فلنج کور عینکی که در زبان انگلیسی اصطلاحا به آن Spectacle Blind Flange میگویند نوعی فلنج پرکاربرد با ویژگیهای منحصربهفردی است که بیشتر در صنعت لولهکشی و تاسیسات کاربرد دارد. گاهی به این محصول فلنج اسپکتیکال یا سپکتیکال فلنج نیز گفته میشود. قابلیت ایزوله کردن بخشی از لوله یا تجهیزات نصب شده سر راه آن، مهمترین ویژگی منحصربهفرد این مدل فلنج خاص است.
به طور کلی فلنج به محصولی گفته میشود که از آن برای اتصال لولهها، شیرآلات و سایر تجهیزات در صنعت پایپینگ استفاده شده و در انواع مختلفی مانند فلنج لپ جوینت، فلنج اسلیپون، فلنج گلودار، فلنج ساکت ولد، فلنج کور، فلنج رینگ جوینت و… تولید و روانه بازار میشود. در ادامه این مقاله میخواهیم اطلاعاتی بسیار مفید و تکمیلی را در مورد ویژگیها و کاربردهای فلنج کور عینکی در اختیار شما قرار دهیم. اما قبل از شروع بحث اصلی باید بدانید فلنج چیست و اصولا چه کاری انجام میدهد؟
فلنج چیست؟
فلنج به نوعی از اتصالات گفته میشود که برای برقراری ارتباط بین لولهها در خطوط انتقال انواع سیالات کاربرد دارد. علاوه بر این برای نصب شیرآلات به لولههای جوش داده شده نیز میتوان از این نوع اتصالات استفاده کرد. وقتی از فلنج برای برقراری این ارتباط استفاده میکنید؛ امکان باز و بسته کردن اتصال به وسیله پیچ و مهره برای شما فراهم خواهد شد. به همین خاطر هم محبوبیت استفاده از انواع فلنج به عنوان روشی ایمن و ساده برای اتصال اجزای مختلف یک سیستم پایپینگ، بسیار زیاد است. فلنج کور عینکی یکی از پرکاربردترین فلنجهایی است که به این منظور استفاده میشود. در بخش بعدی این محصول را تعریف کرده و ویژگیها و کاربردهای آن را تشریح میکنیم.
فلنج کور عینکی چیست؟
وظیفه اصلی فلنج اتصال لولهها به شیر و دیگر اجزای سیستم تاسیسات در خطوط لولهکشی صنعتی است. همانطور که پیشتر نیز گفته شد؛ انواع مختلفی از این محصول در اشکال متفاوتی تولید میشود که هر کدام کاربرد منحصربهخود را دارند. فلنج کور عینکی تقریبا پرکاربردترین فلنج در صنایع مختلف است. این محصول از دو قطعه دیسکی که از قسمت میانی توسط یک پل فولادی به هم وصل شدهاند تشکیل شده است. یکی از این دو دیسک تو پر است و مثل یک فلنج کور ساده برای مسدود کردن جریان سیال موجود در خط کاربرد دارد. دیسک دیگر آن نیز تو خالی است که برای باز نمودن این جریان از آن استفاده میشود.
نحوه تولید فلنج کور عینکی
این قطعه کاربردی توسط عملیات ماشینکاری روی قطعهای فلزی که از جنس فولاد یا آلیاژ فولادی است تولید میشود. بعد از ماشینکاری، فلز را به اندازه قطر لوله برش زده و به این ترتیب خروجی این فرآیند همان فلنج کور عینکی میشود. این فلنج را بین دو فلنج دیگر میبندند و گسکت یا واشر مخصوصی بین آنها قرار میدهند تا محکم و آببندی شود. در تصویر بالا میتوانید اجزای مختلف فلنج کور عینکی که شامل فلنج کور عینکی، فلنجهای میانی، گسکت (واشر آببند) و پیچ و مهره میشود را مشاهده کنید.
نحوه کارکرد فلنج عینکی
اصلیترین هدف استفاده از فلنج کور در سیستمهای پایپینگ، امکان باز و بسته کردن مسیر عبور سیال در خط لوله است. اما کارکرد فلنجهای کور عینکی فقط محدود به این عملکرد نمیشود. برای آشنایی بیشتر با این محصول نحوه کارکرد فلنج کور عینکی را در ادامه توضیح دادهایم.
این نوع فلنج حول محور یک پل قرار دارد و میتواند در وسط این پل گردش کند. هر زمان دیسک بسته فلنج در مسیر جریان سیال قرار بگیرد؛ حرکت سیال کاملا مسدود میشود. اما اگر دیسک تو خالی این اتصال در مسیر باشد؛ جریان برقرار است و سیال میتواند به راحتی از لولهها عبور کند.
مهمترین ویژگیهای فلنج کور عینکی
این نوع فلنج ویژگیهای منحصربهفردی دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- نیاز به عملیات جوشکاری برای نصب ندارد و میتوان آن را به استفاده از پیچ و مهره روی لوله سوار کرد
- فلنجهای عینکی در مدلهای متنوعی تولید میشوند که هر کدام مخصوص استفاده در یک فشار کاری معین هستند
- این محصولات از طراحی سادهای برخوردار بوده و نصبشان آسان است
- میتوان فلنج کور عینکی را مطابق با نیاز مصرفکننده تولید کرد
- فلنج های عینکی تولید شده بر مبنای استاندارد ASME B16.48 برای نصب در بین فلنجهایی که استاندارد تولید آنها ASME B16.5 است کاربرد دارند
کاربرد فلنج عینکی
همانطور که در تصاویر این مطلب مشاهده کردید؛ فلنج کور عینکی از نظر ظاهری شکلی منحصربهفرد دارد. همین فرم و شکل ویژه است که کاربرد خاص این محصول را مشخص میکند. اصلیترین کاربرد فلنج در خطوط لولهکشی، باز و بسته کردن مسیر جریان حرکت سیال است. این فلنج دارای دو دیسک با ظاهر و کاربردی کاملا متضاد است. دیسک تو پر فلنج عینکی مسیر حرکت سیال را مسدود کرده و دیسک تو خالی مخصوص باز کردن این مسیر است. به همین خاطر هرجا که نیاز به استفاده از فلنجی باشد که امکان باز و بسته کردن مسیر جریان را به صورت متناوب ایجاد کند از این نوع فلنج استفاده میشود.
با این حساب ایزوله کردن بخشی از لوله یا تجهیزاتی که در مسیر آن قرار گرفتهاند اصلیترین کاربرد فلنج کور عینکی محسوب میشود. فلنج کور عینکی را در محلهایی بیشتر نصب میکنند که نیاز است لوله و سایر اجزای سیستم لولهکشی به صورت منظم از هم جدا شود. ضمن اینکه در خطوطی که باید سیال مرتبا در سیستم متوقف شود نیز از این مدل فلنج استفاده میشود. شاید تصور کنید که فلنج کور عینکی همان کار شیرآلات را انجام میدهد.
این در حالی است که این دو محصول کاملا متفاوت هستند و کاربردهای مجزایی دارند. همانطور که گفته شد؛ فلنج کور عینکی در مواقعی کاربرد دارد که نیاز است بخشی از خط لوله یا تجهیزات متصل به آن به صورت موقت مسدود و ایزوله شود. به عنوان مثال در خطوطی که نیاز به تعویض یا تعمیر و نگهداری مداوم دارند به جای دیگر فلنجها از فلنج کور عینکی استفاده میشود.