تفاوت استیل بگیر و نگیر و معرفی انواع آنها

ورق‌های استیل به دلیل خواص فیزیکی مختلف، کاربردهای مختلفی در صنایع دارند. از همین رو پیش از خرید ورق استیل آشنایی با انواع و دسته‌بندی‌های مختلف آن ضروری است. یکی از دسته‌بندی‌های عمده ورق‌ استیل، بگیر یا نگیر بودن آنها است. در این مقاله با تفاوت استیل بگیر و نگیر آشنا می‌شویم. همچنین انواع آن را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با انواع ورق استیل و دسته‌بندی‌های آن

از انواع محصولات فولادی می‌توان به ورق‌های استیل اشاره کرد؛ که به علت ترکیبات متنوع به کار رفته در تولید آنها دارای خواص مکانیکی متفاوتی در مقایسه با سایر ورق‌ها هستند. پایه ورق‌های استیل یا استنلس‌استیل آهن است. البته بسته به کاربرد ورق استیل از عناصر دیگری مانند کربن نیکل و کروم نیز در تولید آنها استفاده می‌شود. این نوع از ورق‌ها در دسته‌بندی‌های متنوعی در سراسر جهان موجودند. به عنوان مثال می‌توان آنها را از نظر تفاوت در ساختار اتمی یا کاربردشان تقسیم‌بندی کرد. اما یکی از عمده‌ترین تفاوت‌های این ورق‌ها بگیر یا نگیر بودن آنهاست. در ادامه با تفاوت‌های ورقه استیل بگیر و نگیر آشنا خواهیم شد.

 کاربردهای کلی ورق استیل

ورق‌های استیل در دسته‌بندی‌های مختلف و بسیار متنوعی تولید می‌شوند. هرکدام از انواع ورقه استیل ویژگی‌ها و خواص فیزیکی منحصربه‌فردی دارند. از انواع ورق استیل در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. بسته به اینکه ورق استیل مورد نظر چه خواص و ویژگی‌هایی دارد؛ و نحوه ساخت و ترکیبات موجود در آن چیست؛ کاربردها و اهداف مختلفی نیز خواهد داشت.

از میان صنایعی که بیشترین استفاده را از استنلس‌استیل می‌کنند؛ می‌توان به صنایعی مانند صنایع نظامی، صنایع پزشکی و داروسازی، صنایع تولید شکر، صنایع غذایی، صنایع روغن، صنایع پتروشیمی، صنایع ساختمانی، صنایع فلزی، صنایع حمل و نقل، همچنین در ساخت مخازن نگهدارنده سوخت در دماهای پایین، در ساخت پوسته و بدنه جت و کامیون و هواپیما و… اشاره کرد.

 آشنایی با ورق استیل بگیر

ورق‌های استیل بگیر همان‌طور که احتمالا از اسم آن پیداست دارای خاصیت مغناطیسی هستند؛ و توانایی جذب آهنربا به خود را دارند. دلیل این خاصیت مغناطیسی، وجود ریزساختار فریتی و مواد اولیه و درصد مشخص عناصر تشکیل‌دهنده این ورقه استیل از جمله نیکل، کروم و آهن و کربن است. فاز فریت در این نوع از فولاد به دلیل درصد بسیار پایین نیکل در ساختار آن، پایدار است. همین موضوع باعث القای خواص مغناطیسی در این نوع از ورق استیل می‌شود. گریدهای استیل زیر از جمله پرکاربردترین‌ها و مهم‌ترین ورق‌های استیل بگیر هستند:

