لوله کروم (لوله پیستونی) چیست و چه عواملی بر قیمت آن تاثیرگذارند؟

لوله به محصولی ساخته شده از جنس پلیمر یا انواع فلزات گفته می‌شود که هم در صنعت پایپینگ برای انتقال سیالات یا گازها کاربرد دارد و هم در صنعت ساختمان و برای مواقعی که سازه نیاز به مقاوم‌سازی دارد از آن استفاده می‌شود. همانطور که اشاره شد؛ لوله را می‌توان علاوه بر مواد پلیمری، از فلزات مختلفی نیز تولید کرد که یکی از آنها فلز کروم است. این فلز از درجه سختی و مقاومت بالایی برخوردار بوده و به عنوان عنصری آلیاژی در برخی از گریدهای فولاد نقش مهمی را ایفا می‌کند. اضافه کردن این عنصر به فولاد باعث می‌شود ترکیب به دست آمده در برابر خوردگی و حرارت مقاوم شده و از نظر ویژگی‌های ظاهری زیباتر و براق‌تر شود.

منظور کلی از لوله کروم (لوله پیستونی)، لوله‌ای است که در ترکیب فولاد آن درصد قابل توجهی کروم وجود دارد. لوله‌های کرومی را اکثرا در صنایع مختلف برای استفاده در محیط‌های خاصی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت دارند خریداری می‌کنند. به عنوان مثال در صنعت نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، صنایع شیمیایی و صنایع پردازش مواد شیمیایی بیشتر خطوط تولید و انتقال با استفاده از لوله کروم ایرانی باکیفیت و محصولات مشابه خارجی ساخته می‌شود. البته لوله کرومی به مدلی از لوله که سطح داخلی و خارجی آن با آبکاری کروم پوشیده شده است نیز گفته می‌شود. اما به طور کلی، چه لوله‌هایی که فولادشان حاوی مقدار زیادی کروم است و چه لوله‌هایی که سطحشان با آب‌کاری این فلز پوشیده شده است؛ در هر حال همه این محصولات ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی خاصی دارند. این ویژگی‌ها روی کاهش خطر خوردگی، افزایش دوام و طول عمر سیستم‌ها و تجهیزات و کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات تاثیر زیادی دارند.

لوله کروم یک نوع لوله است که از جنس آلیاژ فولادی با درصد بالایی از کروم تشکیل شده است. این نوع لوله به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌طور خاص در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و آب‌شیرین‌کنی. به دلیل خصوصیات خود، لوله کروم در مقابل اکسیداسیون و خوردگی عملکرد بسیار موثری دارد.

لوله کروم (لوله پیستونی) چیست؟

لوله کروم (لوله پیستونی) که در زبان انگلیسی به آن Chrome Pipe گفته می‌شود؛ نوعی لوله فولادی است که در ترکیبات آن حداقل 10.5 درصد فلز کروم وجود دارد. این فلز به عنوان یک آلیاژ آهنی در ترکیب فولادهای کرومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با افزودن فلز کروم به فولاد، خواص مکانیکی و شیمیایی فولاد تغییر کرده و در برابر خوردگی بسیار مقاوم می‌شود. فولادی که بیش از 10 درصد محتویاتش را کروم تشکیل می‌دهد در مقابل زنگ‎زدگی و تاثیرات محیطی نظیر آب، رطوبت و مواد شیمیایی بسیار مقاوم است و می‌توان لوله‌ای که از آن تهیه می‌شود را برای کاربردهای زیر مورد استفاده قرار داد:

• در صنعت نفت و گاز برای لوله‌کشی و انتقال سیالات نفتی و گازی در محیط‌های خورنده
• در صنایع شیمیایی برای انتقال مواد شیمیایی خورنده و مقاوم در برابر اسیدها و بازها
• در پالایشگاه‌ها برای اجرای سیستم‌های خطوط لوله‌کشی
• در صنایع معدنی برای انتقال مواد معدنی و استخراج طلا، نقره و سایر فلزات
• در صنایع دریایی برای استفاده در سیستم‌های آب شیرین کن و انتقال سیالات در محیط‌های شور

به طور کلی لوله‌های کرومی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت تحمل شرایط سخت محیطی، کاربردهای بسیاری از جمله اجرای انواع خطوط لوله‌کشی، تجهیزات پردازش شیمیایی و سیستم‌های آبیاری دارند.

لوله کروم ایرانی

خوشبختانه بسیاری از شرکت‌های مطرح ایرانی که در زمینه ساخت مقاطع فولادی فعالیت دارند؛ این محصول کاربردی و استراتژیک را تولید کرده و به عنوان لوله کروم ایرانی به بازار عرضه می‌کنند. ماده خام اولیه برای تولید این محصول فولاد کرومی است که حاوی درصدهای مختلفی از آهن و کروم است. ترکیب دقیق این دو عنصر باعث می‌شود که خواص مکانیکی فولاد بهبود یافته و خاصیت ضدزنگ پیدا کند. همانطور که اشاره شد؛ گرچه قیمت لوله کروم نسبت به لوله‌های معمولی بالاتر است؛ اما به دلیل مقاومت بیشتر در برابر خوردگی، حرارت و حتی فشار، هر جا که نیاز به لوله‌ای مقاوم و بادوام باشد از این محصول استفاده می‌شود.

