اگر تصمیم دارید سازه‌ای را با استفاده از اسکلت بتنی برپا کنید؛ ضخامت میلگردی که در قسمت‌های مختلف استفاده می‌کنید یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید به آن توجه کنید. اطلاع از قطر میلگردی که قرار است در بخش‌های مهم و حساسی مانند فونداسیون استفاده شود هم نقش مهمی در هزینه ساخت و هم نقش مهمی در میزان مقاوم ساختمان دارد. بر همین اساس علاوه بر کیفیت ساخت، داشتن قطر استاندارد یکی از فاکتورهای مهمی است که در زمان خرید این محصول باید به آن توجه کنید. در ادامه این مقاله اهمیت تعیین قطر میلگرد و شیوه اندازه‌گیری این فاکتور مهم را توضیح می‌دهیم.

چرا اندازه‌گیری قطر میلگرد ضرورت دارد؟

همانطور که می‌دانید؛ میلگرد به میله‌هایی از جنس فولاد کربنی گفته می‌شود که برای افزایش مقاومت بتن در برابر نیروی‌های کششی کاربرد دارد. اهمیت اندازه‌گیری قطر میلگرد قبل از خرید این محصول به موارد زیر باز می‌گردد.

کارایی محصول

میلگردهایی که دارای قطرهای مختلف هستند؛ کاربردهای متفاوتی دارند. بنابراین می‌توان گفت که این قطر میلگرد است که مشخص می‌کند باید این محصول را در کدام قسمت ساختمان استفاده کرد. استفاده از نوع مناسب میلگرد با قطر مشخص در بخش‌های مختلف باعث می‌شود که سازه به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شود. اجرای فونداسیون، راه پله، راهروهای ورودی، دیوارها و ستون‌ها اصلی‌ترین کاربردهای میلگرد در صنعت ساختمان هستند.

میزان استحکام سازه

قطر میلگرد تعیین‌کننده میزان استحکام سازه است. به همین خاطر بعضا شاهد سختگیری‌های بسیاری از مهندسان ناظر در استفاده از میلگردی مشخص با قطر استاندارد برای قسمت خاصی از سازه هستیم. با اندازه‌گیری قطر میلگرد می‌توان وزن آن را نیز تعیین کرد. اندازه‌گیری این معیارها نهایتا منجر به برآورد دقیق از وزن سازه می‌شود. وزن سازه نیز رابطه مستقیم با استحکام آن دارد. بنابراین اگر شما به عنوان مهندس ناظر بدانید که سازه چقدر وزن دارد می‌توانید استحکام آن در شرایط خاص را نیز تخمین بزنید. بر این اساس می‌توان گفت که حتی کوچک‌ترین سهل‌انگاری در انتخاب قطر میلگرد می‌تواند با تاثیر بر روی استحکام سازه، منجر به فاجعه شود.

هزینه تمام شده پروژه

همانطور که در بخش‌های قبلی نیز به آن اشاره شد؛ برای تعیین قیمت میلگرد معمولا قطر آن را به عنوان یک فاکتور مهم در نظر می‌گیرند. از طرفی وزن این مقطع فولادی نیز رابطه مستقیم با قطر آن دارد. بنابراین اگر قطر میلگرد تغییر کند طبیعتا وزن آن نیز تغییر خواهد کرد و از آنجایی که وزن میلگرد روی قیمت آن اثرگذار است؛ اگر در انتخاب میلگردی با قطر مناسب اشتباه کنید ممکن است هزینه اتمام پروژه بیشتر از برآورده‌های اولیه شود. اشتباه در محاسبه قطر میلگرد مورد نیاز نهایتا باعث می‌شود که مجبور شوید هزینه بیهوده که هیچ تاثیری روی مقاومت سازه ندارد بپردازید.

بهترین روش‌های تعیین قطر میلگرد کدام است؟

مهندسان برای تعیین و اندازه‌گیری قطر میلگرد از روش‌های متنوعی استفاده می‌کنند که برخی از مهم‌ترین آنها را در ادامه این بخش توضیح می‌دهیم.