• استیل ۴۱۰
• استیل ۴۲۰
• استیل ۴۳۰

آشنایی با ورق استیل نگیر

در مقابل ورق‌های استیل بگیر ورق‌های استیل نگیر قرار دارند؛ که به دلیل داشتن ریزساختار آستنیتی فاقد خواص مغناطیسی‌اند و جذب آهنربا نمی‌شوند. تفاوت در نحوه چیدمان اتم‌ها از اصلی‌ترین دلایلی است که باعث ایجاد تفاوت در خواص مغناطیسی بین ورق‌های استیل با ریزساختارهای فریتی و آستنیتی می‌شود. درست به همین دلیل هم در ویژگی‌های دیگری مانند مقاومت و نقطه‌جوش و نقطه اشتعال و بسیاری از ویژگی‌های دیگر نیز با یک‌دیگر متفاوت‌اند. ورق‌های استیل نگیر در انواع گوناگون و وسیع موجودند؛ اما از میان پرکاربردترین و مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استیل 304 
• استیل ۳۱۶
• استیل ۳۰۹
• استیل ۳۲۱
• استیل ۳۱۰
• استیل ۲۰۱

 تفاوت ورق استیل بگیر و نگیر

به‌طور کلی تفاوت عمده میان ورق‌های استیل بگیر و ورق‌های استیل نگیر، در خاصیت مغناطیسی آنها و توانایی جذب آهنرباهاست. همچنین خود این خاصیت مغناطیسی ورق‌های استیل، از تفاوت در ریزساختارهای آنها نشات می‌گیرد. به‌طور کلی ورق‌های استیل ریزساختارهای متعددی می‌توانند داشته باشند. سه مورد مهم از این ریزساختارها و نحوه چیدمان اتم‌ها در ورق‌های استیل عبارت‌اند از:

1. ریزساختار فریتی
2. ریزساختار آستنیتی
3. ریزساختار مارتنزیتی

علاوه بر ساختار بلوری، ورق‌های استیل در ویژگی‌هایی نظیر خواص، قابلیت اشتعال، کاربرد و قیمت نیز شامل تفاوت‌هایی هستند. در ادامه این تفاوت‌ها را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

استیل فریتی

این نوع استیل در درجه اول مغناطیسی است زیرا حاوی مقادیر زیادی فریت در ترکیب شیمیایی خود است که ترکیبی از آهن و سایر عناصر است.

ساختار کریستالی فریت و آهن چیزی است که این استیل را مغناطیسی می کند. با این حال، برخی از فولادهای ضد زنگ با فریت دارای کشش مغناطیسی ضعیفی هستند.

استیل مارتنزیتی

اکثر استیل های این دسته از نوع مغناطیسی هستند. اگر آهن وجود داشته باشد، ساختار کریستالی استیل مارتنزیتی می تواند فرومغناطیسی باشد. از آنجایی که آهن ماده اولیه در استیل است، استیل های مارتنزیتی دارای خواص مغناطیسی هستند.

استیل آستنیتی

اکثر استیل های که در این دسته قرار می گیرند غیر مغناطیسی هستند زیرا حاوی مقادیر زیادی آستنیت هستند. اگرچه برخی از فلزات مانند گرید 304 و 316 دارای آهن در ترکیب شیمیایی خود هستند، اما آستنیت هستند، به این معنی که غیر فرومغناطیسی هستند.

آنها را می توان تا حدی مغناطیسی کرد از طریق عملیات حرارتی خاص یا سخت کاری که می تواند در برخی مکان ها فریت تشکیل دهد. به همین دلیل است که درجات آستنیتی در هر لبه ای که به صورت مکانیکی کار شده است، مانند لبه ورق، مغناطیس جزئی را نشان می دهد.

تفاوت ورق استیل بگیر و نگیر در خواص

درصد مختلف مواد اولیه در هرکدام از ورق‌های استیل باعث تفاوت در خواص آنها شده است. به عنوان مثال در ورق‌های استیل آستنیتی یا همان ورق‌های استیل نگیر، به علت حضور درصد بالای عنصر نیکل و فعال شدن فاز آستنیتی، این ورق‌ها در برابر خوردگی بسیار مقاوم هستند. بنابراین گزینه مناسب در صنایعی به شمار می‌روند. این موضوع ویژگی تعیین‌کننده‌ای برای آنهاست. به‌طور کلی مقاومت در برابر خوردگی و خواص مکانیکی از ویژگی‌های بارز میان ورق استیل بگیر بوده و عموما ورق‌های استیل بگیر در این موارد ضعیف‌تر از ورق‌های استیل نگیر به شمار می‌روند.

