انواع لوله های فولادی و کاربرد آنها
فهرست مطالب
یکی از ویژگیهای اصلی صنعت تولید لوله، تنوع بالای تولیدات در این صنعت است. هر کدام از این محصولات ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی دارند. در این مقاله به صورت اختصاصی به معرفی انواع لوله فولادی و کاربردهای تخصصی آنها پرداخته‌ایم.
لوله فولادی چیست؟
لوله فولادی به نوعی مقطع فولادی دایره شکل، تو خالی و دو سر باز گفته می‌شود که جنس بدنه آن از فولاد است. ضخامت دیواره این لوله می‌تواند بسته به کاربرد محصول متفاوت باشد. البته لوله‌های فولادی فقط برای انتقال و حمل سیالات نیستند و برخی از این محصولات مانند لوله داربستی کاربردهای دیگری نیز دارند. تمام لوله‌های فولادی، فارغ از نوع و کاربردشان دارای مزایای زیر هستند:
- مقاوم در برابر فشار
- قابلیت انتقال سریع سیالات و جامدات
- مقاومت داخلی بالا در برابر خوردگی
- امکان تولید در قطرها و ضخامت‌های مختلف
طول لوله های فولادی معمولا چند متر است؟
انواع لوله های فولادی معمولا با طولی مابین 6 متر الی 12 متر به تولید میرسند و در صنایع مختلف استفاده میشوند. لوله های فولادی 6 متری معمولا در کاربردهایی مثل مصارف لوله کشی صنعتی و لوله های فولادی 12 متری نیز معمولا برای استفاده در خطوط انتقال مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع لوله فولادی
همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد؛ لوله‌های فولادی انواع مختلفی دارند و ویژگیهای هر کدام از آنها بسته به کاربردشان متفاوت است. در ادامه پرفروش‌ترین محصولات این بازار را به شما معرفی کرده‌ایم.
لوله گازی :
لوله گازی به نوعی از لوله فولادی گفته می‌شود که برای انتقال گاز طبیعی از یک نقطه به نقطه دیگر کارایی دارد. این محصول را در کارخانه‌های تولید لوله فولادی با استفاده از ورق گالوانیزه و به دو روش نورد گرم و سرد تولید می‌کنند. البته با استفاده از متریال دیگری مانند برنج، مس و حتی پلی اتیلن نیز می‌توان لوله‌های گازی بسیار باکیفیتی را تولید کرد. این محصول بر اساس شیوه نصب به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:
لوله گازی توکار: لوله‌های گازی توکار که مخصوص انتقال گاز از شهری به شهر دیگر هستند؛ از مقاومت بالایی در برابر خوردگی و فرسودگی برخوردارند.
لوله گازی روکار: این مدل لوله فولادی مخصوص لوله‌کشی گاز درون شهری و اجرای انشعابات گاز داخل ساختمان است. قیمت این لوله‌ها نسبت به لوله‌های توکار کمی ارزان‌تر است.
لوله API :
این مدل لوله جزء آن دسته از لوله‌های فولادی است که توان تحمل فشار زیاد را دارد و به همین خاطر معمولا برای انتقال حجم زیادی از نفت و گاز در یک بازه زمانی کوتاه از آن استفاده می‌شود. فولادی که حاوی کربن و منگنز است بهترین متریال برای ساخت لوله API محسوب می‌شود. این محصول در کنار قابلیت اجرای خطوط انتقال نفت و گاز، برای انتقال آب و فاضلاب و حتی در صنعت کشتی‌سازی نیز کارایی دارد.
