تفاوت نبشی و ناودانی
فهرست مطالب
اگر بخواهیم لیستی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنعت ساختمان را نام ببریم؛ قطعا نبشی و ناودانی در کنار انواع میلگرد و تیرآهن در صدر این لیست قرار می‌گیرند. این دو محصول مانند نام‌هایشان، تفاوت‌هایی از نظر ظاهری و کاربردی با هم دارند. در واقع ناودانی به نوعی از مقطع فولادی گفته می‌شود که فرم بدنه‌اش شبیه به حرف انگلیسی U است. اما بدنه نبشی بیشتر شبیه به حرف انگلیسی L است. این شکل ساختاری متفاوت یکی از دلایلی است که باعث می‌شود کاربرد این دو محصول نیز با هم فرق داشته باشد. نبشی را در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی بیشتر برای ساخت ستون و اتصال پل به آن، ساخت خرپا و اتصال تیرآهن به بیم باربر استفاده می‌کنند. این در حالی است که ناودانی علاوه بر صنعت ساختمان در صنایع تولید ماشین‌آلات، ساخت سازه‌های دریایی، قفسه‌های فولادی و چارچوب‌ها نیز کاربرد دارد. اگر علاقمند هستید اطلاعات بیشتری در مورد تفاوت نبشی و ناودانی به دست آورید؛ توصیه می‌کنیم که اصلا خواندن این مقاله را از دست ندهید.
تفاوت‌های نبشی و ناودانی در معماری به موضوعات مختلفی اشاره دارد که در طراحی و ساخت ساختمان‌ها و سازه‌ها تأثیرگذار هستند. در ادامه، به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌شود:
- شیب و زاویه‌ها: در ساختمان‌ها و سازه‌های ناودانی، خطوط و زوایای منحنی و کمیابی دیده می‌شود، در حالی که در ساختمان‌های نبشی، از خطوط و زوایای ریز و درشت و مستقیم استفاده می‌شود.
- طراحی و شکل ظاهری: ساختمان‌های ناودانی معمولاً دارای طرح‌ها و شکل‌های منحنی و آرمانی هستند که به آنها زیبایی و جذابیت می‌بخشد. از طرفی، ساختمان‌های نبشی به شکل‌ها و طرح‌های مستطیلی، مربعی و زاویه‌دار معمولاً شناخته می‌شوند.
- ساختار و استحکام: ساختمان‌های ناودانی ممکن است نیاز به استفاده از سیستم‌های سازه‌ای پیچیده‌تری داشته باشند تا از نظر استحکام و پایداری مطلوب باشند. در مقابل، ساختمان‌های نبشی معمولاً از ساختارهای ساده‌تری برخوردار هستند.
- کاربری: ساختمان‌های ناودانی معمولاً برای موارد خاصی مانند موزه‌ها، ادارات و سازمان‌های فرهنگی طراحی می‌شوند که نیاز به ظاهری جذاب و منحصر به فرد دارند. در عوض، ساختمان‌های نبشی به عنوان ساختمان‌های اداری، مسکونی یا تجاری شناخته می‌شوند.
با توجه به این تفاوت‌ها، انتخاب بین طراحی ناودانی و نبشی به عوامل مختلفی مانند موقعیت، استفاده مقصدی، ذائقه طراحی و نیازهای ساختمانی بستگی دارد.
نبشی چیست؟
برای اتصال مقاطع ساختاری در ساختمان با زاویه مناسب به هم می‌توان از نوعی مقطع فولادی L مانند استفاده کرد که به آن نبشی گفته می‌شود. با ادامه پیدا کردن مقاطع فولادی تا گوشه‌ها و کناره‌ها، روند بتن‌ریزی بدون در نظر گرفتن ساختار آنها می‌تواند ادامه داشته باشد. بنابراین می‌توان گفت که نبشی نوعی مقطع فولادی است که دو ضلع عمود بر هم با زاویه 90 درجه دارد.
انواع نبشی
نبشی‌ها از نظر شکل ظاهری به دو دسته نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی تقسیم می‌شوند. به طور کلی نبشی فولادی از یک تخته ورق فولادی تولید می‌شود که از وسط خم شده و بال‌های آن در موقعیت زاویه 90 درجه نسبت به هم قرار می‌گیرند.