تفاوت ورق استیل بگیر و نگیر در قابلیت اشتعال و تحمل حرارت

یکی دیگر از تفاوت‌های بارز میان استیل بگیر و نگیر قابلیت اشتعال و تحمل حرارت در آنهاست. ورق‌های استیل نگیر در برابر درجه حرارت‌های بالا و اکسیداسیون مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند. بنابراین به‌راحتی مشتعل نمی‌شوند. از همین رو ورق‌های استیل نگیر با عنوان ورق‌های استیل نسوز نیز شناخته می‌شوند. انواعی از ورق استیل نسوز وجود دارد که تا ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز در برابر حرارت مقاوم است.

تفاوت ورق استیل بگیر و نگیر در کاربرد

یکی دیگر از تفاوت‌های بارز میان ورق استیل بگیر و نگیر حیطه کاربرد آنهاست. ورق‌های استیل از آنجایی که خاصیت مغناطیسی دارند؛ در صنایع زیر پرکاربردترند: 

• خودروسازی 
• ساخت تجهیزات 
• لوازم آشپزخانه 
• پانل‌های کابینت یخچال 
• اتصال‌دهنده‌ها 
• پمپ و شیرآلات 
• توربین‌های گازی 
• تجهیزات پزشکی جراحی و غیره

از طرف دیگر ورق‌های استیل نگیر از آنجایی که مقاومت بالاتری در برابر زنگ‌زدگی و اکسیدشدن دارند؛ در موارد زیر کاربردهای بیشتری خواهند داشت:

• ساخت مخازن ذخیره و جدار نازک 
• تانکرها 
• کپسول‌ها 
• سیستم‌های آبی 
• ساخت سینک و غیره
• تفاوت در قیمت

تفاوت ورق استیل بگیر و نگیر در قیمت

یکی دیگر از تفاوت‌های میان ورق‌های استیل بگیر و نگیر قیمت آنها است. قیمت ورق استیل رابطه مستقیمی با ارزش هریک از مواد اولیه تشکیل‌دهنده آن دارد. از آنجایی که منابع فلز نیکل بسیار ارزشمند است. همچنین میزان محدودی نیز دارد. قیمت آن نیز در جهان بسیار بالاست. بنابراین به هر میزان که عنصر نیکل در ورق‌های استیل بیشتر باشد؛ قیمت نهایی آن نیز بیشتر خواهد شد. با توجه به اینکه ورق‌های استیل نگیر درصد بیشتری از نیکل را در ساختار خود دارند؛ قیمت آنها نیز از ورق‌های استیل بگیر بیشتر است.

کاربردهای ورق استیل بگیر و نگیر

همان‌طور که گفتیم ورق‌های استیل به‌طور کلی به دو گروه عمده بگیر و نگیر تقسیم می‌شوند. اما هرکدام از این ورق‌ها با توجه به ویژگی‌ها، خواص و ترکیب مواد اولیه‌شان، به گریدها و انواع دیگری نیز تقسیم می‌شوند. بنابراین کاربردهای مختلفی نیز دارند. در این بخش به کاربردهای هر یک از انواع ورق‌های استیل بگیر و نگیر می‌پردازیم.

ورق استیل 304 

ورق استنلس‌ استیل از ورق استیل نگیری با ۱۲ درصد کروم تشکیل شده؛ که فولاد را تبدیل به یک آلیاژ ضدزنگ می‌کند. با افزایش درصد کروم استفاده شده در این ورق، خاصیت مغناطیسی آن از بین می‌رود؛ و به ورق استیل ۳۰۴ یا نگیر تبدیل می‌شود. این نوع از ورق استیل توسط آهنربا جذب نمی‌شود؛ و در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، مبدل‌های حرارتی و بسته‌بندی نوشیدنی‌ها کاربرد دارد. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم؛ قیمت ورق استیل 304 که یک استیل نگیر است؛ با ورق‌های استیل بگیر متفاوت است.