لوله اسپیرال :
برای تولید این محصول نوار فولادی بعد از طی کردن عملیات نورد گرم تبدیل به محصول نهایی می‌شود. لوله‌های اسپیرال قابلیت تولید در سایزهای مختلف از 5 تا 120 اینچ را دارند و کاربرد اصلی آنها اجرای خطوط آب‌رسانی و گازرسانی است. دیواره داخلی این لوله بسیار صاف و یکدست است و به همین خاطر میزان اصطکاک سیالات در داخل آن بسیار کمتر از سایر لوله‌های فولادی است. از دیگر مزایای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاوم در برابر ترک‌خوردگی و شکستگی
- عدم نیاز به تجهیزات سنگین برای تولید
- قابلیت شکل‌پذیری
- قابل تولید در طول‌های مختلف
- هزینه پایین تولید
- خواص مکانیکی عالی
لوله مبلی :
این محصول یکی دیگر از انواع لوله فولادی پرکاربرد در صنایع مختلف است که با استفاده از روش نورد سرد و به وسیله ورق‌های روغنی نازک ساخته می‌شود. از انعطاف‌پذیری بالا، استقامت کششی عالی، قابلیت جوشکاری و مقاومت در برابر خوردگی به عنوان اصلی‌ترین مزایای این محصول می‌توان نام برد. از آنجایی که لوله مبلی توانایی زیادی در حمل بار دارد؛ در صنعت طراحی و ساخت مبل به عنوان پایه، به وفور از آن استفاده می‌شود. در اکثر واحدهای صنعتی این محصول در دو نوع سبک بدون درز و سبک درزدار تولید می‌شود.
لوله بدون درز (مانیسمان) :
به لوله‌های فولادی که روی سطح خارجی بدنه‌شان جای هیچگونه درزی نیست؛ لوله مانیسمان یا همان بدون درز گفته می‌شود. این محصول به دلیل یکپارچگی در ساختار، از استحکام بالایی برخوردار است و در صنایع مهم و حساسی مانند صنعت پتروشیمی، هسته‌ای و حتی کشتی‌سازی کاربرد دارد. تحمل فشار بالا باعث شده که لوله‌های مانیسمان گزینه خوبی برای انتقال سریع اما دقیق سیالات محسوب شوند. برای تولید این محصول ابتدا شمش فولاد حرارت داده شده و سپس قالب‌گیری می‌شود. در مرحله بعد محصول خروجی از قالب‌گیری، تحت کشش قرار گرفته و در نهایت سرد و تبدیل به محصول نهایی می‌شود. این روش تولید هزینه‌بر است و به همین خاطر قیمت لوله مانیسمان نسبت به محصولاتی که شیوه تولید ساده‌تری دارند گران‌تر است.
لوله درزدار (درز مستقیم) :
به مدلی از لوله فولادی که برای تولید آن ابتدا ورق را برش داده و پس از عبور دادن از زیر غلتک‌های خاص به شکلی شبیه لوله درمی‌آورند؛ لوله درزدار گفته می‌شود. این محصول بعد از فرم‌دهی با روش نورد پیوسته به شکل دایره‌ای درآورده و در نهایت دو لبه آن توسط عملیات جوشکاری به هم متصل می‌شود. محصولاتی که به این روش تولید میشوند معمولا ارزان‌ترین مدل‌های لوله فولادی در بازار هستند. به عنوان مثال قیمت لوله داربستی به نسبت لوله‌های مانیسمان که در بخش قبلی معرفی کردیم ارزان‌تر است.
لوله لنس :
مهم‌ترین کاربرد این مدل لوله فولادی، انتقال پودرهای مذاب و گازهایی مانند اکسیژن، آرگون و نیتروژن است. از این محصول می‌توان برای شستشوی مخازن بزرگ و تولید نازل‌ها نیز استفاده کرد. لوله لنس قابلیت تولید در ابعاد و اشکال مختلف را دارد و هر چقدر تعداد لایه‌های بدنه آن بیشتر باشد؛ قیمتش نیز به مراتب گران‌تر می‌شود.