نبشی بال مساوی
نبشی بال مساوی دارای 2 محور است که با هم زاویه 90 درجه داشته و طول آنها نیز یکسان است. به همین دلیل نام این محصول نبشی بال مساوی انتخاب شده است. این نبشی‌ها رایج‌ترین انواع مقاطع فولادی هستند که می‌توان آنها را با مشخصات فنی مختلف و در سایزهای متفاوت ساخت و برش داد. نبشی بال مساوی از نظر طول و ابعاد تنوع بسیار زیادی دارد.
نبشی بال نامساوی
بال‌ها در این مدل نبشی فولادی نیز قائم الزاویه هستند. با این تفاوت که دارای اندازه‌های مختلف بوده به طوری که شکل L به خود می‌گیرد. بال بلندتر در این مدل نبشی حدود 20 درصد استحکام بیشتری نسبت به بال کوتاه‌تر دارد و قابلیت تحمل وزن آن در مقایسه با بال کوتاه‌تر بسیار بیشتر است. از این مقاطع فولادی زاویه‌دار هم در ساخت و ساز و هم در صنایع زیرساختی مانند معدن و حمل و نقل استفاده می‌شود.
نبشی در کجا کاربرد دارد؟
همانطور که در بخش اول مقاله نیز به آن اشاره شد؛ از نبشی اکثرا در ساخت چارچوب‌های درب و پنجره، اتصال تیرآهن به بیم در ساختمان، ساخت ستون، خرپا و قفسه‌های آهنی و در تولید خطوط لوله در نیروگاه‌ها و صنایع مختلف دیگر استفاده می‌شود.
نبشی کاربردهای زیادی دارد که به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- استفاده به عنوان عامل پشتیبان در ساخت پل، سوله و انبار، قفسه، برج‌های مخابراتی، دکل‌های برق و تجهیزاتی از این دست
- ساخت و تولید انواع قاب تخت، صندلی، نیمکت، پایه نرده، قاب برای پشتیبانی از کولر گازی و سیستم‌های تهویه مطبوع و…
از آنجایی که از نبشی فولادی عمدتا برای ساخت یک سازه پشتیبانی‌کننده از ساختار اصلی استفاده می‌شود؛ ایده‌آل‌ترین ترکیب برای تولید آن فولاد کم آلیاژ است. این ترکیب در عین حال که استحکام بالایی دارد؛ شکل‌پذیری‌تر بوده و از نظر چقرمگی بهتر است. اگرچه نبشی فولادی به‌عنوان ابتدایی‌ترین نسخه از مقاطع فولادی پر کاربرد در نظر گرفته می‌شود؛ اما مزایای بسیار خوبی به خصوص برای قاب‌بندی، ساخت ساختارهای تقویت‌کننده و موارد مشابه دارد. نبشی‌های فولادی از پرمصرف‌ترین مصالح در ساخت و ساز هستند. با داشتن یک مقطع منحصربه‌فرد با دو پایه که در موقعیت 90 درجه نسبت به هم قرار گرفته‌اند و پایین بودن قیمت نبشی ، از این محصول می‌توان برای محافظت از گوشه، قاب‌بندی، ساخت پل یا حتی سوله استفاده کرد.
ناودانی چیست؟
ناودانی از نظر فنی نوعی مقطع فولادی باز قلمداد می‌شود که ظاهری شبیه به حرف انگلیسی U دارد. این فرم بدنه باعث شده که از این محصول بیشتر در تهیه چهارچوب‌ها در صنعت ساختمان استفاده شود. البته ناودانی‌ها بر اساس شکل ظاهری، جنس و شیوه تولید به دسته‌های مختلف دیگری نیز تقسیم می‌شوند. به عنوان مثال برخی از ناودانی‌ها را به شکل حرف C طراحی می‌کنند که کاربردشان نسبت به نمونه U شکل متفاوت است. این محصولات بر اساس دو استاندارد UPE و UPN تولید می‌شوند.