 ورق استیل ۳۱۶

این نوع از استیل نگیر در دو مدل ۳۱۶ و L۳۱۶ وجود دارد. حرف L از اول کلمه Low Carbon گرفته شده و به معنای مقدار پایین‌تر کربن است. این نوع از ورق استیل در تجهیزات دارویی و پردازش شیمیایی قطعات موتورهای جت و تجهیزات عکاسی و مخازن کاربرد دارد.

ورق استیل ۳۱۰S

این نوع از استیل نگیر در دماهای بالا کاربرد بیشتری دارد. اگر به این محصول ۲۵ درصد کروم به همراه ۲۰ درصد نیکل اضافه شود؛ مقاومت ویژه‌ای در برابر خوردگی و اکسیداسیون پیدا می‌کند. کاربرد این ورق استیل مشعل‌ها و محفظه‌های احتراق، روکش‌های کف‌پوش، صداخفه‌کن‌ها و دیگ‌های بخار است.

 ورق استیل ۳۰۹S

این مدل از استیل نگیر استحکام ویژه‌ای در مقابل خوردگی‌های ناشی از دماهای بسیار بالا دارد؛ و کاربرد آن در صنایع سیمان‌سازی، لوله‌کشی، کوره‌ها و پالایشگاه‌های نفت است.

ورق استیل ۳۲۱

این نوع از ورق استیل نگیر در منیفولد اگزوز هواپیماها، قطعه‌های کوره و اتصالات انبساطی کاربرد دارد. این نوع استیل با اضافه‌کردن تیتانیوم تولید می‌شود. همچنین ماندگاری بسیار بالایی در مقابل خوردگی، فشار جریان آب شهری و اکسیداسیون دارد.

 ورق‌های استیل بگیر ۴۳۰، ۴۱۰ و ۴۲۰

این نوع از ورق‌های استیل همان‌طور که گفته شد دارای قیمت کمتری در مقایسه با ورق‌های استیل نگیر هستند؛ و کاربردهای متفاوتی نیز دارند. به عنوان مثال از کاربردهای انواع  ورق‌های استیل می‌توان به ساخت قطعات خودرو، تجهیزات و لوازم‌خانگی، مانند دیگ‌های ماشین لباسشویی، پانل‌های داخلی، فریم‌های LCD، لوازم فلزی و غذاخوری و دکل‌های نفتی و مواردی مانند این اشاره کرد. برای اطلاع از قیمت انواع ورق استیل، می‌توانید به لیست قیمت ورق استیل مراجعه کنید.

آیا ورق استیل غیر مغناطیسی (نگیر)  بهتر از ورق استیل مغناطیسی ( بگیر) است؟

استیل بگیر خوبه یا نگیر؟

ورق استیل نگیر معمولی مقاومت به خوردگی بهتری نسبت به گریدهای مغناطیسی رایج دارند زیرا کروم و مولیبدن بیشتری دارند. برای افرادی که از نظر فنی فکر می کنند، در گریدهای غیر مغناطیسی اتم ها در ساختار بلوری به نام آستنیت ردیف می شوند.

تفاوت بین فلزات مغناطیسی و غیر مغناطیسی چیست؟

مواد مغناطیسی موادی هستند که توسط آهنربا جذب می شوند. مواد غیر مغناطیسی موادی هستند که توسط آهنربا جذب نمی شوند. مواد مغناطیسی آهن، نیکل و کبالت هستند، زیرا اجسام ساخته شده از این مواد توسط آهنربا جذب می شوند.

 جمع‌بندی

در این مقاله ابتدا به‌طور کلی با ورق‌های استیل و دسته‌بندی‌های متنوع آن آشنا شدیم. همچنین کاربردهای آن را در صنایع مختلف شناختیم. سپس با دو تقسیم‌بندی عمده استیل یعنی بگیر و نگیر بودن آن آشنا شدیم؛ و ویژگی‌های هریک از این دسته‌ها را خواندیم. در نهایت با ۴ تفاوت میان ورق استیل بگیر و نگیر آشنا شدیم. همچنین کاربردهای هریک از انواع این ورق‌ها را در صنایع مختلف، با جزئیات بررسی کردیم. در صورت مفید بودن، این مقاله را با دیگران نیز به اشتراک بگذارید.