ترازو

این روش فقط زمانی کارایی دارد که هنوز مرحله آرماتوربندی را شروع نکرده‌اید. روش استفاده از ترازو که به صورت زیر انجام می‌شود نسبت به روش چشمی از دقت بالاتری برخوردار است:

  • با استفاده از یک ترازو خاص، وزن یک متر میلگرد را به دست آورید. دقت ترازو روی نتیجه کار اثر بسیار زیادی دارد.
  • سپس با استفاده از فرمول زیر می‌توانید قطر میلگرد را محاسبه کنید. در این فرمول واحد قطر میلگرد میلی‌متر و واحد وزن آن کیلوگرم است.

شابلون

این روش نیز یکی از روش‌های ابتکاری است که برخی از مهندسان ناظر از آن برای اندازه‌گیری قطر میلگرد استفاده می‌کنند. شابلون‌های اندازه‌گیری قطر میلگرد به صورت آماده و در اندازه‌ها و سایزهای مختلف در بازار وجود دارد. به غیر از این ابزارهای ساده می‌توان به کمک فیلم رادیولوژی، ورق گالوانیزه نازک کانال کولر، روبان و حتی طلق‌های محکم نیز شابلون‌های مختلف در سایزهای متنوع درست کرد و قطر میلگرد را با آنها اندازه‌گیری کرد.

کولیس

کولیس یک ابزار مهندسی دقیق برای اندازه‌گیری قطر میلگرد است. البته کاربرد این ابزار فقط محدود به این یک مورد نمی‌شود و می‌توان برای دیگر کارهای ساختمانی نیز از کولیس استفاده کرد. کولیس تقریبا دقیق‌ترین روش اندازه‌گیری قطر میلگرد است. برای استفاده از این ابزار باید طبق دستور زیر عمل کنید:

  • ابتدا میلگرد را در دهانه یا فک کولیس قرار دهید
  • غلاف کولیس را به منظور نزدیک شدن فک‌های ابزار به یکدیگر بچرخانید
  • عدد صحیحی که روی خط‌کش کولیس وجود دارد را بخوانید. در نظر گرفتن قسمت اعشار عدد نیز بسیار مهم است
  • اگر قرار است قطر میلگرد آج‌دار را با این ابزار اندازه‌گیری کنید؛ بررسی ۳ قطر اسمی، زمینه و خارجی به صورت همزمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

گیج

گیج در واقع یک نوع شابلون خاص است که از فولاد ضد زنگ ساخته می‌شود. با استفاده از گیج می‌توانید قطر میلگردهای مختلف از سایز ۱۲ تا ۳۲ میلی‌متر را به راحتی اندازه‌گیری کنید. استفاده از این ابزار مزایای بیشماری دارد که ۳ مورد از مهم‌ترین آنها عبارتند از:

  • راحت‌تر شدن فرآیند اندازه‌گیری
  • سریع‌تر شدن فرایند تعیین قطر میلگرد
  • افزایش دقت و تشخیص دقیق و درست سایز میلگرد نسبت به روش چشمی

آچار فرانسه

آچار فرانسه مندرج یکی از بهترین و در دسترس‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری قطر میلگرد است و شما می‌توانید به کمک آن میلگردهایی که دارای سایزهای مختلف هستند را بر اساس سایزشان در گروه‌های مختلف قرار دهید. البته کافیست که سایز یک میلگرد را به دست آورده و از آن به عنوان مقیاسی برای اندازه‌گیری سایز دیگر میلگردها استفاده کنید. گرچه روش استفاده از آچار فرانسه و کولیس برای اندازه‌گیری قطر یکسان است؛ اما در صورتی که به هر دوی این ابزارها دسترسی دارید بهتر است از آچار فرانسه مندرج برای این کار استفاده کنید. روش اندازه‌گیری قطر میلگرد با آچار فرانسه روش دقیق‌تری است.