کاربردهای ناودانی
کاربردهای این محصول بر اساس مشخصات فنی آن مانند پهنا و ضخامت بال، ارتفاع جان، مساحت مقطع و… تعیین می‌شود. از این محصول می‌توان در صنایع مختلفی استفاده کرد؛ اما پرمصرف‌ترین صنعت، صنعت ساختمان است. موارد زیر از جمله کاربردهای این پروفیل در صنعت ساخت و ساز محسوب می‌شوند:
- ساخت دیوار
- پشت‌بام
- ساخت چهارچوب درب و پنجره
- ساخت نمای ساختمان
به غیر از این موارد، در ساخت قاب خودرو نیز از نوع خاصی ناودانی استفاده می‌شود.
انواع ناودانی
ناودانی‌ها را می‌توان بر اساس روش تولید، وزن، شکل ظاهری و جنس یا نوع ماده به‌کار رفته در ساخت به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد؛ اما ملاک ما در این مقاله، روش تولید است.
ناودانی فابریک
برای تولید ناودانی فابریک ابتدا شمش فولاد ذوب شده و سپس به صورت ناودانی درآورده می‌شود. خروجی این شیوه تولید، محصولی به نام ناودانی نورد شده یا فابریک است که برای ساخت آن باید شمش به دمای بالای 926 درجه سانتی‌گراد برسد. از آنجایی که ناودانی در این شیوه فرصت کافی برای شکل‌پذیری ندارد؛ کیفیت آن در مقایسه با مقاطعی که به شیوه نورد سرد تولید می‌شوند پایین‌تر است.
ناودانی پرسی
در این مدل ناودانی ابتدا ورق فولادی به ابعاد مورد نظر برش داده شده و از قسمت مشخصی خم می‌شود تا شکل نهایی ناودانی را به خود بگیرد. کیفیت این مدل ناودانی در مقایسه با کیفیت ناودانی فابریک کمی پایین‌تر است.
ناودانی ساده
این پروفیل را با استفاده از دستگاه پرس به دو روش نورد گرم و نورد سرد و در سایزهای مختلف از 5 تا 22 تولید می‌کنند. معمولا ارتفاع این مدل ناودانی‌ها نیز بین 30 میلی‌متر تا 400 میلی‌متر است. برای ساخت پل‌های باربر، ساخت قاب و چارچوب برای دستگاه‌های صنعتی، اتاق اتومبیل و… می‌توان از ناودانی ساده استفاده کرد.
ناودانی مشبک
روی بدنه این مقاطع فولادی سوراخ‌هایی وجود دارد که محل بستن پیچ و مهره و اتصال ناودانی هستند. وجود این سوراخ‌ها روی بدنه باعث ایجاد شکل شبکه شبکه شده و به همین خاطر به آن ناودانی مشبک گفته می‌شود. ناودانی مشبک برای تولید قفسه و سازه‌های سبک فولادی کاربرد دارد.
آیا بین نبشی و ناودانی شباهتی هم وجود دارد؟
مهم‌ترین شباهتی که بین نبشی و ناودانی وجود داشته و می‌توان به آن اشاره کرد این است که هر دو این محصولات از نظر فنی مقطع فولادی محسوب می‌شوند و کاربردهای صنعتی در مقیاس‌های کوچک و بزرگ دارند. جنس مواد اولیه مورد استفاده در ساخت این دو محصول نیز یکسان است. در واقع هم نبشی و هم ناودانی پرکاربرد را با استفاده از فولاد می‌سازند. یکی دیگر از شباهت‌های فنی که بین نبشی و ناودانی وجود دارد؛ روش تولید آنهاست. هر دو این محصولات را می‌توان به دو شیوه فابریک و پرسی تولید کرد. هم نبشی و هم ناودانی از آن دسته مقاطع فولادی هستند که در ابعاد و با ضخامت‌های مختلفی تولید شده و در بازار یافت می‌شوند. همانطور که در بخش کاربردها نیز توضیح دادیم؛ گاهی از هر دو این مقاطع فولادی می‌توان برای ساخت چهارچوب درب و پنجره‌ها نیز استفاده کرد. بنابراین یکی دیگر از شباهت‌های موجود بین آنها، این کاربرد مشترک است.
