق سیاه و ورق روغنی
تفاوت در کیفیت ورق سیاه و ورق روغنی به عوامل مختلفی برمیگردد که شامل مواد اولیه، پوششدهی، مقاومت در برابر خوردگی و زنگزدگی، و کاربردهای مختلف میشود. در ادامه به برخی از این تفاوتها اشاره میکنم:
- مواد اولیه:
- ورق سیاه معمولاً از فولاد معمولی تولید میشود که ممکن است در برابر زنگزدگی و خوردگی حساس باشد.
- ورق روغنی اغلب از فولاد ضد زنگ یا فولاد کروم مولیبدن تولید میشود که دارای مقاومت بیشتر در برابر خوردگی و زنگزدگی است.
- پوششدهی:
- ورق سیاه دارای پوشش خاصی نیست و به دلیل عدم پوشش، بیشتر در معرض خوردگی و زنگزدگی قرار دارد.
- ورق روغنی دارای یک لایه روغن یا پوشش ضد زنگ بر روی سطح آن است که از خوردگی و زنگزدگی جلوگیری میکند و کیفیت محصول را بهبود میبخشد.
- مقاومت در برابر خوردگی و زنگزدگی:
- ورق روغنی به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگ، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی و زنگزدگی دارد.
- ورق سیاه به دلیل عدم پوشش و پوشش خاص، ممکن است در مقابل خوردگی و زنگزدگی حساستر باشد.
- کاربردها:
- ورق سیاه عمدتاً در صنایع ساختمانی، خودروسازی، ماشینآلات و ساخت و ساز استفاده میشود.
- ورق روغنی بیشتر در بستهبندی غذایی، صنایع خودروسازی و سایر صنایعی که نیاز به مقاومت در برابر زنگزدگی دارند، استفاده میشود.
با توجه به این تفاوتها، انتخاب بین ورق سیاه و ورق روغنی باید بر اساس نیازها، کاربردها و شرایط محیطی مورد استفاده انجام شود.
آیا ورق روغنی زنگ میزند؟
بله، ورق روغنی نیز ممکن است زنگ بزند، اما به دلیل پوشش روغن یا پوشش ضد زنگی که بر روی سطح آن اعمال میشود، مقاومت بیشتری در برابر زنگزدگی دارد. اما در شرایطی مانند خوردگی پوشش، آسیب به سطح، یا استفاده غلط از محصول، ممکن است ورق روغنی نیز زنگ بزند. از طرفی، اگر پوشش روغنی در طول زمان آسیب ببیند یا از بین برود، ممکن است زنگزدگی راحتتر رخ دهد. بنابراین، نگهداری و مراقبت مناسب از ورق روغنی میتواند از زنگزدگی آن جلوگیری کند.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه محصولی است که به روش ریختهگری تولید میشود. نام این ورق فولادی از رنگ تیره آن گرفته شده است. ورق سیاه به دلیل ویژگیهایی منحصربهفرد، کاراییهای مختلفی دارد. برای تولید این محصول از روش تولیدی به نام نورد گرم استفاده میشود. در این روش شمش فولاد ابتدا حرارت دیده و به دمای بالاتر از دمای تبلور میرسد.
سپس عملیات نورد با استفاده از غلتکهای موازی روی شمش انجام میشود. شکلپذیری راحتتر فولاد گرم شده یک مزیت مهم در این شیوه تولید است. به لطف این مزیت میتوان ورقهای سیاه متعدد و مطابق با ابعاد و ضخامتهای مختلف تولید کرد. با این حال عدم وجود تاخیر در این مرحله از تولید ورق سیاه، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا زمانی که ورق شروع به خنک شدن میکند؛ کمی جمع شده و بر این اساس کنترل فرآیند شکلدهی آن دشوارتر خواهد شد. بنابراین در صورت تاخیر بین این دو مرحله، ممکن است نتوان شکل مورد نظر را در ورق ایجاد کرد.
مهمترین ویژگیهای ورق سیاه
از ویژگیهای قابل توجه این محصول خاص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای تولید محصولات خاص مناسب است
- به دلیل استفاده از روش تولید نورد گرم میتوان آن را در ابعاد و ضخامتهای مختلفی ساخت
- به راحتی شکل میگیرد
- استحکام بالایی دارد
- قابل جوشکاری است
- کاربردهای متعددی دارد زیرا میتوان آن را به راحتی جوش و شکل داد
- البته میزان استحکام و دوام این نوع ورق ممکن است بسته به ضخامت و شکل محصول متفاوت باشد.
