فولاد ضد زنگ یا همان استیل به دسته وسیعی از آلیاژهای فولادی گفته میشود که دارای مقداری کروم در ترکیبات خود هستند. این میزان کروم از فولاد در برابر خوردگی و آسیبهای مرتبط با آن محافظت میکند. مقدار کروم و همچنین مقدار سایر عناصر فلزی موجود در آلیاژ این فولادها بسته به نوع محصول میتواند متفاوت باشد.
استیل 316 یک آلیاژ محبوب است که مولیبدن یکی از ترکیبات موجود در آن محسوب میشود. برخلاف استیل 304 که تقریبا رایجترین شکل فولاد ضد زنگ موجود در بازار است؛ استیل 316 مقاومت بالایی در برابر خوردگی ناشی از کلرید و سایر اسیدها دارد. این ویژگی باعث میشود که محصولات تولید شده از این نوع استیل مانند ورق استیل 316 برای استفاده در محیطهای دریایی یا مکانهایی که دائما در معرض کلرید قرار دارند ایدهآل باشند.
استیل 316 در انواع مختلفی از جمله 316L تولید و به بازار عرضه میشود. استیل 316L کربن و مولیبدن کمتری نسبت به استیل معمولی 316 دارد و بیشتر تفاوتهای موجود بین این دو محصول نیز به همین خاطر است. این مقاله تفاوتهای اساسی بین ورقهای استیل تولید شده با این دو آلیاژ را بررسی میکند تا شما مشتریان عزیز بتوانید بهترین و مناسبترین ورق را برای کاربرد مد نظر خود انتخاب کنید.
تعریف ورق استیل
مانند ورقهای فولادی، ورقهای ساخته شده از استیل یا همان استنلس استیل در درجه اول از آهن و کربن تشکیل شدهاند. تنها تفاوت اساسی بین این دو ورق این است که در ورق استیل حداقل 10.5 درصد کروم وجود دارد. کروم یک عنصر فلزی با مقاومت بالا در برابر خوردگی است. همه ورقهای فولادی ضد زنگ برای استفاده در محیطهایی که دائما در معرض رطوبت و مواد شیمیایی بالقوه خورنده هستند ایدهآلند. همچنین از این ورقها به وفور در صنایع حساس مانند صنعت تولید مواد غذایی و داروسازی استفاده میشود؛ چرا که خطر آلودگی استیل نسبت به دیگر فلزات بسیار کمتر است.
گریدهای مختلف ورق استیل حاوی عناصر متفاوتی هستند. به عنوان مثال ورق استیل گرید 304 حاوی حداکثر 35 درصد نیکل است و برای تولید محصولاتی مانند لوازم خانگی، ظروف آشپزی، لوله و مواردی از این دست کاربرد دارد. اما در ورق استیل 316 علاوه بر عناصر متداول، مولیبدن نیز یافت میشود. به همین خاطر از این ورق بیشتر برای برپایی تجهیزات دریایی، تجهیزات تولید مواد شیمیایی و دارویی و تجهیزات آشپزخانههای صنعتی استفاده میشود.
تفاوت بین ورق استیل گرید 316 با گرید 316L از نظر کیفیت
ورقهای استیل گرید 316 و 316L هر دو از نوعی فولاد ضد زنگ درجه یک تولید میشوند؛ اما تفاوتهای کلیدی بین این دو محصول وجود دارد. در ورق استیل 316L نسبتا کربن کمتری در مقایسه با ورق استیل 316 یافت میشود. برای اینکه ورقی را بتوانیم گرید 316L بنامیم؛ نباید مقدار کربن موجود در ترکیباتش از 0.03 درصد تجاوز کند. این میزان کربن خطر رسوب را کاهش داده و محصولات تولیدی را به گزینه بهتری برای جوشکاری تبدیل میکند. رعایت میزان 0.03 درصد کربن باعث میشود که ورق تولیدی دارای حداکثر مقاومت در برابر خوردگی باشد.
فولاد ضد زنگ گرید 316 دارای سطح متوسطی از کربن است و بین 2 تا 3 درصد مولیبدن دارد. ترکیب این عناصر باعث افزایش مقاومت ورق در برابر خوردگی، تماس با عوامل اسیدی و تماس با دمای بالا میشود. هر دو نوع ورق قابلیت چکشخواری عالی دارند و در حالتهایی مانند خمش، کشش و چرخش معمولا عملکرد خوبی از خود نشان میدهند.
نحوه انتخاب بین استیل گرید 316 و گرید 316L
برای تعیین اینکه کدام یک از این ورقها برای کاربری مد نظرتان بهتر است؛ باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:
مقاومت در برابر خوردگی
ورق استیل 316L انتخاب بهتری برای استفاده در محیطهایی است که احتمال خورندگی و تماس ورق با دمای بالا در آنها زیاد است. از آنجایی که این نوع ورق استیل حاوی کربن کمتری نسبت به ورق استیل 316 است؛ مقاومت بهتری در برابر خوردگی در زمان جوشکاری دارد. این به این معنی است که محل خال جوشها روی این نوع ورق استیل کمتر ممکن است دچار پوسیدگی شود.
قیمت
از آنجایی که ورق استیل 316L حاوی کربن کمتری است و خواص متمایز و بهتری نسبت به گرید 316 دارد؛ قیمت آن در بازار بیشتر است.
خواص مغناطیسی
ورق استیل 316 واکنش بسیار کمی در زمان مواجهه با میدانهای مغناطیسی از خود نشان میدهد. بر خلاف فولادهای ضد زنگ پایه که فرومغناطیسی هستند؛ اکثر فولادهای ضد زنگ خاص از جمله فولاد گرید 316 آستنیتی بوده و نگیر هستند. با این حال، برخی از کالاهای تولید شده با این نوع ورق استیل میتوانند با قرار گرفتن تحت فرآیندهایی مانند شکلدهی سرد و جوشکاری، خاصیت فرومغناطیسی پیدا کنند. در این شرایط استیل 316L نسبت به استیل 316 بیشتر مستعد به دست آوردن درجه خاصی از خواص مغناطیسی است.
کاربردها
هر دو نوع فولاد ضد زنگ برای استفاده در طیف گستردهای از صنایع کاربرد دارند. با این حال معمولا از گرید 316 این نوع ورقها در صنعت ساختمان و صنایع زیرساختی بیشتر از گرید 316L استفاده میشود؛ زیرا در اکثر شرایط این نوع ورق عملکرد قویتری داشته و در برابر سوراخ شدن و خوردگی مقاومتر است. گرید 316L این نوع ورق نیز برای تولید تجهیزات دارویی و عکاسی بسیار پرکاربرد است؛ زیرا میتواند در برابر جوشکاری و تماس طولانی مدت با مواد شیمیایی خورنده مقاومت خوبی داشته باشد.
همانطور که مشاهده کردید؛ گرچه ورقهای استیل 316 و 316L از نظر ظاهری شبیه به هم هستند؛ اما تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند که بیشتر آنها مربوط به ترکیب آلیاژهای به کار رفته در تولیدشان است. تفاوت اصلی بین ورق استیل 316 و 316L در محتوای کربن موجود در آنهاست.
در حالی که ورق گرید 316 دارای حداکثر محتوای کربن 0.08 درصد است؛ در ورقهای گرید 316L میتوان حداکثر 0.03 درصد کربن پیدا کرد. ضمن اینکه وجود درصد مشخصی از مولیبدن در هر دو نوع ورق و خواصی که به واسطه حضور این عنصر در ورقهای استیل گرید 316 و 316L ایجاد میشود؛ اصلیترین شباهت موجود بین این دو محصول است.