به عنوان مثال در صنایع نفت و گاز، اکثرا برای انتقال و توزیع مایعات و گازها، مخصوصا اگر شرایط محیطی حاکم طوری باشد که دما و فشار سیال را افزایش دهد؛ از این مدل لوله استفاده می‌شود. علاوه بر این در صنایع پتروشیمی هم لوله‌های کرومی برای انتقال مواد شیمیایی و فرایندهای صنعتی کاربرد دارند. حتی در صنعت ساختمان هم گاهی این محصول پرکاربرد استفاده می‌شود. به عنوان مثال امروزه در اکثر ساختمان‌ها برای اجرای سیستم‌های آبگرمکن، سیستم‌های گرمایشی و سیستم‌های سرمایشی از لوله کرومی به جای لوله‌های فولادی معمولی استفاده می‌شود.

خوشبختانه کارخانه‌های ایرانی درست مثل تولیدکنندگان خارجی برای ساخت این محصول از استانداردهای مربوطه مانند استاندارد ASTM و سایر استانداردهای ملی استفاده می‌کنند. به همین خاطر می‌توان گفت که لوله کرومی ایرانی که بر اساس استاندارد ASTM تولید شده است از نظر استحکام و کیفیت چیزی از محصولات خارجی کم ندارد.

فاکتورهای موثر بر روی قیمت لوله کروم (لوله پیستونی)

قیمت لوله کروم مانند قیمت سایر مقاطع فولادی تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

جنس و مشخصات فنی محصول: جنس آلیاژ فولادی که در ساخت این محصول به کار برده شده است و برخی از مشخصات فنی آن مانند قطر داخلی و خارجی، ضخامت دیواره، طول و استانداردهای مربوطه از جمله فاکتورهایی هستند که به صورت مستقیم روی قیمت لوله کروم اثر می‌گذارند. ضمن اینکه سفارش این محصول با مشخصات فنی خاص باعث افزایش قیمت تمام شده آن خواهد شد.

کیفیت مواد اولیه: کیفیت فولادی که لوله پیستونی (لوله‌های کرومی) از آن ساخته می‌شود یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر روی قیمت لوله کروم است. استفاده از گرید خاصی از فولاد در ساخت این محصول، علاوه بر افزایش قیمت باعث بهبود خواص مکانیکی و خاصیت ضدزنگ لوله می‌شود.

حجم سفارش: هر چقدر حجم سفارش این محصول بیشتر باشد؛ کارخانه یا توزیع‌کننده توان اعمال تخفیفات بیشتری را روی قیمت دارد.

نرخ ارز: از آنجایی که فلز کروم یک نرخ جهانی دارد و این نرخ نیز تابعی از قیمت ارز در بازارهای بین‌المللی است؛ با تغییرات نرخ ارز، ممکن است قیمت نهایی محصولی که این فلز در آن به کار برده شده است نیز تغییر کند.

رقابت در بازار: در نهایت قیمت رقابتی که شرکت‌های مختلف روی تولیدات خود اعمال می‌کنند نیز آخرین فاکتوری است که می‌تواند قیمت نهایی این محصول را در بازار تعیین کند.

بنابراین همانطور که مشاهده می‌کنید؛ قیمت لوله کروم با توجه به پارامترهای مختلف و شرایط بازار ممکن است متغیر باشد.

لوله آبکاری کروم چیست؟

لوله آبکاری کروم به نوعی از این جنس لوله گفته می‌شود که در ترکیبات فولادش کروم زیادی وجود ندارد اما سطح داخلی و دیواره خارجی آن با لایه‌ای از این فلز پوشانده شده است. این فلز سفید نقره‌ای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش داشته و با اعمال آن روی بدنه خارجی لوله، ظاهر آن براق‌تر و زیباتر می‌شود. از این لوله‌ها در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، ساختمان و تولید لوازم خانگی استفاده می‌شود. علاوه بر این هر جا که نیاز به استفاده از لوله‌ای با مقاومت بالا در برابر خوردگی باشد؛ از لوله کرومی استفاده می‌شود. این محصول با استفاده از روشی به نام الکترولیز آبکاری می‌شود. در این روش لوله در یک محلول الکترولیت کروم که یک جریان الکتریکی از آن عبور می‌کند قرار می‌گیرد. به این ترتیب یون‌های کروم موجود در محلول، جذب سطح لوله‌ شده و لایه‌ای پوشش مانند روی بدنه تشکیل می‌دهند. ضخامت این پوشش بر اساس میکرومتر اندازه‌گیری شده و حد استاندارد آن بین 1 تا 50 میکرومتر است. هر چقدر ضخامت پوشش کرومی روی لوله بیشتر باشد؛ مقاومت آن در برابر خوردگی و سایش بیشتر می‌شود. برخی از مهم‌ترین مزایای لوله‌های آبکاری کروم عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی
• مقاومت بالا در برابر سایش
• ظاهری براق و زیبا
• عمر طولانی
• قابلیت استفاده در صنایع مختلف