تفاوت نبشی و ناودانی در چیست؟
این دو محصول از 5 نظر با یکدیگر تفاوت دارند که در ادامه به تفصیل در مورد آنها توضیح می‌دهیم.
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر شکل ظاهری
شکل و ساختار بدنه مهم‌ترین تفاوت ظاهری بین نبشی و ناودانی است. فرم بدنه نبشی‌ها به شکل L است؛ اما ناودانی‌ها بسته به نوع‌شان به شکل حرف C یا U تولید می‌شوند. ناودانی دو بال دارد که اگر فرم قرارگیری آنها نسبت به هم موازی باشد؛ ظاهر محصول به شکل C درمی‌آید و اگر بال‌ها مخروطی شکل باشند به محصول نهایی ناودانی U شکل گفته می‌شود. نبشی‌ها از دو بال تشکیل شده‌اند که نسبت به هم در زاویه عمود قرار دارند. اگر این دو بال با هم برابر باشند؛ محصول با نماد V و در غیر این صورت با L نشان داده می‌شود. ارتفاع بال‌ها در ناودانی‌ها بین 30 تا 400 میلی‌متر است و این محصول غالبا در سایزهای 8 تا 16 تولید می‌شود. این در حالی است که طول اکثر نبشی‌ها بین 6 تا 12 متر و ضخامت آنها نیز بین 3 تا 35 میلی‌متر متغیر است.
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر کاربرد
برای مرمت بناهای تاریخی، ساخت قطعات مورد استفاده در صنایع دریایی و ساخت اسکلت و چارچوب اتاق ماشین‌های سنگین از ناودانی استفاده می‌شود. اما نبشی‌ها را بیشتر در ساخت چارچوب‌های درب و پنجره، اتصال تیرآهن به بیم در ساختمان، ساخت ستون، خرپا و قفسه‌های آهنی و در تولید خطوط لوله در نیروگاه‌ها به کار می‌برند. از دیگر کاربردهای نبشی می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- نبشیکشی ساختمان
- ساخت قاب‌های مختلف
- ساخت وال پست
- شاسیکشی آسانسور
- ساخت فریم میز و صندلی و تخت و نردبان
- ساخت ستون و خرپا
- استفاده به‌عنوان اتصال‌دهنده در سازه‌ها
- ساخت قاب وسایل نقلیه
- ساخت دیوار و سقف تریلر
- ساخت انواع پانل
- ساخت نرده و خرپا و ریل
- ساخت تیرچه
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر استانداردهای ساخت
در کارخانه‌های تولید نبشی و ناودانی از دو استاندارد متفاوت برای ساخت استفاده می‌شود. استانداردهای تولید نبشی عبارتند از:
DIN EN 10056-1 ASME S1-36 ASTM A36 Gost 8240 Gost 8510
این در حالی است که ناودانی را غالبا بر اساس یکی از استانداردهای زیر تولید می‌کنند:
DIN-1026 / UNP, UPN DIN EN ISO 12944-3 NF A 45-255
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر گستردگی در جنس
نبشی‌ها از متریال مختلفی تولید می‌شوند که نبشی گالوانیزه و اسپیرال پرکاربردترین آنها هستند. به طور کلی نبشی‌ها بر اساس جنس بدنه به سه دسته فولادی، پلاستیکی و آلیاژی تقسیم می‌شوند. البته این محصول را بر اساس نیاز می‌توان با استفاده از MDF و پلی‌اتیلن نیز تولید کرد. اما اکثر ناودانی‌ها را با فلزاتی مانند آلومینیوم، استیل، فولاد گالوانیزه، فولاد کربنی، کامپوزیت پلیمری یا فولاد ضد زنگ می‌سازند.