موارد استفاده از ورق سیاه
صنعت ساختمان یکی از صنایعی است که این نوع ورق در آن کارایی بسیار زیادی دارد. با این حال در صنایع دیگر مانند تولید تجهیزات ساختمانی، کشتیسازی و تولید کیسهای فولادی نیز به طور گستردهای از ورق سیاه استفاده میشود. مهمترین کاربردهای ورق سیاه به طور کلی به شرح زیر است:
- ساخت خطوط راه آهن
- تولید قفسه و کالاهای بادوام
- تولید لوازم آشپزخانه
- تولید برخی از قطعات در صنعت خودرو
- ساخت ماشینآلات ساختمانی و صنعتی
- تولید کیسهای فولادی
- صنعت کشتیسازی
- ساخت و تولید تجهیزات ساختمانی
- مخازن مخصوص ذخیرهسازی
قیمت ورق سیاه
قیمت ورق سیاه بسته به کیفیت و سایر ویژگیهای محصول متفاوت است. اما نکته بسیار مهمی که در مورد هر محصولی صدق میکند این است که محصولات با کیفیت همیشه گرانتر هستند. البته نباید فراموش کرد که در کنار کیفیت، عواملی مانند ضخامت و ابعاد ورق نیز روی قیمت آن اثر بگذارد.
ورق روغنی چیست؟
ورق روغنی نوعی ورق فولادی تولید شده به شیوه نورد سرد است. این محصول که سطح صاف و یکنواختی دارند و شکلپذیری و مقاومت آن در برابر کشش زیاد است؛ بعد از تولید به این شیوه وارد مرحله روغنکاری میشود.طی کردن این مرحله باعث میشود که ورق از زنگزدگی در امان بماند. طبق یک تعریف کلی، در صنعت تولید محصولات فولادی، ورقهایی که از خط تولید نورد سرد خارج شده را ورق روغنی و ورقهایی که به شیوه نورد گرم تولید میشوند را ورق سیاه میگویند. ورقهای روغنی ماده اولیه مورد نیاز برای تولید ورقهای گالوانیزه هستند.
مهمترین ویژگیهای ورق روغنی
از مهمترین ویژگیهایی که ورقهای روغنی را نسبت به سایر ورقها متمایز میسازند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بیشتر در برابر کشش که کاربرد این ورقها را در صنایعی مثل خودروسازی و ساخت لوازم خانگی افزایش میدهد. مقاومت در برابر کشش ورقهای روغنی ۲۰ درصد بیشتر از مقاومت کششی ورقهای سیاه است.
- تغییر خواص مکانیکی محصول طی عملیات حرارتی نورد سرد که باعث افزایش شکلپذیری ورقهای روغنی در مقایسه با ورقهای سیاه میشود.
- صافتر، یکنواختتر و باکیفیتتر شدن سطح محصول که به دلیل استفاده از عملیات حرارتی در روند تولید است. به همین خاطر ورق روغنی ماده اولیه مورد نیاز برای تولید ورقهای گالوانیزه و رنگی است.
موارد استفاده از ورق روغنی
ورقهای روغنی طی فرآیند خاصی تولید میشوند که موجب افزایش کیفیت سطح ورق و شکلپذیری بالاتر آن میشود. به همین خاطر تمام صنایعی که نیازمند شکلپذیری، ظرافت و دقت در تولید هستند؛ مشتریان عمده این نوع ورق محسوب میشوند. در کل کاربردهای ورق روغنی عبارتند از:
- تولید بخشهایی مانند فیلتر خودرو، گلگیرها، لوله اگزوز و دیگر قطعات اتومبیل در صنعت خودروسازی
- تولید و ساخت بدنه انواع یخچال فریزر، ماکروفر، اجاق گاز، رادیاتور، کابینت، کمدها و انواع یراق آلات در صنعت ساخت لوازم خانگی و صنعت ساختمان
- تولید برخی از پروفیلهای مخصوص ساخت درب و پنجره
قیمت ورق روغنی
قیمت ورق روغنی مانند قیمت سایر محصولات فولادی تحت تاثیر عوامل مختلفی است. به طور کلی، تولید هر نوع ورقی با روش نورد سرد باعث افزایش بهای تمام شده و در نتیجه قیمت محصول میشود. علاوه بر این آلیاژی که در این فرآیند مورد استفاده قرار میگیرد نیز هم عامل اثرگذار بر روی کیفیت محصول خروجی و هم فاکتوری مهم در تعیین قیمت آن است.
به غیر از این عوامل، قیمت ورق روغنی بر اساس ابعاد، اندازه، ضخامت و کارخانه تولیدکننده نیز تعیین میشود. کارشناسان اقتصادی معتقدند که برخی از عوامل جانبی مانند نرخ ارز، قیمتهای جهانی، هزینه حمل و نقل، نیاز صنایع وابسته، میزان عرضه و تقاضا، بورس کالا و میزان واردات و صادرات از جمله مهمترین فاکتورهایی هستند که ممکن است روی قیمت این محصول اثرگذار باشند.
به طور کلی تفاوتهای ورق سیاه و ورق روغنی به صورت خلاصه به شرح زیر است:
- از آنجایی که ورق روغنی را از ورق سیاه تولید میکنند؛ قیمت ورق سیاه میتواند به طور مستقیم بر روی قیمت ورق روغنی تاثیر داشته باشد.
- اگر در کاربرد خاصی، خواص مکانیکی ورق بیشتر از شکل ظاهری آن اهمیت داشته باشد؛ استفاده از ورق سیاه در اولویت است. زیرا ورق سیاه گزینهای ارزانتر و در دسترستر میباشد.