عمر مفید ساختمان بتنی چقدر است
فهرست مطالب
هر ساله در جهان با وجود افزایش روزافزون نرخ جمعیت، تعداد زیادی ساختمان فلزی، بتنی و حتی آجری ساخته می‌شود که هر کدام کاربرد خاصی دارند. از بین تمامی این ساختمان‌ها، سازه‌های بتنی مقاوم‌ترین هستند. اما آیا عمر مفید این ساختمان‌ها هم مانند میزان مقاومت‌شان به عنوان یکی از نقاط قوت آنها شناخته می‌شود؟ سن این بناها چقدر است و چه عواملی روی آن تاثیر می‌گذارد؟ در ادامه این مقاله بیشتر در مورد پاسخ این سوالات مفید با شما صحبت خواهیم کرد.
کاربرد بتن در صنعت ساختمان
ترکیب بتن و میلگرد آجدار یا ساده یک ترکیب برنده و بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان است که سال‌هاست از آن برای احداث سازه‌های مستحکم و قوی استفاده می‌شود. اما شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید بتن به تنهایی عامل این میزان از مقاومت نیست و شکنندگی‌اش با استفاده از میلگرد جبران می‌شود. به طور کلی هر چقدر در استفاده از این ترکیب دقت بیشتری به عمل بیاید؛ استحکام ساختمان بیشتر شده و در پی آن می‌توان از سازه عمر مفید بیشتری را انتظار داشت.
به این ترکیب عالی و بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان بتن آرمه یا همان بتن مسلح گفته می‌شود. بتن آرمه در واقع به عملیاتی گفته می‌شود که طی آن با قرار دادن میلگرد در داخل بتن، نقطه ضعف این ماده را پوشش می‌دهند. این حالت باعث می‌شود که بتن در برابر شکستن مقاوم شود. در تعیین هزینه کلی برای اجرای بتن آرمه هیچ فاکتوری به اندازه قیمت میلگرد آجدار اثرگذار نیست.
عمر مفید ساختمان‌های بتنی چقدر است؟
عمر مفید ساختمان در واقع بر مبنای سن ساختمان تخمین زده می‌شود. سن ساختمان تحت تاثیر سه عامل سن واقعی، سن بهره‌برداری و سن سندی ساختمان است. در ادامه هر کدام از این عوامل را بیشتر توضیح می‌دهیم:
- سن واقعی بنا: اصلی‌ترین عامل در تعیین عمر مفید ساختمان، سن واقعی آن است. این سن در واقع به تاریخی گفته می‌شود که عملیات ساخت آغاز و پروانه ساختمان توسط مراجع ذی‌صلاح صادر شده است.
- سن سندی بنا: برای تعیین عمر مفید ساختمان بتنی می‌توانید از سن سندی نیز استفاده کنید. این سن از زمانی آغاز می‌شود که سند ملک در سازمان اسناد و املاک ثبت شده است.
- سن بهره‌برداری از بنا: سن بهره‌برداری از ساختمان آخرین و سومین عامل برای تعیین عمر مفید ساختمان‌های اسکلت بتنی است. سن بهره‌برداری نیز از زمانی آغاز می‌شود که ساختمان مورد استفاده قرار گرفته و سکنه در آن ساکن می‌شوند.
از بین این سه عامل سن عددی و سن بهره‌برداری بیشترین تاثیر را روی تخمین عمر مفید ساختمان دارد. اگر ساختمان را چند سال است که ثبت سند کرده‌اید اما مورد استفاده قرار نگرفته است؛ برای تخمین عمر مفید آن می‌توانید از سن بهره‌برداری استفاده کنید. بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که سن بهره‌برداری تاثیر زیادی بر روی تخمین عمر مفید ساختمان‌های بتنی دارد.