H3. لوله گوشت‌دار (صنعتی)
فولاد کربنی که به شکل ورق درزار تولید شده است بهترین متریال برای ساخت لوله گوشت‌دار یا همان لوله صنعتی است. ضخامت این مدل لوله نسبت به دیگر لوله‌های فولادی بیشتر است و همین موضوع باعث شده که مقاومت آن نیز بالاتر باشد. مهم‌ترین کاربردهای لوله گوشت‌دار عبارتند از:
- صنعت پتروشیمی
- انتقال سیالات
- ساخت خرپاها و پل‌های فلزی
لوله جدارچاه :
از اندازه‌های مختلف این محصول در جدار یا همان دیواره‌های چاه استفاده می‌شود. همانطور که می‌دانید برای استخراج نفت و گاز بعد از حفر چاه، نیاز به نصب لوله در دیواره آن است. این لوله‌ها دقیقا برای همین منظور طراحی و تولید شده‌اند. البته برای پمپاژ آب از داخل چاه‌های عمیق نیز می‌توان از لوله فولادی جدارچاه استفاده کرد. با نصب این لوله به دیواره‌ها حتی می‌توان از تخریب چاه نیز جلوگیری کرد. مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و عمر نسبتا طولانی دو مورد از مزایای این محصول محسوب میشوند.
لوله آتشخوار
این لوله فولادی را با استفاده از نوعی آلیاژ خاص تولید می‌کنند که در برابر حرارت و فشار مقاومت بالایی دارد و به همین خاطر در صنایعی که با گرما و دمای بالا در ارتباط هستند بیشترین کاربرد را دارد. بنابراین هر کجا که لازم باشد سیالی پرفشار و داغ منتقل شود؛ برای اجرای سیستم لوله‌کشی انتقال آن می‌توان از لوله آتشخوار استفاده کرد. میزان درزها و شکاف‌های لوله و سایز آن از جمله عواملی هستند که روی قیمت این محصول تاثیر می‌گذارند.
لوله استنلس استیل
استیل به نوعی فولاد با آلیاژ خاص گفته می‌شود که در برابر خوردگی از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. به همین خاطر لوله‌های استنلس استیل برای انتقال سیالات خورنده و مواد شیمیایی بهترین انتخاب هستند. ضمن اینکه در صنایع غذایی برای انتقال مواد خوراکی با کمترین میزان تغییر در رنگ، بو و مزه نیز می‌توان از این مدل لوله فولادی استفاده کرد.
لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه نیز جزء آن دسته از لوله‌های فولادی مقاوم و مستحکم است که با استفاده از اتصالاتی مانند کمربند، برشن و قفل و به کمک پیچ به هم وصل شده و در نهایت با مواد مخصوصی آب‌بندی می‌شود. این محصول را می‌توان از نظر جنس بدنه اصلی به دو دسته فولادی و آهنی تقسیم کرد.
لوله داربستی
لوله داربستی یکی از پرکاربردترین محصولات در صعت تولید مقاطع فولادی است که از آن بیشتر برای اجرای سازه‌های موقت نگهدارنده استفاده می‌شود. این محصول ممکن است در نگاه اول شبیه به دیگر لوله‌های فولادی باشد؛ اما از نظر فنی با این محصولات تفاوت زیادی دارد. لوله داربستی در دو نوع سبک و سنگین و در طول‌های 3 الی 6 متر تولید می‌شود. ضخامت استاندارد این محصول نیز 3.2 میلی‌متر و قطر استاندارد خارجی‌اش ۴۸٫۳ میلی‌متر است.
لوله‌های فولادی چه کاربردی در صنایع مختلف دارند؟
لوله از آن دسته محصولاتی است که در تمامی صنایع بزرگ و کوچک کاربرد دارد. یکی از اصلی‌ترین ویژگیهای این محصول، فارغ از روش تولید و جنس بدنه، مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی است. به همین خاطر است که حتی در صنایع حساسی مانند پتروشیمی و صنعت تولید مواد غذایی و تولیدات دارویی از این محصول استفاده می‌شود. به طور خلاصه می‌توان گفت که لوله‌های فولادی دارای کاربردهای زیر در صنایع مختلف هستند:
- انتقال سیالاتی مانند نفت و گاز
- ساخت لوازم خانگی
- ساخت برخی از قطعات خودرو و موتورسیکلت
- پل‌سازی
- تولید حفاظ‌های مخصوص کابل برق
- خطوط آبیاری کشاورزی
- خطوط انتقال آب
- در صنعت ساختمان به عنوان داربست
- اجرای بخش‌هایی از مراکز تفریحی
- انتقال مواد خورنده
- ساخت تجهیزات پزشکی