تفاوت نبشی و ناودانی از نظر سطح مقطع
هم نبشی و هم ناودانی دارای قسمتی به نام بال هستند؛ اما این فقط ناودانی است که در بدنه آن قسمتی به نام جان وجود دارد. با این حساب می‌توان گفت که بال‌ها در نبشی به جان متصل نیستند و به صورت مستقیم به یکدیگر متصل می‌شوند. فرم ناودانی به صورتی است که دو بال با زاویه 90 درجه روی قسمتی سوار است که به آن جان گفته می‌شود. این اتصال ناودانی را شبیه به کانال می‌کند. اندازه بال‌ها در نبشی می‌تواند مساوی یا غیرمساوی باشد. این در حالی است که اندازه بال‌ها در ناودانی برابر است. این تفاوت باعث شده که وزن و قیمت روز ناودانی نسبت به وزن و قیمت نبشی متفاوت باشد.
نبشی و ناودانی از چه نظر با یکدیگر تفاوتدارند؟
همانطور که اشاره شد؛ این دو مقطع فولادی در صنایع مختلف به خصوص ساختمان کاربردهای زیادی دارند. اما برخلاف آنچه که تصور می‌شود؛ نبشی و ناودانی از نظر ظاهر، استانداردهای تولید، کاربرد، سطح مقطع، روش ساخت و متریال به کار رفته در تولید با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند.
چه فرقی از نظر ظاهری بین نبشی و ناودانی وجود دارد؟
ناودانی دو بال و یک جان دارد که اگر بال‌هایش با هم موازی باشد فرم بدنه شبیه به حرف انگلیسی C می‌شود و اگر مخروطی باشند به آن ناودانی U شکل گفته می‌شود. این در حالی است که نبشی از دو بال عمود بر هم تشکیل شده که در صورت برابری با هم با نماد V و در غیر این صورت با L نشان داده می‌شود.
نبشی و ناودانی را با استفاده از چه متریالی تولید می‌کنند؟
نبشی را با استفاده از متریال مختلفی می‌توان تولید کرد؛ اما عمدتا این محصول را با استفاده از گریدهای مختلف فولاد، پلاستیک، آلیاژهای مختلف و حتی MDF و پلی‌اتیلن نیز می‌سازند. این در حالی است که جنس اکثر ناودانی‌ها از آلومینیوم، استیل، گالوانیزه، فولاد کربنی، کامپوزیت پلیمری یا فولاد ضد زنگ است.
آیا این دو محصول از نظر کاربرد هم متفاوت هستند؟
ناودانی برای مرمت بناهای تاریخی، ساخت قطعات مورد استفاده در صنایع دریایی و اسکلت و چارچوب ماشین‌های سنگین کاربرد داشته ولی نبشی‌ها را اکثرا در ساخت چارچوب‌های درب و پنجره، اتصال تیرآهن به بیم در ساختمان، ساخت ستون، خرپا و قفسه‌های آهنی و در تولید خطوط لوله در نیروگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند.
جمع‌بندی
در این مقاله علاوه بر بررسی شباهت‌ها، در مورد 5 مورد از اصلی‌ترین تفاوت‌های موجود بین نبشی و ناودانی نیز صحبت کردیم. چکیده آنچه که در سطور بالا خواندید نشان می‌دهد که ناودانی و نبشی از نظر شکل ظاهری، استانداردهای ساخت، جنس، سطح مقطع و کاربرد با یکدیگر تفاوت‌های مهمی دارند. اگر قصد خرید نبشی و یا ناودانی را دارید اما به دنبال اطلاعاتی نظیر قیمت روز ناودانی و نبشی می‌گردید؛ کافیست که با همکاران ما در بخش پاسخگویی تلفنی مجموعه تامین کالا تماس بگیرید. از آنجایی که قیمت نبشی امروز نسبت به نرخ این محصول در روزهای دیگر متفاوت بوده و تابعی از عوامل مختلف است؛ با دریافت اطلاعات تکمیلی در مورد نبشی و ناودانی می‌توانید خرید موفق‌تری را تجربه کنید.
محصولات فولادی بسیاری در بازار وجود دارد که هر کدام از آنها کاربرد خاصی، به خصوص در صنعت ساختمان دارند. در این مقاله با مقایسه دو محصول به ظاهر مشابه ولی با کارایی متفاوت، اصلی‌ترین تفاوت‌های بین نبشی و ناودانی را توضیح می‌دهیم.