تفاوت عمر مفید ساختمان‌ها در ایران و جهان
یکی از نکات جالب در مورد عمر مفید ساختمان‌ها این است که ساختمان‌های بتنی در ایران بسیار کمتر از سایر کشورهای پیشرفته جهان عمر می‌کنند. سن این سازه‌های در ایران بین 25 تا 30 سال است. این در حالی است که این ساختمان‌ها در کشورهای صنعتی به طور متوسط بین 100 تا 300 سال عمر می‌کنند. این اختلاف حاصل نبود اطلاعات کافی در بین فعالان صنعت ساختمان در مورد عوامل موثر در کاهش یا افزایش عمر مفید ساختمان است. اگر فعالان حوزه ساختمان با عواملی که در ادامه توضیح می‌دهیم آشنا باشند می‌توانند عمر مفید سازه‌های اسکلتی بتنی را در کشور افزایش دهند.
چه عواملی بر روی طول عمر ساختمان‌های بتنی اثرگذار است؟
اگر هدف‌تان این است که سازه بتنی در دست احداث خود را مقاوم ساخته و به واسطه آن عمر مفیدش را افزایش دهید؛ باید با عوامل موثر بر روی طول عمر ساختمان‌ها آشنا باشید. در ادامه این عوامل را بیشتر توضیح می‌دهیم.
انتخاب صحیح مصالح
کیفیت مواد و مصالحی که در ساخت استفاده می‌کنیم تا حدود زیادی روی عمر مفید آن تاثیرگذار است. علاوه بر این، تشخیص اینکه از چه نوع مصالحی باید استفاده شود می‌تواند روی هزینه نهایی پروژه نیز اثرگذار باشد. این مصالح باید از نظر فاکتورهای مهمی مانند ضریب انبساط و انقباض، هماهنگی با شرایط جوی، طول عمر و سایر موارد مربوطه با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. اگر بتوانید این فاکتورهای ساده را در انتخاب مصالح لحاظ کنید می‌توانید نقش مهمی در افزایش طول عمر ساختمان داشته باشد.
طراحی صحیح ساختمان
طراحی صحیح یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در هر پروژه ساختمانی است. بی‌توجهی به جزئیات در طراحی باعث می‌شود که سازه در برابر عواملی مانند شرایط جوی نامساعد مقاومت کافی را نداشته باشد و عمر مفیدش به مراتب کمتر شود.
شیوه نگهداری از ساختمان
نیاز به تعمیر یکی از اصلی‌ترین نیازهای ساختمان پس از گذشت مدتی از زمان بهره‌برداری است. اگر به موضوع تعمیر و نگهداری سازه توجه داشته باشید می‌توانید عمر مفید ساختمان را افزایش دهید. در نقطه مقابل بی‌توجهی به فاکتور نگهداری مناسب باعث می‌شود که روند استهلاک بیشتر شده و عمر مفید کمتر شود.
روش‌های تقویت ساختمان
میزان مقاومت ساختمان در برابر عوامل بیرونی و داخلی مانند بلایای طبیعی و وزن سازه آخرین فاکتور اثرگذار بر روی عمر مفید ساختمان‌های بتنی است. قدرت مقاومت سازه در برابر این عوامل تعیین‌کننده سن مفید ساختمان است. خوشبختانه در این چند ساله با وجود توسعه روش‌های ساخت و پیشرفت‌های حاصله در حوزه فناوری‌های مرتبط با صنعت ساختمان، روش‌های زیادی برای افزایش مقاومت بناها کشف شده است. برخی از مهم‌ترین روش‌ها عبارتند از:
- استفاده از ژاکت بتنی
- استفاده از ژاکت فولادی
- استفاده از دیوار برشی
- استفاده از بادبندها
- استفاده از روش FRP
- استفاده از پیش تنیدگی
سازندگان و فعالان صنعت ساختمان می‌توانند با تکیه بر این روش‌ها، سازه‌ها را مقاوم کرده و به این ترتیب عمر مفید بنا‌های بتنی را افزایش دهند. بنابراین مقاوم‌سازی ساختمان در برابر بلایایی مانند سیل و زلزله یکی از اصلی‌ترین عواملی است که بر اساس آن می‌توان عمر مفید سازه را تخمین زده و حتی افزایش داد.