کاربردهای مهم لوله کروم (لوله پیستونی) چیست؟

از این لوله‌ها در اجرای سیستم‌های انتقال و توزیع نفت و گاز، سیستم‌های پتروشیمی، صنایع حرارتی و ساختمانی، سیستم‌های آبگرمکن، سیستم‌های گرمایش و سرمایش و کاربردهای صنعتی دیگری که نیاز به استفاده از لوله‌ای با مقاومت بالا در برابر خوردگی، فشار و حرارت دارند استفاده می‌شود.

لوله‌های کروم به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای اصلی آن‌ها عبارتند از:

۱. صنایع نفت و گاز: لوله‌های کروم به عنوان قسمت‌هایی از سیستم‌های خطوط لوله برای انتقال نفت و گاز به کار می‌روند، زیرا مقاومت بالای آن‌ها در برابر خوردگی و حرارت از اهمیت بسیاری برخوردار است.

۲. صنایع پتروشیمی: در تولید مواد شیمیایی و پتروشیمیایی، لوله‌های کروم به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط شیمیایی و حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۳. آب‌شیرین‌کنی: لوله‌های کروم در سیستم‌های تصفیه آب و آب‌شیرین‌کنی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و اکسیداسیون استفاده می‌شوند.

۴. صنایع خودروسازی: در بخش‌هایی از خودروها که نیاز به لوله‌های با مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت دارند، لوله‌های کروم استفاده می‌شوند، مانند سیستم‌های ترمز و توزیع سوخت.

۵. ساخت و ساز: لوله‌های کروم در پروژه‌های ساختمانی و انتقال آب به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت استفاده می‌شوند.

این تنها برخی از کاربردهای لوله‌های کروم هستند و در صنایع دیگر نیز ممکن است کاربردهای دیگری داشته باشند.

آیا لوله کروم (لوله پیستونی) انعطاف‌پذیر است؟

آیا لوله کروم قابلیت انعطاف دارد؟ در جواب این سوال باید گفت  یکی از ویژگی‌های لوله‌های کرومی، انعطاف‌پذیر بالای آنهاست. بنابراین طراحان و مهندسان می‌توانند با استفاده از این محصول حتی پیچیده‌ترین سیستم‌ها مانند سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی و حتی طرح‌های سفارشی را به راحتی و بدون دردسر اجرا کنند. این میزان از انعطاف‎پذیری فرآیند ایجاد اتصال و تغییر شکل در فرم لوله‌های کرومی را نیز بسیار ساده می‌کند.

لوله کروم به طور معمول از جنس آلیاژ فولادی با درصد بالایی از کروم تشکیل شده است که انعطاف‌پذیری آن ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی، لوله‌های کروم در مقایسه با لوله‌های پلاستیکی یا فلزی کمی کمتر انعطاف‌پذیر هستند. اما می‌توان از روش‌های خاصی مانند تغییر شکل حرارتی برای افزایش انعطاف‌پذیری آنها استفاده کرد. به همین دلیل، در برخی از کاربردها نیاز به لوله‌های کروم انعطاف‌پذیر تری ممکن است که از روش‌های خاصی برای تولید آنها استفاده می‌شود.

جمع‌بندی

لوله کروم به نوعی از لوله فلزی گفته می‌شود که خواص مکانیکی فوق‌العاده‌ای از جمله خاصیت ضدزنگ و مقاومت بالا در برابر خوردگی دارد. به همین خاطر از این لوله‌ها به راحتی می‌توان در محیط‌های مرطوب و برای مصارفی که لوله دائما در معرض شرایط جوی نامطلوب و مواد شیمیایی است استفاده کرد. علاوه بر این خواص، لوله‌های کرومی به دلیل وجود فولاد در ترکیبات‌شان، در برابر فشار نیز مقاوم‌اند و به راحتی می‌توانند سخت‌ترین شرایط مکانیکی مانند ضربه را تحمل کنند.

از این لوله حتی در صنایعی که به طور مستقیم با حرارت بالا در تماس هستند نیز استفاده می‌شود. لوله‌های کرومی می‌توانند بدون تغییر مکانیکی و شیمیایی، حتی تا بیش از 1200 درجه سانتی‌گراد گرما را نیز تحمل کنند. به همین خاطر از این محصول در صنایعی مانند نفت و گاز، پتروشیمی و صنایع حرارتی به وفور استفاده می‌شود. از قدرت مکانیکی و خواص فنی برتر و انعطاف‎پذیری بالا در طراحی می‌توان به عنوان دیگر مزایای این محصول نام برد. این میزان از انعطاف‎پذیری به مهندسان و طراحان اجازه می‌دهد تا در سیستم‌های پیچیده و سفارشی بتوانند از لوله کروم برای اجرای خلاقیت‌های ذهنی خود استفاده کنند.